Культура Беларусі ў другой палове XIX — пачатку ХХ ст

навуковых ведаў пра Беларусь і
беларускі народ.
3. Развіццё

беларускай літаратуры і мовы.
4. Станаўленне нацыянальнага прафесіянальнага тэатра.
5. Выяўленчае мастацтва. Архітэктура. «Нашаніўскі» перыяд.

першай паловай ХІХ ст.

вучылішчы, царкоўнапрыходскія школы, гарадскія вучылішчы
сярэдняя: 6 муж., 4 жан. гімназіі,

2 прагімназіі, Горы-Горыцкае зсмляробчае вучылішча, Полацкі кадэцкі корпус, 4 духоўныя семінарыі, Маладзечанская, Полацкая, Нясвіжская, Свіслацкая настаўніцкія семінарыі; рэальныя вучылішчы ў Пінску, Мінску, Магілёве
вышэйшая за мяжой: Пецярбург, Масква, Кіеў, Варшава, Дэрпт

– 1864 гг. былі закрыты Горы-горацкі земляробчы інстытут, Навагрудская гімназія,

Свіслацкая і Маладзечанская прагімназіі;
Ліквідаваліся польскія школы, забаранялася выкладанне польскай мовы;
Гутарковай мовай навучальных устаноў абвяшчалася руская;

ад краін Заходняй Еўропы;
Нізкая якасць навучання ў пачатковых школах;
Сярэдняя адукацыя

заставалася прывілеяй пануючых класаў;
Існаванне прыватных школ;
Платнасць сярэдняй адукацыі;
Складванне сістэмы прафесійнай адукацыі.
1887 г. – “цыркуляр пра кухарчыных дзяцей”;

з урадавых пазіцый у працах М. Каяловіча, І. Бяляева, П.

Бранцава, П. Бацюшкава, А. Турцэвіча, К. Гаворскага.
Этнаграфія
І. Насовіч — "Слоўнік беларускай гаворкі“;
П. Шэйн "Беларускія песні", "Матэрыялы для вывучэння побыту і мовы рускага насельніцтва Пн.-Зах. краю" (3 т.).

3 т. архіўных дакументаў "Витебская старина"; "Рака Зах. Дзвіна: гісторыка-геаграфічны

агляд", "Матэрыялы па гісторыі і геаграфіі Дзісненскага і Вілейскага паветаў“;
Я. Карскі – этнограф, фалькларыст, трохтомнік “Беларусы”;
М. Нікіфароўскі - 3борнік простанародных апавяданняў Віцебшчыны "Нячысцікі", "Беларускія песні і частушкі“;
І. Грыгаровіч 36орнік дак. "Беларускі архіў“;
М. В. Доўнар-Запольскі 150 навуковых прац па гісторыі ВКЛ. Даследаванні і артыкулы“;
В.Ластоўскі "Кароткая гісторыя Беларусі з 40 рысункамі", 1910 г.

Бурачок, Сымон Рэўка з-пад Барысава) — "Дудка беларуская", "Смык беларускі“;

А.Ельскі Беларускі пісьменнік, гісторык, этнограф, краязнавец, перакладчык, публіцыст. У Замосці (Пухавіцкі р-н) стварыў літаратурна-краязнаўчы музей. Першы біёграф і сябра В. Дуніна-Марцінкевіча.
А. Абуховіч Пісьменнік. Разам з Ф. Багушэвічам адзін з пачынальнікаў жанру байкі ў беларускай літаратуры.
Я. Лучына (I. Неслухоўскі) 3борнік вершаў "Вязанка".
К. Каганец (Казімір Кастравіцкі) "Прамова", "Наш сымболь", "Гадка пра Галубка"

на свабоду”. Адна з пачынальніц апавядальнага жанру. Аўтар першых кніжак

для дзяцей на беларускай мове: "Першае чытанне для дзетак беларусаў", "Лемантар" (1906 г.);
Я. Купала (1882-1942) Зборнікі: "Жалейка", "Гусляр","Шляхам жыцця"; паэмы:"Курган", "Бандароўна","Яна і я", "Магіла льва"; камедыі:"Паўлінка","Прымакі","Раскіданае гняздо".
Я. Колас (1882-1956) Верш "Беларусам",зборнік "Песні жальбы",празаічныя зборнікі "Апавяданні", "Родныя з'явы“;
М. А. Багдановіч (1891-1917) Зборнік "Вянок", верш-гімн "Пагоня".

