Слайд 11. Ыйтусене хуравлани:
- Эсир тảван тавралảх çинчен калакан хайлавсене
вуланё-и?
- Тảван çẻр мẻншẻн пирẻншẻн чи хакли?
2. «Ылтảн
çẻр» халапа план тảрảх ачасем каласа пани.
Слайд 2
Урок тẻсẻ: хайлав илемне туйма-ảнланма вẻрентмелли урок.
И.Ивникảн «Тул çутảлать» сảввинчи
сảнлảхсем
Слайд 3Сапảрлảх тẻллевẻ: çут çанталảк
илемне курма- туйма вẻрентесси;
сывлảха упрас, çирẻплетес
тẻллевпе çут çанталảкпа туслả пулма, ảна упрама хистесси.
Пẻлÿ тẻллевẻ:
сảвва илемлẻ вулама, сảвả чẻлхин уйрảмлảхẻсене палảртма, çыравçả тунả сảнлảхсене курма вẻрентесси
Слайд 4
Пуплеве аталантарасси: сảвва палảртуллả вулаттарасси;
ыйтусене туллин харавлаттарасси; хайлав темине
палảртасси;
сảнарлả вырảнсене тупса вулаттарасси;
ыйтусене текстри сảмахсемпе усả курса
хуравлаттарасси.
Слайд 5Урок эпиграфẻ: «+ут çанталảк чẻмсẻр тетẻр пулẻ?
Унảн хảйẻн евẻрлẻ
чẻлхи пур». ( Г.Ефимов)
Слайд 6Иван Ивник (Иван Николаевич Николаев) 1914 çулхи нарăсăн 27-мĕшĕнче Чăваш
Республикин Вăрнар районĕнчи Çавалкасси Мăрат ялĕнче вăтам хресчен кил-йышĕнче çуралнă.
1928 çулта Кĕçĕн Кипекри сакăр çул веренмелли шкултан вĕренсе тухнă. 1928-1931 çулсенче Шупашкарти педагогика техникумĕнче вĕреннĕ. 1932 çулхи кĕркунне Хусанти право институтне вĕренме кĕнĕ. Сывлăхĕ начар пирки иккĕмĕш курсран Самара куçса кайнă. Унта «Колхозник» ятлă чăваш хаçатне ĕçлеме вырнаçнă. 1933-1934 çулсенче Раççейри телеграф агентствин Чăваш Республикинчи уйрăмĕн ятарлă корреспонденчĕ пулнă. Унтан темиçе çул «Колхозник ялавĕ» хаçат редакцийĕн литература сотрудникĕ тата Чăваш АССР Министрсен Совечĕ çумĕнчи наукăпа тĕпчев институчĕн сотрудникĕнче вăй хунă. 1937-1938 çулсенче И. Ивник «Пионер сасси» хаçатра вырăсла страницăсем кăларас тĕлĕшпе ĕçленĕ.
И. Ивник çырнă произведенисенчен чи паллăраххисем: «Киркка Иленĕ», «Чемей пăлхавĕ» поэмăсем. Вăл вырăс классикĕсемпе урăх çĕршывсенчи паллă писательсен произведенийĕсене чăвашла куçарас тĕлĕшпе те нумай ĕçленĕ.
Поэт 1942 çулхи çу уйăхĕн 28-мĕшĕнче туберкулез чирĕпе вăхăтсăр вилнĕ.
Литература ĕçне 1930 çулсен пусламăшĕнче тытăннă. Унăн паллăрах кĕнекисем: «Çуркунне» (1933). «Çĕнĕ сăвăсем» (1937). «Лирика» (1930). «Сăвă кĕнеки» (1940). «Сăвăсемпе поэмăсем» (1947,1984).
