Артериялық гипертензия түрлері. Эссенциалық гипертензия

Досжанов Самат

болуымен сиппаталатын, жеке бір ағзалар патологиясымен байланыссыз дамитын сыртқатты түсінеміз,

сол үшін оны эссенциальды гипертнезия деп атайды.

өзгеріс туғызбайтын гипертензия
2. жүрек гипертрофиясын туғызатын гипертензия
3. нысана ағзаларды зақымдайтын

артериялық гипертензия

артериялық гипертензия қан қысымын реттеуші орталық нерв жүйесі, гипоталамус аймағы

қызметінің бұзылуына байланысты. Адам өмірін үрей, қорқыныш сезімдері билегенде, қайғы басқанда бұл ауру өршиді. Адам организмінің осы ауруға туа біткен бейімділігі (гендік ақаулар), жұмыс жағдайының қолайсыздығы (мүмкіншілігінен тыс жұмыс істеу, әрекетсіздік, айқай-шу), бас сүйегінің жарақаттары, тамақпен ас тұзын көп пайдалану себепші болады.

нәтижелері

Атеросклероз
Қызыл инфаркт
Бүйрек атрофиясы
Жүрек жетіспеушілігі
Гипертнезивті энцефалопатия
Стенокардия
Кардиосклероз
Миокард инфаркты
Инсульт

80 мм.с.б.
• Қалыпты АҚ

АҚ немесе предгипертония 130 - 139 / 85-89 мм.с.б.
АГ дəрежелері:
• 1 дəреже 140-159 / 90-99.
• 2 дəреже 160-179/100-109.
• 3 дəреже 180 /110.
• Оқшауланған систолалық гипертензия.140/ <90.

үш сатыда өтеді:
● бірінші өткінші сатысында артериялық қан қысымы

мезгіл-мезгіл көтеріліп, ешқандай емшара қабылдамай-ақ, қалыпты деңгейге түсіп тұрады;
● екінші қан қысымының тұрақты көтерілу сатысы кезінде артериялық қысым ұдайы жоғары деңгейде болады. Осыдан жүректің сол қарыншасының гипертрофиясы дамиды;
● үшінші қан тамырлары мен көз түбінің жүйкелік құрылымдарының ауыр құрылымдық өзгерістерімен көрінетін сатысы.

● организмнің гиподинамиясы; ● ас тұзын артық пайдалану; ● созылмалы

гипоксия; ● қоршаған ортаның ауыр металдармен ластануы; ● қарқынды шудың әсері; ● зиянды әдеттер (темекі шегу, маскүнемдік) т.с.с. жатады. Эндогендік қауіп-қатерлі факторларға: ● тұқым қуалаушылыққа бейімділік; ● артериялық тамырлардың атеросклерозы; ● ішке сөлденіс бездері қызметтерінің өзгерістері; ● семіру; ● ұлғайған жас мөлшері т.б. жатады.

АГ 1 дəрежесімен басқа қатер факторлары, ағза нысана зақымдалуы жəне жүрек-қантамыр

ауруларының қосарлануы жоқ 55 жастан жас ерлер мен əйелдер кіреді. Жүрек қантамыр асқынуларының (инсульт, инфаркт) даму қаупі алдағы 10 жылда 15% төменді құрайды.  • Орташа қатер тобы (2 қатер). Бұл топқа 1 немесе 2 дəрежедегі АГ емделушілер кіреді. Бұл топқа кірудің негізгі белгілері болып ағза нысана зақымдалуы жəне жүрек-қантамыр ауруларымен қосарлануы жоқ, 1-2 басқа факторлардың болуы табылады. Жүрек қантамыр асқынуларының (инсульт, инфаркт) даму қаупі алдағы 10 жылда 15-20% құрайды.  

одан көп басқа қауіп қатер факторлары бар немесе ағза нысандардың зақымдануы

бар, 1 немесе 2 дəрежелі АГ емделушілер жатады. Осы топқа 3 дəрежелі АГ науқсатар кіреді, ағза нысаналардың зақымдануынсыз, қосарлы ауруларсыз жəне қантты диабетсіз. Жүрек қантамыр асқынуларының даму қаупі алдағы 10 жылда 20 дан 30% ке дейін.  
• Өте жоғары қауіптегі топ (4 қатер). Бұл топқа АГ кез келген дəрежесімен емделушілер жатады, қосарланған аурулары бар, сонымен қатар 3 дəрежелі АГ емделушілер, қосарланған аурулар болмаған жағдайда да басқа қауіп қатер факторларымен жəне/немесе ағза нысана жəне/немесе қантты диабетпен науқастар кіреді. Жүрек қантамыр асқынуларының даму қаупі алдағы 10 жылда 30% жоғары.