народна-фальклорных формах – “беларускія вечарынкі”;
1890 – адкрыццё ў Мінску

гарадскога тэатра
І.Ц.Буйніцкі - Заснавальнік прафесійнага беларускага тэатра — 1907 г.;
"Першае таварыства беларускай драмы і камедыі” Ф. Ждановіч у Мінску.

Мінскай губерні", "Свіслач", "Час жніва", "На радзіме", "Пінскія балоты", "Жанчына

з палітрай", "Жаночы партрэт", "Старая моліцца";
Н. Сілівановіч - Пісаў іконы, партрэты "Дзеці ў двары", "У школу", "Стары пастух", "Гульня дзяцей в. Цынцавічы".
К. Альхімовіч - Пісаў карціны на гістарычную тэму: "Пахаванне Гедыміна", "Смерць Глінскага ў турме", "Смерць у выгнанні", "Пахаванне на Урале", "На этапе", "Жніво", "Парабкава хата".

"Блакітная капліца".
Ф.Рушчыц "Зямля", "Вадзяны млын", "У свет", "Каля касцёла","Млын зімою",

"Берагі Вілейкі".
Ю.Пэн “Аўтапартрэт”, “Стары кравец”, "Пасля забастоўкі"-"Аўтапартрэт”, "Гадзіншчык", "Пекар", "Пісьмо з Амерыкі", "У астрозе","Вуліца ў Віцебску“.
Я.Кругер “На суд прафесара", "Письманосец”.
Я. Н. Драздовіч "Трызна мінуўшчыны", “Пунькі", "Дух зямлі"; "Вёска Лаўрынаўка", пачынальнік фантастычнага жанру.

мастацкіх элементаў і стыляў.
псеўдаготыка (касцёлы: Відзы, Браслаў, Вілейка, Паставы).

псеўдавізантыйскі стыль распаўсюджаны ў праваслаўным культавым дойлідстве – “мураўёўкі” (капліца князёў Паскевічаў у Гомелі, Уваскрасенскі сабор у Барысаве).

у Мінску);
Стыль мадэрн (чыгуначныя вакзалы, масты, прамысловыя збудаванні).

готыкі)

вобл.) 3. Гродзенскае рэальнае вучылішча 4. Магілёўскі пазямельны банк

ў Полацку 3. Уваскрэсенскі сабор у Барысаве.

г. — 7 жніўня 1915 г.)
першапачатковую і галоўную сваю задачу

бачыла ў барацьбе за ўсебаковае нацыянальна-культурнае адраджэнне беларускага народа, за прызнанне самога факта яго існавання

каляндара" (1910 г.);
летапіс "Саха" (1912 г.) для сялян;
літаратурны месячнік для

моладзі "Лучынка"(1912 г.);
грамадска-палітычны альманах(часопіс) “Маладая Беларусь"(1912 г.);
дзейнасць выдавецтваў "Загляне сонца і ў наша ваконца", "Наша ніва", "Наша хата", "А. Грыневіч", "Беларус", "Мінчук", "Палачанін" (дзейнічалі ў 1907-1914 гг.).

распаўсюджванні нацыянальнай свядомасці, згуртаванні і выхаванні беларускай інтэлігенцыі, у барацьбе

за грамадскае прызначэнне самога факта існавання беларускага народа і яго роўнасці з іншымі народамі;
садзейнічала развіццю беларускай літаратуры і беларускай мовы, прапагандзе і станаўленню беларускага нацыянальнага мастацтва;
з'яўлялася цэнтрам беларускага нацыянальнага руху.

навучэнцаў сярэдніх навучальных устаноў Беларусі ў 60-ыя гг. ХІХ –

пачатку ХХ ст. Чаму прадстаўнікі некаторых саслоўяў былі абмежаваны ў магчамасці набыцця адукацыі?
2. Што адрознівае беларускую літаратуру азначанага часу ад папярэдняга перыяду?
3. Чаму мы так мала ведаем пра беларускую культуру?