Орындаған:Талғат А.Т. Тобы:402А ОЗ Тексерген:Бакирова Б.А

қаржыландыру
Кафедра ҚДС гигиена және эпидемиология курсымен
Алматы,2019ж.

алсам деп бас қатырады. Алайда қаржыландырудың бір жерден ғана болмайтынын,

оның бірнеше мүмкіндігі бар екенін, қаржыландыру көздеріне комбинация пайдалану тиімдірек болатынын екінің бірі біле бермейді. Сол себепті сан алуан қаржыландыру көзін түсініп қана қоймай, олардың әрқайсысына артылатын үміт пен қойылатын талаптарды да білу маңызды.
Зерттеулерде кәсіпкер таңдайтын сан алуан қаржы көздері қарастырылады. Бұл көздер ұйымдастырылған қаржыландыру түрі бойынша қарыз алу және үлеспұлдық деп түрленеді.

және мемлекеттік бағдарламалар
Жеке орналастырулар
Бастапқы акция орналастыру, IPO
$10 000-100мың
$20 000-250 мың
$100

000-2 млн

$500 000-3 млн

$2 млн-50 млн

$5 000 және жоғары

$500 000 және жоғары

$5 млн жоғары

ақшаны пайдаланғаны үшін төлем (пайыздың) өтелетінін білдіреді.
Үлеспұлдық қаржыландыру кәсіпорын

иелігінің белгілі үлесін сатуды көздейді.

кәсіпкер басқару мен бақылаудан белгілі дәрежеде бас тартуға мәжбүр.

Қарыз алған кәсіпкер алған қаржыны үстеме пайызымен қайтаруға міндетті

болған сайын, кәсіпорынның меншік капиталының табысы да азырақ болуы ықтимал.
Төмен

пайыз мөлшерлемелер қарыздың балама шығынын азайтады

Кемшіліктері

Тұрақты түрде (ай сайын) төлем жасап отыруы қажет.
Өтемақы міндеттемелеріне байланысты ақша ағымының қиындығы күшейеді.
Қарызды тым көп алу-өсу мен дамуды тежеуі мүмкін

АҚШ-та шамамен 5600 коммерциялық банк жұмыс істейді.
Жағдайлардың шамамен 90 пайызында

банктер кепілдік талап етеді. Кепілдік ретінде көбіне акциялар, машиналар, құрал-жабдықтар және жылжымайтын мүлік алынады. Бұл несие мерзімінің соңына дейін жүйелі түрде төленіп отыруы қажет.
Банк несиесін кепілдікпен қамтамасыз ету үшін кәсіпкерлер бірнеше сұраққа жауап беруге тиіс. Төменде ең жиі кездесетін сұрақтар мен олардың сипаттамасы берілген:
1.Бұл ақшаны қалай жұмсауды жоспарлап отырсыз? Банк несиелерін тәуекелі жоғары бастамаларға пайдаланбаңыз. Әдетте банк венчурлердің ішіндегі ең сенімдісіне несие береді.
2. Қанша ақша керек? Кейбір кәсіпкерлер нақты қанша қаражат керегін білместен банктен несие сұрайды. Бар білетіні-қолма-қол ақша қажет. Кәсіпкер бұл сұраққа неғұрлым нақты жауап бере алса, несие берілу ықтималдығы соғұрлым жоғары болады.

