ҚР-дағы а жырасу статистикасы

Қанат

159 328,
ал 2015 жылы 148 769 жұп шаңырақ көтерген.

Яғни отау көтеру көрсеткіші жыл сайын кемісе, керісінше ажырасу көбейіп келеді.
Себебі олардың 2014 жылы – 52 673-і, 2015 жылы – 53 293-і ажырасып кеткен

әлем бойынша ажырасудан 10-орында тұр. Мұндағы дерекке сенсек, мың адамға

шаққанда Қазақстандағы ажырасу көрсеткіші – 2,7-ге тең. Зерттеу нәтижесіне сай, бірінші орында 5,3 көрсеткішімен АҚШ иелігіндегі Гуам аралы тұр. Ал, көршіміз Ресей 4,7 көрсеткішімен екінші, 4,1 көрсеткішімен Беларусь мемлекеті үшінші орында. Қазақстанның көршісі Қырғызстан бұл тізімде 48-орыннан көрінген. Бұл елде мың адамға шаққандағы ажырасу – 1,7 болса, Қытайдыкі – 1,8 екен. Халқының саны жөнінен бізді он орап алатын елдің де алдына түсіп алғанымызға қарап ажырасудан қаншалықты алға шығып кеткенімізді пайымдауға болатын секілді.

алмайды екен. Бұл жағдай елімізде жетім балалар мен жалғызбасты аналардың

санын күрт көбейтіп жібергені белгілі. Мұны сот орындаушыларының жұмысына қарап-ақ аңғаруға болады. Сот актілерін орындау департаментінің бүгінде алимент төлеуден қашып жүрген әкелермен күреске назар аударғаны аңғарылады. Тек Солтүстік Қазақстан облысының өзінде 6 мыңнан астам «көкек» әке туған балалары алдындағы қарызын, әкелік парызын өтеуден қашып жүрген көрінеді. Демек, ажырасу салдарынан елімізде көбейіп отырған мәселе жетерлік.

отау құрған.
54 мың неке бұзылған.
Сонда бір жылдың ішінде

108 мың адам ажырасқан.
80 пайызға жуығында балалары бар.

2018 жыл

60 пайызы қар­жы­лық жағдайдан қиналады.
Ажырасуының негізгі себебі

қаралғанын айтады.

ажырасумен аяқталып қалмайды. Бұл ушыққан жағдайды әрі қа­рай жалғайды. Елімізде

туу көр­­сеткіші төмендеген. Тұр­мыс­тық зорлық-зомбылықтар, не­ке бұзылғаннан кейін болатын кикілжіңдер мен әлеуметтік жағдайға қатысты өзекті жайттар күн тәртібінен түспей тұр.
Ста­тистикалық мәліметтерге сүйен­сек,

2018 жылы 41 пайыз­ неке бұзылған.
Ажырасудан Пав­лодар, Солтүстік Қазақстан облыстары алдыңғы орында,
ал 2009-2017 жылдардағы рес­публикалық көрсеткіш тө­мен түспеген, жыл сайын өсіп отыр­ған. Соған сай 2014-2017 жыл­дардағы бала туу көрсеткіші тө­мен­деген. 

қатар сарапшы әкелерге көрсетіл­ген әлеуметтік көмектің бірі ре­тінде ерлердің де

декреттік де­малысқа шыға алатынын алға тартты. Алғаш Швецияда пайда болған бұл заңнама бізде де кең таралып келеді. Мәселен, 2017 жылы 23054 әке бала күтіміне байланысты демалысқа шықты

60 мың жалғызілікті әке бар.

жыл ішінде 51 775 отбасы ажырасып кеткен. (140 840 некенің

емес, жалпы алғанда ажырасқандар).

Ажырасу саны бойынша Алматы (5 963), Алматы облысы (5 137),

ОҚО (5067), Қарағанды облысы (5 055) және ШҚО (4859) өңірлері алдыңғы орында.
Сондай-ақ ақпаратта ажырасулар статистикасы бірнеше жылдан бері жақсармай тұрғаны айтылған. Бұдан бөлек жеке және мемлекеттік сот орындаушылардың өндірісінде алиментке қатысты 191 000 сот актісі бар екені айтылған.

АЛМАТЫ Қ. 16 645/ 5 693
 Ақмола облысы 4859/2391
 Ақтөбе

облысы 6 749/ 2 450
 Алматы облысы 15 374/ 5 137
 Атырау облысы 4 891/ 1 424

8 067/ 2 471
 Батыс Қазақстан облысы 5 030/ 1829


Қарағанды облысы 10 737/ 5 055
 Қостанай облысы 5 627/ 3 125
 Қызылорда облысы 5656/1 822
 Маңғыстау облысы 5 590/ 1 470
 Павлодар облысы 5 173/ 2 958
 Солтүстік Қазақстан облысы 3568/ 2 051
Оңтүстік Қазақстан облысы 21 344/5067

Олардың 7248-і ерлер де, 4484-і әйелдер. Бұл ҚР Ұлттық экономика

министрлігінің Статистика комитетінің статистикалық мәліметтері. Толығырақ тоқталсақ, 2013-2017 жылдар аралығына жүргізілген зерттеуде жыл сайын ажырасу жағдайларының көбейіп келе жатқаны анықталған. Мәселен, 2013 жылы алпысты алқымдаған 2123 қария мұндай қадамға барса, 2014 жылы 2283, 2015 жылы 2301, 2016 жылы 2374, 2017 жылы 2651-і өмірлік серігімен қош айтысқан.

