Слайд 1ДӘРІСТІҢ ТАҚЫРЫБЫ:
БӘСЕҢДЕП ДАМИТЫН ИНФЕКЦИЯЛАРДЫҢ МИКРОБИОЛОГИЯЛЫҚ ДИАГНОСТИКАСЫ.
ПРИОНДЫҚ ИНФЕКЦИЯЛАР.
м.ғ.к., доцент Ахметова Сәуле
Балтабайқызы
Слайд 2Баяу инфекциялардың микробиологиялық диагностикасы
Баяу инфекция – бірнеше ай
мен бірнеше жылдарға созылатын, ұзақ жасырын кезеңімен сипатталатын ауру.
Баяу инфекция ХХ ғ-дың 2-ші жартысынан бастап ғылымға енді.
Баяу инфекциялар 2-ге бөлінеді: вирусты және прионды.
Слайд 3Баяу инфекциялардың ерекшеліктері
Инкубациялық кезеңі ұзақ (бірнеше айдан бірнеше жылға дейін);
Тіндерді
ерекше зақымдау, әсіресе орталық жүйке жүйесін;
Аурудың баяу дамуы;
Соңы өліммен аяқталады.
Слайд 4Баяу вирусты инфекциялар
Баяу вирусты инфекциялар патогенезінің негізіне организмде
қоздырғыштың ұзақ персистенциясы ж/е жасушаға баяу зақымдаушы әсері жатады.
Слайд 5Адамның бірқатар баяу вирусты инфекциялардың түрлері
Қызылша вирусы
Қызамық вирусы
Кенелік энцефалит вирусы
Қарапайым
герпес вирусы
Адамның иммунды тапшылық вирусы
Полиомавирус - өршімелі көп ошақты лейкоэнцефалопатия
Слайд 6Баяу вирусты инфекциялар
Өткір вирусты ауруларды қоздырғыштары баяу инфекцияларды тудыруы мүмкін
– қызылша (жеделасты склерозды ж/е қызылшадан кейінгі панэнцефалит), қызамық (өршитін
туа пайда болған ж/е өршитін қызамықты панэнцефалит), герпес (жеделасты герпестік энцефалит, созылмалы инфекциялық мононуклеоз, мидың цитомегаловирусты зақымдалуы) ж/е т.б.
Слайд 7Баяу вирусты инфекциялар
Көптеген өткір вирусты инфекцияларды баяу вирусты инфекциялар ретінде
қарастыруға болады (кенелік энцефалит, құтыру, АИТВ, гепатиттер B, C, D,
G ж/е TTV, Т-жасушалық лимфомалар).
Ең негізгі баяу вирусты инфекцияларға жеделасты склерозды панэнцефалит ж/е өршитін көп ошақты лейкоэнцефалопатия жатады.
Слайд 8Баяу вирусты инфекциялар
Жеделасты склерозды панэнцефалит – ақыл-естің ж/е
қозғалыс әрекетінің бұзылуы, миоклониялық сіңір тартылуы, электроэнцефалографиялық дизритмиямен сипатталатын жүйке
жүйесінің өршитін дегенеративті ауруы.
Ауру 2-30 жас аралығындағы адамдарда кездеседі. Көбінесе науқастың бір жыл ішінде өлуімен аяқталады.
Слайд 9 Жеделасты склерозды панэнцефалит қоздырғышы – организмде ұзақ персистенциялауға қабілетті, қасиеттері
өзгеріген қызылша вирусы.
Зертханалық диагностикасы: қан сарысуында қызылшаға қарсы
антиденелер алуға негізделеді.
Слайд 10Прионды инфекциялар
Сұр заттың көпіршіктенуімен айқындалатын ОЖЖ зақымдайтын баяу
инфекциялардың негізгі тобы. Приондар – төмен молекулалы массасы бар жұқпалы
ақуыздар, нуклеин қышқылдары жоқ, химиялық, физикалық факторларға тұрақты. Приондар көлемі бойынша ультрамикроскопиялық, сондықтан бактериалді сүзгіден өтеді. Жасанды қоректік орталарда өспейді.
Слайд 11Прионды инфекциялардың патогенезі
Приондардың организмге берілу жолдары:
Тағам арқылы (ірі-қара мал, ұсақ
мал, шала піскен еттен), қан арқылы
Трансплантация жолымен
ОЖЖ жасушаларының зақымдалуы өзіне
тән клиникалық белгілер тудырады – жедел асты губка тәрізді энцефалопатия деп атайды.
Слайд 12Адамдарда приондар тудыратын аурулар:
Куру – (дірілдеу сөзінен шыққан) Жаңа Гвинея
аралындағы папуастардың тілінде ауру осылай аталады, қорыққаннан н/се суық тигеннен
пайда болады. Аурудың ұзақтығы 9-24 ай созылады, өліммен аяқталады.
Крейтцфельд-Якоб – сирек кездесетін ауру. Ақыл-ес кемдігі және қимыл-қозғалыстың бұзылуымен нәтижесі өліммен сипатталады. Инкубациялық кезеңі – 18-20 жыл.
Слайд 13Герстман-Штраусслер-Шайнкер синдромы – жанұяға тән тұқым қуалайтын прионды патологиялық инфекция.
Көбінесе жас адамдар ауырады. Инкубациялық кезеңі 5-30 жыл.
Патогенезі: аяқтың
рефлексінің біртіндеп жойылуы, жұтудың қиындауы, ақыл-ес кемдігі. 4-5 жылдан кейін ауру өліммен аяқталады.
Слайд 14Жанұялық фатальді ұйқысыздық
Аутосомды-доминантты патологиялық 25-70 жас аралығындағы адамдарда пайда болатын
тұқым қуалайтын ифекциялық прионды ауру.
Клиникасы – ұйқының бұзылуы, әлсіздіктің
жоғарлауы, жүрек соғысының бұзылуымен сипатталатын, емделмейтін, өлімге апаратын ауру.
Слайд 15НАЗАР АУДАРҒАНДАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!!!