Слайд 1Қансырау. Уақытша және нақты тоқтату әдістері.
м.ғ.к. , доцент Курамысов Еркін
Ақбарұлы
Слайд 2Қансырау Haemorrhagia /Haemo-қан, rrhagia-қан ағу/ – қан тамырлардың механикалық зақымдануы
немесе тамыр қабырғасының өткізгіштігін жоғарлауы себебтеріне байланысты қанның ағуы.
Қансырау –
қан 3 жерге ағуы мүмкін:
Сыртқы кеністігіне
Қуыс ағзаларға
Организмінің қуыстарына
Слайд 3Жіктелүі:
Анатомиялық жіктелүі:
Артериалды
Венозды
Капиллярлы
Паренхиматозды
Слайд 4Басталуы механизімге байланысты:
Haemorrhagia per rexin- механикалық зақымдалуы /тамырдың жыртылуы/
Haemorrhagia per
diabrosin – аррозивті қан кету /тамырдың некрозы, ірінді үрдіс/
Haemorrhagia per
diapedesin – тамырдың өткізгіштігін жоғарлауы
Слайд 5Жайылуына байланысты:
Сыртқы
Ішкі /айқын/- мелена, кофе тәрізді құсық, гемобилия, гематурия.
Ішкі жасырын
– haemothorax, haemoperitoneum, haemopericardium. haemoartrosis.
Слайд 6Басталған уақытына байланысты:
Біріншілік- жарақат кезінде
Екіншілік:
а/ Ерте – жарақаттан кейін
бір неше сағаттан бастап 4-5 тәулікке дейін /тамыр байлағанда лигатураның
түсуі немесе тромбтың шығуы/
б/ Кеш- 4-5 тәуліктен кейін /аррозивті/
Слайд 7Ағыуна байланысты жіктелүі:
Жедел
Созылмалы
Клиникалық жіктелүі:
Женіл сатысы – оцк жоғалту 10% дейін
/500 мл/
Орташа сатысы –ОЦК 10-20%жоғалту /500-1000 мл/
Ауыр сатысы –
21- 30% жоғары /1000-1500 мл/
Массивті- 30 % жоғары /2000 мл жоғары/
Слайд 8
КЛИНИКА ЖӘНЕ ДИАГНОСТИКА
С у б ъ е к
т и в т і белгілер:
(науқастын шағымдары):
● әлсіздік ● бас айналуы,
● көздін қарауытуы,
● құлақтағы шу ,
● ауа жетіспейтіндей сезім,
● лоқсу, ● ауыздың құрғауы
О б ъ е к т и в т і белгілер:
● терісің бозаруы мен ылғандануы,
● тыныстың жиілеуі,
● мұрын қанатының үрленуі,
● тамыр соғуының жиілеуі мен әлсізденуі,
● артериялық қысымын төмендеуі,
● веналардың босауы,
● диурездің төмендеуі
Слайд 9Клиникалық белгілер:
Жергілікті белгілер:
Мелена
Кофе тәрізді қусық
Гематурия
Гемоторакс, гемоперитонеум, гемартрозис- жергілікті белгілер- функциялардың
бұзылыстары
Жалпы белгілер:
Тахикардия
Артериалдық қысымын төмендеуі
Терінің бозаруы, ентігу, цианоз,анурия, ступор ...
Слайд 10Диагностика
Клиникалық белгілер
Арнайы әдістер /диагностикалық пункция, эндоскопия, ангиография, УДЗ, КТ, ЯМР/
Лабораториялық
зерттеу /эритроциттердін саны N-4-5х10/12/л, гемоглобин N-125-160 г/л, гематокрит N -44-47%/
Слайд 11ЕМІ:
Хирургтің міндетте түрде іс шаралар:
Уақытты созбай қансырауды тоқтату қажет
Қансырау тоқтату
кезінде екіншілік қан кетудың алдын ала шаралар
Организмнің өзгерген функцияларын қалпына
келтіру
Слайд 12Спонтанды гемостаз:
Тамырлардың реакциясы
2. Тромбоциттердің активтілігі /адгезия, агрегация, тромбтын пайда болуы/
3.
Қан ую факторларын жоғарлауы
Слайд 13
Қансырауды тоқтату әдістері:
1.Уақытша
2. Нақты (механикалық, физикалық, химиялық, биологиялық және аралас)
Слайд 14Уақытша тоқтату әдістер:
жгут салу
Слайд 21Нақты тоқтату әдістері:
Механикалық әдістер /тамырдың байлауі, тамырды тігу, тамырды қысу,
жараның тампонадасы, тамырдың эмболизациясы/
Физикалық әдістер - /жоғары температураны пайдалану, диатермокоагуляция,
лазерлік фотокоагуляция, плазмалық скальпель/
Слайд 23Химиялық әдістер:
Жергілікті /Н2О2, адреналин, фибринолиздін ингибиторлары- ЕАКК, желатин препараттары, карбазохром,
капрофер/
Гемостатикалық резорбтивті препараттар – ЕАКК, СаСL2, дицинон, викасол, рутин, аскорбин
қышқылы
Слайд 24
Биологиялық әдістер:
а/ жергілікті (гемостатикалық губка, фибринді губка, тромбин, геласпон, тахокомб,
биологиялық антисептикалық тығын)
б/ жалпы (гемотрансфузия, плазмотрансфузия...)
Слайд 25ЖЕДЕЛ қансырауды емдеудің негізгі қағидалары:
Тез арада қан ағуды тоқтату;
Қан жоғалтудың ауырлық дәрежесін бағалау және аққан қанның көлемін анықтау;
ЦҚК,
қанның коагуляциялық қасиетің қалпына келтіруге және гипотонияны жоюға бағытталған, арнайы инфузионды- трансфузионды және гемостатикалық ем жүргізу
Слайд 28Қан тобын анықтайтын әдістері:
Қан топтарын қиылысқан әдіспен анықтау
1/ АВО жүйесімен
2/ АВО жүйесінің
қан
тобын анықтау қан топтарын
/изогемагглютинация стандартты жуылған
реациясы/ эритроциттердің
көмегімен анықтау
3)АВО жүйесінің қан топтарын анти А және анти В целиклондарының көмегімен аңықтау.
Слайд 31Қан топтарын қиылысқан әдіспен анықтау нәтижесін бағалау кестесі
Слайд 32А және В целиклон бойынша аңықтау:
Қан тобын 15-20 С температурада
анықтайды . Белгіленген табақшаға анти а және анти В целиклондарының
бір-бір үлкен тамшынын, содан кейін қасына зерттелетін қанның 10 есе кіші көлемін тамызып , әйнектердің қырымен аралыстырады. Табақшаны ақырын шайқап отырып бақылайды 2,5 минут.
Слайд 33Қан топтарын моноклональді антиденелермен (Анти – А және Анти –
В целиклондарымен) анықтау нәтижесін бағалау кестесі
Слайд 34Анти - В
Анти - А
Анти – АВ
O(I)
A (II)
B (III)
AB (IV)
Физ.
ерітінді
Науқастын аты жөні
Бөлімше, палата
Зерттеудің өткізу тәртібі
Слайд 35
Резус-факторды анықтау әдістері
Экспресс-әдісі (жылытусыз).
Лабораториялық әдістер.
Агглютинация әдісі, тұзды ортада.
Агглютинация әдісі, желатинмен.
Анти-D
реакциясы – моноклональды антиденелермен
Слайд 36Анти – D супер
Rh(+) оң
Rh(-) теріс
Резус жүйе