Бизнесті бағалау әдіс- тәсілдері

– сату мәміле кезіндегі кәсіпорын(фирма) бизнесінің бағалауын болжайды. Бұл жағдайда

бизнестің құны екі құрамдас бөліктерден қалыптасады:
мүліктік кешеннің құнынан
материалдық емес активтердің құнын сипаттайтын құнға қосымша бағалануынан.

Бизнесті бағалаудың бірінші концепциясы

байланысты.
Кәсіпорын бизнесін жүйе ретінде қарастырсақ, құрамына тауар нарығының секторын бақылауға

рұқсат ететін, оның мүліктік кешені мен құқық жүйесі немесе қоржыны кірсе, мүліктік кешеннің жиынтығында қосымша құнның пайда болуы мүмкін.
Екінші концепция, бағалау кезінде тауар нарығындағы бағаланатын сектордың бағалау сыйымдылығын болжайды.

беру мүмкіндігі.

Тәжірибеде бағалаушы келесідей негізгі құндардың түрлерін қолданады:

әдісі.
Кәсіпорын құнын бағалаудың салыстырмалы тәсілі.
Бизнесті бағалаудың шығындық тәсілі.

Опциондық теорияны қолдану.

Бағалаудың тәсілдері мен әдістері

қарастырылады.
Нəтижесі кəсіпорынның меншік капиталының бағаланатын құнын көрсетеді.
Меншік капиталы

=активтер - міндеттеме

Мүліктік (шығынды) тəсілдеменің базалық формуласы:
Меншшік капиталы=активтер-міндеттеме.

Берілген тəсілдеме екі негізгі əдіспен берілген: ·
Таза активтер құны əдісімен. ·
Ликвидациялық құн əдісімен.

Бизнесті бағалаудағы шығынды тəсіл

жылжымайтын мүлікі негізделген нарықтық құнымен бағаланады.
2.Машина жəне құралдардың негізделген

нарықтық құнымен анықталады.
3.Материалдық емес активтер анықталып, бағаланады.
4.Ұзақ мерзімді жəне қысқа мерзімді қаржылық салымдардың нарықтық құны анықталады. 5.Ағымды құнда тауарлы –материалдық қорлар тексеріледі.
6.Дебиторлық берешек бағаланады.
7. Келешек кезең шығындары бағаланады. 8.Ағымда құнда кəсіпорын міндеттемесі жүргізіледі

мүмкін:
табысты,
салыстырмалы
шығынды.
Табысты тəсілдеме 2 əдістен тұрады:
табысты капитализациялау əдісі,

ақша ағымын дисконттау əдісі.

негізінде, салыстырмалы объектілер үшін жылжымайтын мүлік нарығында жасалады.
Потенциалды көлемді табыс

бағаланатын объекті көлемі жəне құрылған жал ставкасына байланысты мына формула бойынша есептелінеді.
ПВД=S*C
Мұнда S-жалға берілетін алаң м 2
Ca –жал ставкасы 1м 2

Капитализация əдісімен бағалау бірнеше сатыдан тұрады.

ысырап бағаланады.
ПВД қысқарылуы ысырап шамасына нақты жол табыс шамасын

береді, ол мына формуламен есептелінеді.

ДВД=ПВД- ысырап

, шартты-жиілі , шартты үзілісті шығындар жəне орынбасу шығындар.
4 саты

- болжанатын таза операциялық табысты операциялық шығын шамасына қаражаттық қысқарылуын анықтаймыз
5саты . Капитализация коэффициенттерінін есептейміз. Ол бірінші əдіспен есептелінеді

əдісімен сипатталады.
Сатуды салыстыру əдісі салғастырымдылық жəне аналогты жылжымайтын обьектілерді сату

туралы ақпаратты талдауға негізделген

Жылжымайтын мүлікті бағалау үшін салыстырмалы тəсілдемені қолдану.

сату бағасының қатынасы.
Бұл əдіс үш этаппен іске асырылады.
1.

Бағаланатын жылжымайтын мүліктен нарықтық ренталық табысты анықтау.
2. Жақындағы нарықтық келісіммен сату бағасына шығудың жалпы көлем табысына қатынасын анықтау.
3. Бағаланатын объектінің жалпы көлемді ренталы табысты көбейтуде бағаланған объектінің мүмкін болатын құны есептелінеді.

объектінің ренталы мультипликаторы.
ВРМ – жалпы көлемді ренталы мультипликатор.
С

- аналогты –аналогтың сату бағасы.
ПВД аналогты- аналогтың потенциалды жалпы көлемді табысы.

V = Др * ВРМ = Др С аналогты / ПВД аналогты

жер учаскесінің құнын анықтау.
2. Қалпына келтіру құны немесе ғимараттың

орын басу құнын жəне құрылыстың нақты бағалау күнінде бағаланады.

Шығынды тəсілдемені қолдану.

есептеу əдісі;
индекстік есептеу əдісі

қодануға болады:
1. Артық пайда əдісі;
2. Дисконттық ақша ағыны

(ДАА) əдісі;
3. Роялтиден шығу əдісі;
4. Пайдадағы артықшылық əдісі;
Шығын тəсілдемесін материялдық емес активтерде қолдану.