Слайд 1ИНФОРМАТИКА ПӘНІН ОҚЫТУДЫҢ ТҮРІ - САБАҚ
Слайд 2Жалпы білім беретін орта мекгептерде оқу-тәрбие жұмыстарын ұйымдастырудың
негізгі түрі -
сабақ. Мектепте сабақ сынып- сабақ жүйесі бойынша жүргізіледі. Бұл жҥйе
чех
педагогы Я.А.Коменскийдің (1592-1670) еңбектерінен бастау алады. Оның
белгілеріне: 1) оқу топтарының тұрақты кұрылымы; 2) әр сыныптың оқу мазмҧұы; 3) оқу
сабақтарының бекітілген кестесі; 4) жеке немесе ұжымдық оқыту; 5) мұғалімнің
жетекшілік және ұйымдастырушылық ролі; 6) оқушы білімін жүйелі тексеру және бағалау
жатады.
Слайд 3Сабақты ұйымдастырудың ерекшелігі
Бҥгінгі кҥні сабақ - білім беру мен оқушы
іс-әрекетін ұйымдастырудың негізгі
формасы ретінде бірнеше қасиеттерімен ерекшеленеді.
Олардың бірі –
сабақтың 23
құндылғы. Сабақың қҧңдылығы оқушыларға білім берудің, тәрбиелеудің және дамытудың ұйымдастырушылық формасы болуымен қатар, мұғалім мен оқушы іс-әрекетін біріктіруге мүмкіндік береді.
Кез-келген сабақ оқытудың дидактикалық міндеттерін шешуіне, оқыту әдістеріне,
оқу материалының мазмҧнына, оқушылардың іс-әрекетін басқару түрлеріне қарай
ұйымдастырылады. Мысалы, бастауыш сыныптарда оқушылардың іс-әрекетін
түрлендіріп, ауыстырып отырған тиімді болса, жоғары сыныптарда керісінше, іс-әрекеттің жҥйелілігі, олардың қа йталау мақсатында ұйымдастырылғаны дұрыс. Бұл оқу сапасына әсер етеді.
Оку сапасы оқытудың түрлі әдістерін байланыстырып, оларды сабақта тиімді қолдануда көрінеді. Сабақта тиімді әдістерді дұрыс қолдану оқушылардың ақыл-ойының дамуына, шығармашылық ойлауына бағыт береді.
Слайд 4Оқыту әдістерін қолдануда, а) оқу материалының мазмұны; ә) оқытудың дидактикалық
мақсаты; б) оқушылардың білім деңгейі; в) мұғалімнің шеберлігі сияқты психологиялық-педагогикалық
факторлар ескеріледі. Аталған факторлар оқыту әдістерін тиімділігіне
қарай тандап алу мен оны іс жүзінде қолданудың ғылыми-теориялық негізін қалайды.
Осы орайда, Л.Н. Толстойдың "... мұғалімнің өзі неғұрлым көп оқитын болса, әр сабақты жан-жақгы ойластырса және оны окушының шама-шарқымен салыстыратын болса,
оқушының ой-өрісін көбірек кадағалайтын болса, жауаптар мен сҧрақтар беруге көбірек шақырып отыратын болса, онда оқушыға оқу соғұрлым жеңіл соғады" - деген пікірі әлі де мәнін жоймағаны байқалады.
Слайд 5Сабақтың түрлері
Сабақгың басты белгісі - мұғалімнің анықталған мақсаты. Осы бағыттағы
зерттеулерге
сүйене отырып, қазіргі сабақтың кезеңдерін:
- жаңа материалды оқып- үйрену (әңгіме-сабақ,
дәріс-сабақ, компыотерлік-сабақ,
кино-сабақ);
- білім мен іскерлікті жетілдіру сабағы (практикалық-сабақ, лабораториялық-сабақ,
семинар-сабақ, өзіндік жұмыстар); білімді қорыту және жүйелеу сабағы (әңгіме-сабақ,
семинар-сабақ);
- аралас сабақ (барлық сабақтардың функциялары қолданылатын сабақ);
- бакылау сабағы (бақылау жұмысы, сынақ, емтихан, өзара бақылау, өзін-өзі бақылау)
т.б.
Слайд 6Мұғалім оқушының оқу-танымдық іс-әрекетін басқаратыны белгілі. Соңдықтан
сабақты жоспарлаған кезде оқу
материалының мазмұнын толық қамту, мақсатка жету
мҥмкіндіктерін есепке алу ескерілу керек.
Осы орайда, белгілі педагог К.Д.Ушинскийдің
"...сабақ әдеттегідей басталады: үш, төрт оқушыдан сабақ сұраймыз, оған сабақ
уақытының жартысынан көбі кетеді... . Бір оқушы есеп шығарады, басқа 30 немесе 40
оқушы уақытын босқа өткізеді. Мұндай әдіс кейбір "бақытты" окушының уақытты
ойсыз, шұғылданыссыз, тек мектеп тәртібі талап ететін санасыз бос қараспен өткізуіне
тура келеді" - деген пікірі ойға оралады.
Бұдан кейін сабақ жоспарын жасау кезінде сабақтың кезеңдері мен оның дидактикалық
кұрылымының және сабақтың мақсаты мен оқыту әдістерінің арасындағы байланыстар
міндетті түрде ескеріледі.
Слайд 7Сабақ жоспары - мұғалім үшін міндетті құжаттардың бірі. Оны жасап,
сабақ өтуге
даярлану мұғалімнен шығармашылық жұмысты талап етеді. Себебі, шығармашылықсыз
мұғалімнің шеберлігі
де болмайды.
Олай болса, мұғалім сабақты жоспарлағанда, оны жоғарыда аталған дидактикалық
мақсаттарына сәйкес тиімді ұйымдастыруды ойластыруы кажет. Қазіргі кезде сабақ
дәстүрлі сабақ ретінде түсіндіру, көрсету, баяндау әдістерімен танылады
Слайд 8Дәстүрлі аралас сабақтың құрылымы
№ Сабақтың
кезеңдері
Мақсаты Олқы тұстары
1 Сұрақ
жауап
үй тапсырмасын тексеру,
оқушыллардың
өтілген
сабақтардың мазмұнын игеру
деңгейін анықтау
3-4 оқушыдан сабақ сұралады. Қалған
оқушылар бос отырады.
2
Түсіндіру Оқушыларға жаңа сабаққа
байланысты теориялық
материалды түсіндіру.
Мұғалім дайын білімді беруге
ұмтылады. Оқушылардың өз бетінше
жұмыс істеу мүмкіндігі азаяды.
3 Білімді
бекіту
өтілген сабақ мазмұны
бойынша түсіндірілген
материалдарды оқушылардың
қайталап айтуға қабілеттілігін
байқау
Мұғалімнің сабақта түсіндірген
материалын қайтала оқушылардың
ойлау қабілетін жеткілікті деңгейде
дамытпайды.
Слайд 91с жҥзінде сабақ түрлерін араластыра қолдану жаңа материалды сапалы қабылдауға
мүмкіндік
беретіндіктен аралас сабақ түрі кең қолданынады. Аралас сабақта
ұйымдастыру кезеңі, оқушылардың
үй тапсырмасын орыңдауын тексеру, өткен
материалдарды игеру деңгейін анықтау, жаңа сабақты түсіндіру, өтілген сабақты бекіту,
үйге тапсырма беру, сабақты қорытындылау мәселелері қарастырылады.