ешқашан банкке жүгірмеңіз. Дұрыс жоспарлай алмайтындар несие берушілерді қызықтырмайды.
4. Ақша

қанша мерзімге керек? Кәсіпкерлерге ақша қажет мерзім барынша қысқа болғаны дұрыс. Сол жағдайда несие берілуі ықтимал. Сондай-ақ қайтару мерзімі бизнес-жоспардағы маңызды кезеңге сәйкес келуі тиіс.
5. Несиені қалай қайтарасыз? Бұл-ең маңызды сұрақ. Жоспар ауытқыған жағдайда не болады? Несиені қайтаруға басқа табысты пайдалана аласыз ба? Кепілдеме бар ма? Кәсіпкердің бірнеше жекеменшігі болса да, банк оларды қажет етпеуі мүмкін. Тәжірибеге сүйенсек, ликвидация үшін сатылған мүлік өз құнының аз бөлігін ғана (1доллардың тек 5-10 центі) ақтайды.

lending, P2P)-банк немесе өзге дәстүрлі қаржы институттары арқылы емес, туыстық

не басқадай байланысы жоқ тұлғаларға немесе «жекелерге» («пирлерге») қарыз беру тәжірибесі.

Қаржыландырудың бұл түрі ХХІ ғасырда пайда болған құбылыс.
Р2Р қарыз берушілер брокерлікке және қарыз өтеуге қызмет көрсеткені үшін төлем алады, мерзімінен кешіктіргендерге айыппұл салады.

беру қатынастары жоқ. Кәсіпкер қарыз берушіден ешқандай кеңес немесе тәжірибе

алмайды. Сондай-ақ қарыздың немесе инвестицияның жалғасы жоқ.

Ықтимал салық жауапкершілігі. Қарыз алушыға да, берушіге де салық салдары бар.

Жеке тұлғалардың өзара несие беруі

төлеуге міндеттемейтін қаржы инвестициясы.
Үлеспұлдық капитал екі үлкен көзден алынады
Акцияларды жария

ұсыну

Жеке орналастыру

бағалы қағаздарды көпшілікке қолжетімді нарықта сату арқылы корпорацияға капитал тарту

Шағын кәсіпорындар көбіне осы әдісті қолданады.
SEC «D Ережесін» ұсынады. Бұл құжат компанияларға акцияларын тікелей жария ұсынылу (DPO) деп аталатын процеспен сатуға мүмкіндік береді.

бір жолы.
Өтімділік. Көпшілікке ортақ нарық меншік иелерін акция өтімділігімен қамтамасыз

етеді. Себебі акциялар дайын күйінде сатылады.
Құндылық не баға. Нарықта компания акцияларына күн беріледі, ал бұл өз кезегінде компанияға құндылық береді. Нарықта компания акцияларына баға беріледі. Бұл болса, компанияның құнын көрсетеді.
Имидж.Көпшілікке акция сататын компанияның бделі жабдықтаушылардың, қаржыландырушылардың және тапсырыс берушілердің алдында мықтырақ болып келеді.

Кемшіліктері:

Шығындар.Жарияға ұсынылуға кететін шығындар капитал алудың басқа көздерінен әлдеқайда жоғары. Бухгалтерлік есеп, заңгерлік қызмет шығындары және аннотация шығару мен тарату, сонымен қатар бағалы қағаздардың орналастырылуын сақтандыру шығындары нәтижесінде үлкен шығындарға әкелуі мүмкін.
Жариялау. Компания істері көпшілікке ашық жариялануы керек. Жаңа кәсіпорындар әдетте мұндай ақпаратты құпия сақтағысы келеді.
Талаптар. SEC норматив актілеріндегі іс-қағаздар, сондай-ақ өнімділік бойынша үздіксіз хабарландыру басшылықтың көп уақыт, энергия мен ақша жұмсауын қажет етеді.
Акция иелерінің қысымы. Табыс пен акционерлерге берілетін дивидендтердің жақсы деңгейде сақталуын қамтамасыз ету үшін, басшылық көбіне қысқамерзімді шешімдер қабылдайды. Бұл қысым компанияның ұзақмерзімді өсуі мен дамуына жеткілікті көңіл бөлінбеуіне әкелуі мүмкін.

белгілі бір жобаға халықтың, көпшіліктің қаржы жинап беруі.
Бұндай қолдау түрлі

мақсаттарға арналуы мүмкін:табиғат апаттарынан зардап шеккендерге көмек, спорт командасына жанкүйерлерінің көрсеткен қолдауы, түрлі саяси кампанияларға қолдау білдіру, стартап-компанияларды немесе кіші бизнесті қаржыландыру.