Слайд 7Хайлавĕсем
Хĕллехи каç | Сăвă | 1937 |
Руставелие асăнса |
Сăвă | 1937 |
Шехеризадăна вуласан | Сăвă | 1938
|
Кĕсле-купăс | Сăвă | 1939 |
Çĕрлехи тинĕс | Сăвă |
Чапай | Сăвă | 1938 |
Юрăçсем | Сăвă | 1938 |
Ирхи сывлăм кайăкĕ ман пуласчĕ... | Сăвă | 1936 |
Тĕлĕк | Сăвă | 1939 |
Амăшĕ хĕрне ăсатрĕ | Сăвă | 1936 |
Ылхан | Сăвă | 1942 |
Юрату | Сăвă |
Слайд 8 И.Ивник – лирик, вảл çепẻç те ачаш сảмахсемпе таврари
пулảмсене, пурнảçри ẻçсене сảнласа парать. Унảн сảмахẻсем пирẻн чẻлхере, чунра
упранаççẻ.
Слайд 9Вёл М? Лермонтовён «Мцыри»поэмине: А? Пушкинён «Чул хёна» трагедине: «Бахчисарай»
поэмине: Т?Шевченко: В?Маяковский: М?Исаковский поэтсен произведений.сене ку=арнё?
Слайд 10
Словарь ẻçẻ: вашават-гостеприимный, приветливый; тухảç-восход; эреветлẻ-красивый; ẻççи-уборочная страда; ерипен-май.пен ;кẻмẻлẻн-мерченẻн(коралл),
хапảллатпảр-принимать радушно
Слайд 11Ыйтусене хуравлани:
- Сảвảра миçе çавра?
- Çаврара миçе йẻрке?
- Кашни çаврари ẻç-пуç мẻнле сảнлảхсем урлả йẻркеленсе пырать?
Слайд 12
4. Сут çанталảк мẻнле вảраннине кảтартакан сảмах майлашảвẻсене тупни (
çẻмẻрт ыйхине сирет, çảлтảрсем сÿнеççẻ - сảпатлантару)
Слайд 13Танлаштарусем
Хал. =.кленес пек вашават х.вел.
Улёхра шёр=а пек чамёртанч. сывлём
Слайд 14. Сảнлảх мелẻсене палảртни. Паллả ячẻсемпе япала ячẻсен майлашảвẻсем: çÿллẻ
тÿпере, вашават хẻвелẻ, эреветлẻ шảпчảк, чаплả ẻмẻр, хавас ир (эпитетсем)
Слайд 15Çаврасенчен
Япала ячẻ ,Паллả ячẻ Глагол
тупса =ыр
Слайд 16
1-мẻш çảлтảрсем ,уйảх ерипен, илемлẻн, çÿллẻ
сÿнеççẻ, шурса çитрẻ
Слайд 172-мẻш хẻвел тухảçа, çулảм
вашават, илемлẻн
çẻкленес пек, ÿкерет
2-мẻш хẻвел тухảçа çулảм вашават илемлẻн çẻкленес пек ÿкерет
Слайд 183-мẻш шảпчảк юрри эреветлẻ, уççảн хẻпẻртенẻ,чÿхенсе каять
Слайд 194-мẻш сывлảм мảя шảрçа пек кẻмẻлẻн-мерченẻн чảмảртанчẻ çакảттảм
4-мẻш сывлảм, мảя,
шảрçа пек кẻмẻлẻн-мерченẻн чảмảртанчẻ, çакảттảм
Слайд 205-мẻш çẻмẻрт ыйхине шап-шурả ẻç çине васканảн çеçке çурнả сирет
5-мẻш
çẻмẻрт, ыйхине шап-шурả
ẻç çине васканảн çеçке çурнả ,сирет
Слайд 216-мẻш ẻмẻр ире чаплả хавас пẻлет пулẻ хапảллатпảр
6-мẻш ẻмẻр ,ире
чаплả ,хавас
пẻлет пулẻ, хапảллатпảр
Слайд 22 тул =утёлни
уйёх шурса =итр.
=ёлтёр-сем с\не==.
сывлём чёмёртанать
Шёпчёк юрлать
=.м.рт ыйхине
сирет
х.вел =улём \керет
Çак хайлав тăрăх синквэйн тăвасси
уйёх шурса =итр.