– баяу өршитін; 3 - өршімейтін; 4 – қайтымды дамуымен;

Қатерлі түрінде АҚ бастапқы кезден-ақ тез өршиді, АҚ өте жоғары сандарына жетеді ( 220/130-140 мм с.б.б. жоғары), көз түбінің торқабықтың және көру нервінің ісінуі ретінде зақымдалады, геморрагиялар болады; бүйрек тамырларындағы органикалық өзгерістер (фибриндік некроз) орны алуы да жиі кездесіп отырады. Сонымен қатар гипертониялық энцефалопатиялар, ми қанайналымының бұзылысы, жіті солқарыншалық және бүйректік жеткіліксіздік дамиды. Гипертониялық криз Гипертониялық ауруға кезеңді түрде АҚ көтерілуі – гипертониялық криздер тән. 

үнемі жоғары болғандықтан негізгі күш жүрекке түседі. Бастапқыда жүрек бұған

бейімделіп, гипертрофияланады, бірақ аса жоғары және ұзақ уақытқа созылған гипертензияда жүрек әлсіреп, оның гипертрофиясы жүрек қарыншасының қабырғасы қалыңдап, ішкі қуысы тарылуынан, кейін олардың созылып кеңеюіне әкеледі. Содан жүрек жетіспеушілігі дамиды.

Ресей дәрігерлері зерттеу жұмыстарын жүргізген. Бұл зерттеуге 18-65 жас аралығындағы

ерлер мен әйелдер қатысқан. АГ ауыратын 8257 науқас, соның ішінде 3615 (42.1% ерлер) 4963 (57.9 әйелдер) анықталды. Зерттеу нәтижелері: 74.5% ерлерде және 61.2% әйелдерде миокард инфаркты, стенокардия, ЖИА, аритмия бейімділік байқалды.

тиісті халықты 100 000 адамға шаққанда
Барлық халық

өмір салтын жүргізу
Рационалды тамақтану
Дәрігерге жиі қаралу

және орыс тіліндегі сайттардан іздеу керек.
www.google.kz сайтынан іздегенде, кең

көлемдегі бір неше мәліметтер шықты, 39 мәлімет шықты, кейін,олардың арасынан ҚР ДС Министрлігінің сайтынан статистика мәліметтерінен керекті мәліметтерді алдық. Осы сайттан АГ және ЖИА қауіптілігі туралы мәлімет алдық. Шыққан мәліметтер ішінен 12 шақтысы тақырыпқа сай, мағыналы болды. Қалған мәліметтер сәйкессіз болып шықты.
www.yandex.ru Бұл Ресейдің сайтынан орысша мәліметтерден АГ мен ЖИА себептері туралы іздегенде, бізге алдымен 65 мәлімет шықты, одан кейін біз олардың ішінен өзімізге зерттелетін мәліметке керектісін, мағыналы, нақтыларын таңдап алдық, сонда 20 шақты мәліметтерден таңдап алдық.
PubMed.com- ке кіргенде бізге өте көп мәліметтер 213000 шақтысы шықты, оның бәрін қарап үлгеру мүмкін емес әрине, одан кейін біз, Limites арқылы деп керектісін алдық. Онда ол жерде бізге 20 шақты мәлімет шықты. Бірақ ол жерде бәрі резюме ретінде, яғни өте қысқа көріністе болды. Бірақ негізгі мәліметтер табылды.
Қорытынды ретінде айтқанда, статистика мәліметтерін қазақ тіліндегі сайттардан, АГ және ЖИА туралы мәліметтердің нақтыларын орыс тіліндегі сайттардан алдық. PubMed тен болса ағылшын тіліндегі, қазіргі кездегі ЖИА ауруының қауіптілігі туралы және алдын-алу шаралары жөнінде мәлімет алдық және оны әуелі орыс тіліне, кейін қазақ тіліне аудардық.

120-123беттер,133-135 беттер
www.google.kz / Медициналық ақпарат сайты
www.yandex.ru/ Причины заболевания артериального

давления. Причины ишемии сердца и их последствия.
PubMed.com