үшін тараптарды біріктіретін делдал ұйым («платформа»).

идеяны бастау үшін белгілі ақша сомасын жинайды.
Идеяға қызыққандардың салымына

қайтарым ретінде кәсіпкер кішігірім сыйлық береді (мысалы:футболка,сыйлық картасы).

Үлеспұлдық краудфандинг.

Бұл жерде кәсіпкер салынған ақшаның қайтарымы ретінде кәсіпорынның үлесін бөліседі.

мақсаттарына жетіп, қоғамдық қолдауға ие болу, бірақ идеяны сәтті орындамаудың

кері әсері болуы мүмкін.

Зияткерлік меншікті қорғау. Идея ұрлау және зияткерлік меншікті қорғау мәселелері алаңдатып отыр.

Донор таусылуы. Қолдаушылардың бір нетуорк тобынан бірнеше рет қолдау сұраса, олар ақырында бұдан шаршауы мүмкін.

Қоғамдағы үрей. Тиісті нормативтік заңдарсыз алаяқтық немесе қаржыны заңды пайдаланбау ықтималдығы жоғары.

қаржыландыратын кәсіби инвесторлар. Бұл тәжірибелі кәсіпкерлер жаңа немесе дамушы венчурге

қаржы қызметтерінің толық ауқымын ұсынады,оның ішінде:
Стартапқа және кеңеюге қажет капитал ұсыну.
Маркетинг бөлімдері жоқ кәсіпорындарға нарықты зерттеу және стратегия құру.
Менеджменттік кеңес қызметтері және менеджменттік аудит және бағалау.
Келешек тапсырыс берушілермен, жеткізушілермен және өзге де маңызды кәсіпкерлермен байланыс құру.
Техникалық келісімдерді талқылауда көмектесу.
Менеджменттік және есептік бақылау құруда көмектесу.
Қызметкерлерді жалдау және еңбек келісімдерін рәсімдеуде көмектесу.
Риск-менеджментте көмектесу және тиімді сақтандыру бағдарламасын қалыптастыру.
Мемлекеттік заңдарға сәйкес болу үшін кеңес және бағыт беру.

бірге, жаңа венчур ұсыныстарын бағалаудың бірқатар критерийлері бар. Зерттеуші Дин.А.Шепперд

жаңа венчурлерді бағалауда ВК қолданатын сегіз маңызды фактордың тізімін жасады:
Енгізу мерзімдері
Негізгі жетістік факторының тұрақтылығы.
Үйренуге қабілетті болу.
Көшбасшылық мерзімі
Бәсеке
Нарыққа ену имитациясы
Масштаб
Индустриямен байланысты құзыреттер.

нақты мүдделеріне сай келуін жылдам тексеру.
2-кезең:БИЗНЕС-ЖОСПАРДЫ БАҒАЛАУ
Жоғарыда айтылған негізгі факторларды

бағалау үшін жоспарды толық оқып шығу.
3-кезең:АУЫЗЕКІ ПРЕЗЕНТАЦИЯ
Кәсіпкер жоспарын ұсынып, ВК алдында ауызекі презентация жасайды.
4-кезең:СОҢҒЫ БАҒАЛАУ
Жоспарды талдап, жеткізушілермен,тапсырыс берушілермен,кеңесшілермен және басқалармен кездесіп болғаннан кейін ВК соңғы шешім қабылдайды.

ақымен қызметтен босаған немесе зейнетке шыққан бас директорлары.
Кәсіпкер қолдаушылар. Инвесторлардың

басым тобы. Бұлардың көбі табысты бизнес жүргізіп отырғандары. Бұл инвесторлардың басқа да табыс көздері бар, олар жоғары тәуекелге бара береді және инвестицияға көбірек капитал бөледі.

