АҚ “Астана медициналық университеті” Дәріс тақырыбы: Вирусты гепатиттер (4 курс

ЖМ студенттеріне арналған) Жұқпалы аурулар және эпидемиология кафедрасының доценті Тусупова Қ.Н.

Қазіргі кездегі ең өзекті мәселелердің бірі. Вирусты аурулар мен вирусты

гепатит қоғамдық денсаулық сақтау ұйымының негізгі және глобальды проблемаларының бірі болып табылады. ВГ структурасында энтеральды гепатит (А және Е) жиі кездеседі. Гепатит А әлеуметтік және экономикалық жағдайы төмен елдерде көп таралған. Оның таралуы гигиеналық жағдай мен су сапасына тікелей байланысты. Дамыған елдерде аз кездеседі.

адамдар ВГВ-мен зақымданады,350 миллион адам оның тасымалдаушысы, 170 миллионы вирусты

гепатит С-мен зақымданған,жылына 3-4 млн. адам зақымданып, 1жылда 1 млн адам ВГ асқынуынан өледі. Егер географияны айтсақ,гепатит В мен оның тасымалдаушылары көбіне Батыс-Шығыс Азияда,тынық мұхиті бассейнінде,Оңтүстік Америкада(Амазонка),Орталық және Оңтүстік Америкада кездеседі. Солтүстік Америкада,Солтүстік және Батыс Европада аурулар мен вирусты тасымалдаушылар сирек кездеседі. Гепатит С-мен көбіне жас адамдар ауырады.Бұл ауру барлық елдерде әрқалай таралған. ВГС қарсы вакцина әлі табылған жоқ,ал созылмалы гепотиттің эффективті емі әлі қарастырылуда.

вирусемия
сарғаю алды кезеңі
бауырға жетіп гепатоциттерге ену
мезенхимальді қабыну

реакциясы

цитолиз

холестаз

сарғаю кезеңі

жауапты иммунды реакциялар

вирустың элиминациясы

реконвалесценция

сауығу

асқыну 0.1 – 0.5%

және
гепатоцит сыртына шығуы
Инкубациялық мерзім
қанға шығу
(клиникалық көріністерге
2-3 апта бұрын)
иммунды
жауап
реакциясы

бауырдан тыс
басқа ағзаларға

Гиперэргия

нормэргия

гипоэргия

субмассивті
массивті
некроз

иммунитетің
қалыптасуы

иммунитеттің
кешеуілдеу
реакциясы

баур комасы

вирустың
элиминациясы

вирустың
персистенциялануы

созылыңқы
ағым

созылмалы
гепатит

сауығу

өлім

сауығу

интоксикация синд.,
сақталып не нығаяды,
-бауырдың көлемі көбінде
ұлғаймайды,
-сарғаю кезең ұзақтау,айқын,
-жиі холестаз

қосылады,
-сарғаюдың қайталауы
мүмкін,
-асқынулар даму
мүмкіншілік жоғары,
-аурудың соңы сауығумен
қатар созылмалы қабынуға
немесе өлімге әкеледі.

ВГА
-инк.мерзім 6-50 күн
-жедел басталады,
-қызба,
-катаральды синдром,
-диспепсиялық синдром,
-сарғаю алдындағы
кезең қысқа мерзімді(3-7күн)
-сарғаю кезеңде интокси-
кациялық белгілер азаяды,
-бауырдың көлемі жиі ұлғаяды,
-сарғаю кезең қысқа мерзімді
-сырқат циклдік түрінде
өтіп сауығумен аяқталады.

Гепатиттердің дифференциалды диагностикасы

жақ қабырға доғасындағы ауырсыну.
An. Morbi: Бір апта бұрын ауырып қалған.

Дене температурасының t- 38*С жеткенде әлсіздік, жүрек айну, құсу пайда болған. 17/05/13 ж склерасының сарғайғандығын байқап, 18/05 күні бөлімшелік дәрігерге қаралып, тексеруден кейін инфекциялық ауруханаға жолданды.

қарайған. Нәжісі ағарған. Бауыры қабырға доғасынан 2-3 см шығыңқы, пальпация

кезінде ауырсынады. Көкбауыр да осылай пальпацияланды. Пульс- 60 рет минутына, АҚҚ- 90/60 мм. с. б.б.

