М.Х.Дулати атындағы Тараз Мемлекеттік Университеті СӨЖ ТАҚЫРЫБЫ: Несие түрлері

әр түрлі схемалары
Курс: 3
Тобы: Қаржы
Орындаған: Садықов Ұлан
Қабылдаған: Блялова Айнагүл

несиелерді жіктеу үшін пайдаланатын, экономикалық ұйымдастырушылық белгілері бойынша ең детальданған

сипаттамасы, яғни, несиенің іс — тәсірибедегі нақты қосымшасы.
а) Қазақстанда несие түрлері былайша жіктеледі: несиелену объектінің экономикалық белгілірі бойынша:
— айналым қаражатын қалыптастыруға берілетін несие;
— негізгі құрал жабдықты қалыптастыруға берілетін несие;
— ТМҚ аясында шұғыл қажеттілікке, сондай – ақ, нормативтен тыс қорлардың аясында уақытша қажеттілікке берілетін несие;
— өндірістің маусымдық шығыны аясында берілетін несие;
— жол үстіндегі (жолдағы) есеп айырысу құжаттары аясында берілетін несие, аккредитивтер;
— төлем несиелері;

ұғымы латын сөзінен пайда болған, “credere”- сену және”creditum”- қарыз деген

мағынаны білдіреді.
Қарыз беруші –кредитор.
Қарыз алушы –дебитор немесе заемщик.
Несиелік келісім- белгілі бір заңға сәйкес несиенің берілуін, пайдаланылуын және қайтарылу жағдайын қамтамасыз етуі тиіс.

5 жылға дейін
Ұзақ мерзімді- 5 жылдан жоғары

тым ұзаққа созылып кететін немесе сатып алу мүмкін емес затқа

ие болуға мүмкіндік береді.
Икемділік. Несие затты сауда жүйесінде арзанға беріліп жатқан арзандатып сатып жатқан сәтінде аз ақшамен алып қалуға жағдай жасайды.
Қауіпсіздік. Несие карточкалары мен чек кітапшалары зат алғанда немесе сапарға шыққанда нақ ақшаға қарағанда неғұрлым ыңғайлы және сенімді төлем құралы болып саналады.
Төтен жағдайда көмекке келу. Несие күтпеген шұғыл шығындарды төлеуге ыңғайлы.
Клиенттің адалдығын және ұқыптылығын көрсетіп отырады. Есепшот бойынша төлемдерді уақытылы төлеп тұру кісінің өзіндік бір сипаттамасы, оның міндеткерлігі мен ұқыптылығының белгісі болып саналады.

орынсыз шашуға әкеп соғатыны болады. Кейін қарыз көлемі ұлғайғанда ай

сайын төленетін төлемдерді өтеу қиындай түседі.
Құнының жоғарылығы. Әдетте несиемен зат алу нақты ақшамен алғанға қарағанда қымбаттқа түседі. Тауарды несиеге сататын дүкендер несие карточкаларымен айналысатын фирмаларға пайыз төлеп отырады.Оның үстіне тауардың бағасына несиені пайдаланғаны үшін пайыз қосылады.
Тұтыну кредитінің түрлері. Егер батыста жұрттың көбі несие алып өмір сүру дағдысына ие болса, біздің қазақстандық нарықта несие жүйесі соңғы жылдары ғана дами бастады. Осыдан бірнеше жыл бұрын несие алу үлкен проблема еді , ал қазір комерциялық банктердің, дүкендердің , фирмалардың көбі тұтыну несиесін ұсына бастады.

несиелер
Жалақы арқылы алынатын несиелер
Білім алу несиелері
Ипотекалық несиелер
Лизингтік несиеле

пен, кепілдікпен, сақтандыру келісімшартымен толық қамтамасыз етілген;
— ішінара қамтамасыз етілген;
—

қамтамасыз етілуі болмайтын банкілік .
б) қайтарылу мерзімі бойынша:
— қысқа мерзімді;
— орта мерзімді;
— ұзақ мерзімді;
в) өтелу тәртібі бойынша:
— бөліп бөліп төлеу (мерзімінің ұзарту);
— бір жолғы өтеу
— кезең сайын бір қалыпты(бір қалыпты емес) өтеу.
г) тәуелді деңгейі бойынша:
— субстандартты;
— стандартты;
— күмәнді;
— сенімді;
— cенімсіз;
— ұзартпалы.

пайыздың мөлшерлемесі (пайыз мөлшерлемесі жоғары);
— төмен пайыздың мөлшерлемесі (пайыз мөлшерлемесі

төмен);
— пайызсыз.
д) салалық бағыты бойынша:
— сауда — саттық несиесі;
— өнеркәсіп несиесі;
— ауыл шаруашылық несиесі;
— құрылыс несиесі;
ж) ашылатын шот түрлері бойынша:
— жай ссудалық шот бойынша несие;
— арнайы ссуда шоты бойынша несие;
— контокорренттік шот бойынша несие;
— овердрафт бойынша несие;
— несие желісі бойынша несие.

Банк бөлімшелеріндегі кассалар арқылы жүзеге асырылады. Бұл үшін Сізге:
Несиені

өтеу үшін қаражатты аударғыңыз келетін депозиттік кітапшаны, сондай-ақ жеке тұлғаңызды куәландыратын құжатты алу;
Банк бөлімшесіндегі кассаға бару;
Несие бойынша кезектегі төлемді өтеуге арналған қолма-қол ақшаны кассаға беру;
Ақша қаражатын аудару туралы түбіртекті алу қажет.
Назар аударыңыз! Егер Сіз аталмыш операцияны осы елді мекендегі кез келген Банк бөлімшесінде жүргізгіңіз келсе, онда өз есепшотыңызды «мобильді» етуіңіз қажет. Бұл үшін Банк Сізге есепшот ашқан бөлімшесіне барып, кассирден есепшотыңызды «мобильді» етуді сұрауыңыз қажет.

өз қызметін ұсынады. Банкпен SB-ға қосылу туралы шарт жасасқаннан кейін

Сіз өз есепшоттарыңызды өз бетіңізше басқара аласыз. Яғни Сіз Банкке келмей-ақ, ЦентрКредит Банкінде ашылған кез келген есепшотыңыздан (оның ішінде карточкалық та) қарызды өтеуге арналған есепшотқа ақша қаражатын аудара аласыз. Сонымен қатар SB арқылы Өз несиеңіздің жай-күйін үнемі бақылай аласыз.
3. Банкомат арқылы
Бұл – ЦентрКредит Банкінің жаңа қызметі. Егер Сізде біздің Банктің карточкасы болса және аталмыш карточкадан қарызды өтеуге арналған есепшотқа аша қаражатын аудару қажет болса, Сіз жақын арадағы банкоматқа барып, оған карточкаңызды салып, Карточкадан депозитке ақша аудару қызметін таңдап, нұсқауларды орындауыңыз қажет.

(ақпарат) беру.(жарнама)
2. Мемлекет меншігін жеке меншіккетүрлендіру.(жекешелендіру)
3. Еңбек етуге қабілетті жұмыс

істегісі келетін , бірақ жұмыс таба алмай жүрген адамдар тобы.(жұмыссыздық)
4. Банк иесі немесе банкінің ірі акционері.(банкир)
5. Ең жақсы нәтиже көрсету үшін нарықтағы экономикалық жарыс
(бәсеке)

айналуымыз керек»
«Ұлт болашағы білімді ұрпақ қолында»
Н.Ә.Назарбаев