Дайындаған: № 1 Дінмұхамед Қонаев атындағы мектеп - гимназиясының химия пәні

№1 Дінмұхамед Қонаев атындағы

мектеп- гимназиясының химия пәні мұғалімі ЗИКЕЕВА К.К.

Сабақтың тақырыбы: ҚЫШҚЫЛДАР

реакция теңдеулерін құрастыру

Қышқылдар

химиялық қасиеттерін зерттеу Бағалау критерийлері: - Қышқылдардың жіктелуін біледі - Химиялық қасиеттерін дәлелдейтін реакция

теңдеулерін құрастыра алады

Сабақтың мақсаты:

бор, кремний қышқылдары- қатты заттар. Кремний қышқылынан басқа барлық қышқылдар

суда ериді. Олардың дәмі қышқыл болады.

Қышқылдардың физикалық қасиеті

Сілті мен қышқыл ерітінділерінің әсерінен индикаторлар түсінің өзгеруі

Cl2 = 2HCl H2 + S =

H2S 2. Қышқылдық оксидтерді(SiO2-ден басқасы) сумен әрекеттестіру арқылы cәйкес оттекті қышқыл алуға болады SO2 + H2O = H2SO3 N2O5 + 2H2O = 2HNO3 3. Ұшқыш қышқылдар немесе суда ерімейтін қышқылдарды олардың тұздарын күшті қышқылдармен әрекеттестіру арқылы оттекті, оттексіз қышқыл алуға болады. 2NaCl(қ) + H2SO4(конц) = 2HCl↑ + Na2SO4 Na2SiO3 + 2HCl = 2NaCl + H2SiO3↓

Қышқылдардың алынуы

белсенділік қатарында сутекке дейін орналасқан металдар қышқылдармен әрекеттесіп, тұз және

сутек газы түзіледі) Zn + 2HCl = ZnCl2 + H2 Fe + H2SO4 = FeSO4 + H2 3.Негіздік оксидтермен әрекеттесіп, тұз және су түзейді СuO + 2HCl = CuCl2 + H2O Fe2O3 + 3H2SO4 = Fe2(SO4)3 + 3H2O 4.Негіздердің барлығы дерлік қышқылдармен әрекеттесіп, тұз және су түзейді. Сu(OH)2 + 2HCl = CuCl2 + H2O 2Fe(OH)3 + 3H2SO4 = Fe2(SO4)3 + 3H2O NaOH + HNO3 = NaNO3 + H2O 5.Қышқылдар тұзбен әрекеттесіп, қышқылдардың ығыстыру қатарына сәйкес алмасу реакциясына түседі, нәтижесінде жаңа тұз, жаңа қышқыл түзіледі. H2SO4, HCl, HNO3, H3PO4, H2SO3, H2CO3, H2S, H2SiO3 2NaCl + H2SO4 = Na2SO4 + 2HCl↑ Na2CO3 + 2HCl = 2NaCl + CO2 + H2O 6.Кейбір қышқылдар қыздырғанда сәйкес оксид пен су түзе ыдырайды H2CO3 = H2O + CO2 H2SO3 = H2O + SO2 H2SiO3 = H2O + SiO2

Қышқылдардың химиялық қасиеттері

ZnO HNO3, H3PO4, BaCl2, H2SO3, H2CO3, H2S, H2SiO3 1b. 1a тапсырмасындағы

қышқылдарды құрамына қарай және сутегі санына қарай жікте. 1с. 1а тапсырмасындағы оттекті қышқылдарға сәйкес оксидтердің формуласын жаз. Дескриптор: -қышқылдардың формуласын тауып, атайды; -қышқылдарды құрамына қарай және сутегі санына қарай жіктейді; -оттекті қышқылдарға сәйкес оксидтердің формуласын жазады; В.2.Күкірт , азот, күкіртсутек қышқылдарының алу әдістерінің реакция теңдеулерін жаз. 3.Мүмкін болатын реакция теңдеулерін жазып, теңестір: 1) натрий гидроксиді+фосфор қышқылы 2) алюминий оксиді + азот қышқылы 3) мыс + тұз қышқылы 4) тұз қышқылы + кальций карбонаты 5) магний + күкірт қышқылы Дескриптор:-күкірт , азот, күкіртсутек қышқылдарының алу әдістерінің реакция теңдеулерін жаз. - мүмкін болатын реакция теңдеулерін жазып, теңестіреді; С. 4. Массасы 4г екі валентті металл тұз қышқылымен әрекеттескенде к-лемі (қ.ж.) 2,24 л сутек газы түзілді. Бұл қай металл екенін анықта. 5. Айналымдарды жүзеге асыратын реакция теңдеулерін жаз: S→SO2→SO3→H2SO4→HCl→CuCL2

1 Тапсырма

көлемі (қ.ж.) 2,24 л сутек газы түзілді. Бұл қай металл

екенін анықта. 5. Айналымдарды жүзеге асыратын реакция теңдеулерін жаз: S→SO2→SO3→H2SO4→HCl→CuCL2 Дескриптор: -есеп шартын жазады; -сәйкес реакция теңдеуін жазып, есеп шартының мәндерін қояды; -пропорция арқылы белгісіз металдың мольдік массасын есептеп, мольдік массасы арқылы белгісіз металды анықтайды; -айналымдарды жүзеге асыратын реакция теңдеулерін жазады;

С деңгейінің тапсырмасы

түсінген жоқпын…………..
Рефлексия

жаттығу 162-163 бет C- № 1-3 есеп 163 бет
Үй тапсырмасы