тию аурулары, созылмалы гастрит. Зиянды әдеттері жоқ.
Эпидемиологиялық анамнез- соңғы 6

айда ешқандай манипуляцияларды басынан өткермеген. Гематрансфузия алмаған.
Аллергоанамнез – ерекшеліксіз.

жоғарлауы, жүрек айну, құсу.
Ауырсыну синдромы – оң жақ қабырға доғасы

астындағы ауырсыну.
Сарғаю синдромы – терінің аздап сарғыштығы, склера сарғыштығы.

панкреатит Жедел описторхоз

вирустың гепатоциттерге әсер етуімен байланысты.Қоздырғыш фекальді оральді жолмен беріледі.Негізгі ауру

көзі сарғаюсыз формасымен ауыратын адам.Көбінде балалар ауырады,жылы мезгілде.Инкубациялық кезеңі орташа 7-50күнге дейін.Аурудың басталуы жедел.Сарғаю алды кезеңі 5-7күнге дейін тұмау тәрізді және диспепсиялық түрде.Сарғаюдың пайда болуымен жағдайы жақсарады.Сарғаю кезеңі 2-3апта шамалы интоксикация және айқын емес сарғаю.Асқыну сирек.
Гепатит А қан сары суында IgM классының антиденелерімен,биохимиялық анализбен верифицирленеді.Өткен аурулардан кейін өмірлік иммунитет қалыптасады.

мен гельминттерге тексеру:
Нәтижесі теріс.

ашты және майлы тағамдарға, ашты қоспаларға және маринадтарғ, чеснок, редька,

редис, шоколад, торттарға, шошқа еті, консервілрге тиым салынады;
Ішілетін сұйықтық көлемін 1,5 - 2 литрге жоғарлату: ашты емес чай, соктар, (газдалған сусындарға, спирттік сусындарға тиым салынады).
Тамақты аздап, бөліп жеу - 4 - 5 рет/күніне)

Патогенетикалық терапия
Витаминдер комплексі , витамин С +

рутин (аскорутин по 1 таб. 3 рет күніне), гепатопротекторлар (эссенциале, карсил, гепатофальк).
Энтеросорбенттер: микрокристалдыя целлюлоза, полифепан (түнде, тамақ қабылдағаннан соң 2 – 3 сағ кейін").
Фермент препараттары : панкреатин, креон, мезим-форте, фестал, энзистал, панзинорм – тамақ қабылдағанда немесе тамақтан кейін.
Инфузионды-детоксикациялық терапия: 5% глюкоза + инсулин (1ЕД на 1 г глюкозы), гемодез, аппетиттің күрт төмендеуінде 10 - 20% глюкоза ерітіндісі+ инсулин + 10 - 20 мл панангин + калий хлориді (50 мл 3% ерітіндіні 400 мл глюкозаға).
Бауыр жетіспеушілігінде- аминқышқылдық қоспалар: аминостерил, гепастерил, гепатамин.
Иммунологиялық зерттеулер қорытындысына қарай иммуномодуляторларды қолджану (тималин, Т-активин, тимоген), интерлейкин-2 және интерлейкин-1.

заттармен қамтамасыз ету,
Санитарлы нормаларды және қауіпсіздікті сақтау; тағамды жасаудың, тасымалдаудың

,сақтаудың нормаларын білу.
Жеке бас гигиенасын сақтау.
Вакцинопрофилактика "Хаврикс-А", "Аваксим" (екі рет) вакциналарымен жүргізіледі және отандық культуральды вакцинамен (үш рет) ауру қауіптілігі жоғары райондардағы адамдарға жүргізіледі. Вакцинациядан кейінгі иммунитет 10 жыл. Эпидемиялогиялық ошақта: бастапқы және қорытынды дезинфекция,
Науқасты оқшаулау (уйде) немесе госпитализациялайды,
Гепатитом А ауру қаупі бар адамдарға: науқаспен қарым-қатынасқа түскеннен кейін 35 күн бойы медициналық бақылау.
Гепатит А күмән туған адамдарға- трансферраза белсендігіне ЖҚА жүргізіледі.
Эпидемическим көрсеткіштер бойынша- иммуноглобулиндер қолданылады.