Ынталы қолдаушылар. Кәсіпкер қолдаушылар есепке біршама жақын болса, ынталы қолдаушылар тек келісімдерге қатысуды қалайды. Олардың көбі 65 жаста немесе одан асқан,өздері бастаған бизнес табысынан тәуелсіз байлығы бар және жұмыс графиктері қысқартылған.олар үшін инвестиция-хобби.

Кәсіби қолдаушылар. Контекстегі кәсіби ұғымы доктор,заңгер және өте сирек жағдайда,есепші секілді инвестордың кәсібін білдіреді. Кәсіби қолдаушылар тауар немесе қызмет ұсынатын тәжірибелі компанияларға салым жасағанды ұнатады.

Микроменеджмент қолдаушылар. Микроменеджерлер-өте байыпты инвесторлар. Кейбіреуі бай болып туылған, бірақ басым көпшілігі байлыққа маңдай терімен жеткен. Олар көп жағдайда директорлар кеңесінен орын талап етеді. Бизнес дұрыс жүрмей жатса, жаңа менеджерлер алып келуге тырысады.

стартап сатысындағы бизнесті қаржыландырғанды ұнатады;
Индустрияның әртүрлі саласына салым жасайды;
Жергілікті географиялық

аймақтарда орналасқан;
Кәсіпкердің табыстылығына шын жүректен мүдделі

Кемшіліктері

Қосымша қаражат ұсынбайды;
Ұлттық деңгейде имидж ұсына алмайды;
Болашақта көтерілу үшін байланыстар жеткіліксіз;
Кәсіпкермен бірге шешім қабылдағысы келуі мүмкін;
Инвестициялық шешімдері күннен күнге күрделене түседі.

пайдаланғаны үшін төлем (пайыздың) өтелуі.
Үлеспұлдық қаржыландыру-кәсіпкерлерді белгіленген негізгі қарызды

немесе оның пайызын заңды түрде төлеуге міндеттемейтін қаржы инвестициясы.
Жеке тұлғалардың өзара несие беруі (peer-to-peer lending, P2P)-банк немесе өзге дәстүрлі қаржы институттары арқылы емес, туыстық не басқадай байланысы жоқ тұлғаларға немесе «жекелерге» («пирлерге») қарыз беру тәжірибесі.
Коммерциялық банк-жеке клиенттердің салымдары түрінде тартылған негізгі түрде ақша капиталдары мен сақталған ақша есебінен барлық саладағы кәсіпорындар үшін әмбебап банкілік операцияларды жүзеге асыратын кредиттік мекеме.
Краудфандинг-Интернет арқылы белгілі бір жобаға халықтың, көпшіліктің қаржы жинап беруі.
Венчурлік капиталистер-стартап, бастапқы кезең немесе кеңею үшін венчурлерді қаржыландыратын кәсіби инвесторлар.

lending
Бейресми тәуекел капиталисі-3nformal risk capitalists
Бизнес қолдаушы-business angel
Венчур капиталист-venture capitalist
Дебиторлық берешекті

қаржыландыру-accounts receivable financing
Краудфандинг-crowdfinding
Қаржы компаниялары-finance companies
Қарыз алу арқылы қаржыландыру-debt financing
Қолдаушы капитал-angel capital
Сауда несиесі-trade credit
Тәжірибелі инвесторлар-sophisticated investor
Тікелей жария ұсынылу-direct public offerings
Тіркелген сатып алушы-accredited purchaster
Үлеспұлдық қаржыландыру-equity financing

қаржыландырудың артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтаңыз?
Венчур қарыз алу және капитал үлеспұл

арқылы қаржыландырудың арасында таңдау жасау керек болса, сіз қайсысына кеңес берер едіңіз?
Инвестор түсінігі жайында анықтама беріңіз.
Қолдаушы инвесторлар және олардың түрлері?