Үлкен егде жастағылар ажырасуы көбейген

бөледі де ерлі-зайыптылар бір-бірімен араласуға уақыттары қалмайды. Ал балаларын үйлендіргеннен

кейін ерлі-зайыптыларда бос уақыты көбейіп, бір-бірімен тығыз карым-қатынаста болуға мүмкіндіктері молайып, менің осы күйеуім немесе әйелімнің мінезі нашар, енжар, агрессив, бұзық деген пікір калыптасып жатады", - дейді маман. Сонымен қатар, психолог ерлі-зайыптылардың егде жаста көп уақыты бар болғандықтан бір-бірімен араласу қызықсыз болып жататынын тағы бір себеп ретінде атап отыр.

Ажырасу себебі

араласу қызықсыз болып жатады және қалған өмірде тыныш өмір сүрейін

деген ой басым болады. Және де көп жағдайда қартаюдан қорқыныш сезімі ұлғаяды, сол қорқынышты жеңу үшін өзінен жастау ерге немесе әйелге уйлену үшін ажырасады", - дейді ол. Мұндай жасқа қарамастан, ажырасуға тағы бір себеп сексуалдық қажеттіліктің әйелінде немесе күйеуінде молырақ болуы екен. "Сексуалды қанағаттанбау әсерінен де әйелі күйеуінен не болмаса ері әйеліне талап койып жатады, біреуі сол талабын орындамағандықтан жағдайдың арты ажырасуға әкеліп жатады, яғни егде жастағы ерлі-зайыптылардың біреуі сексуалды қатынасқа белсенді болса, біреуі белсенді емес, сол кезде өзара түсінбеушілік өрши түседі", - дейді мамандар.

төленетін салықтың көлемін 1 мың АҚШ долларына дейін көтеруді ұсынып,

бүгінде мәселе талқыға салынып жатыр. Ал, Вьетнамда некені бұзғаны үшін 10-20 миллион донг немесе 485-970 АҚШ долларына дейін айыппұл төлеуге тура келеді. Ендеше, неге біздің елімізде де ажырасушыларға айыппұл салу жолдарын қарастырып көрмеске?! Ұсынысты мамандар талқысына салған едік.

барады. Сәйкесінше, өтелмеген алименттердің көбейіп жатқанын байқаймыз. Демек, ер-азаматтар отбасы

жауапкершілігін түсіне бермейді. Отбасына ие бола алмағаны аздай, көпшілігі ажырасқан соң бала-шағасына алимент төлеуге де қауқарсыз. Сондықтан, қоғамымыздағы ерлі-зайыптылардың жауапкершілігін көтерген орынды. Ал, айыппұл мәселесі тағы да бір орындалмайтын ұсыныстардың бірі болып қалмас үшін оның тетіктерін мұқият зерттеуіміз керек. Мәселен, баласына алимент төлемей қашып жүрген әкелер ертеңгі күні айыппұлын төлей қояр деймісіз? Ажырасқандарға айыппұл салу орындалуы қиын жазаға айнала ма деп қорқамын. Бас салып оларды жазалаудан гөрі ажырасудың себеп-салдарына үңіліп, ол мәселелердің шешу жолдарын қарастыру керек секілді. Мәселен, Кеңес Одағы кезінде неге ажырасу қазіргіден аз болды? Рас, ол кездері ерлі-зайыптылардың отбасын құруға деген жауапкершілігі жоғары еді.

болатын. Оқуды бітірді ме, жолдамамен жұмысқа жіберетін. Барған жерінде үйі

дайын тұратын. Ал, қазір жас отбасылардың баспанасы түгіл, жұмысқа тұруы да үлкен мәселе. Жұмысы болған күннің өзінде, аз жалақымен баспана ала алмайды. Баспанасы болмаған соң жалдамалы пәтерде жүрген оларды тұрмыс тауқыметі жеп жібереді. Жетіспеушілік салдарынан ұрыс-керіс көбейеді. Айналып келгенде арасындағы сыйластығы жоғалған жастар екі айырылуға мәжбүр болады. Сондықтан, жас отбасыларға арналған жатақханаларды көптеп салуымыз керек. Тіпті, әрбір мекеменің өз жатақханасы болуына күш салуымыз керек. Немесе арзан бағадағы жалдамалы жатақханалар мемлекет тарапынан салынғаны дұрыс. Ол жерде жастарға 5 немесе 7 жылдай тұруға мүмкіндік берілсе құба-құп. Өйткені, бүгінгі күні ажырасушылардың денін шаңырақ көтергендеріне бес жыл толмаған ерлі-зайыптылар құрап отыр. Ендеше, мемлекет ең болмаса жатақханамен қамтып, оларды өз қамқорлығына алсын. Бұл екі аралықта бірнеше балалы болған жас отбасылар өзара түсінісіп, отбасы жауапкершілігін сезіне түседі. Сондықтан, мен ажырасудың бір ұшы тұрмыстық жетіспеушілікте жатыр деп санаймын. Жас отбасыларға қамқорлық жасасақ, ажырасушылар саны да азаяр еді.