Разделы презентаций


Рақыш Әміровтің құрмалас сөйлемдерге қатысты пікірі

Содержание

1. Екі компонентті құрмалас сөйлемдер2. Көп компонентті құрмалас сөйлемдерСалалас құрмалас сөйлемдерСабақтас құрмалас сөйлемдер

Слайды и текст этой презентации

Слайд 1Рақыш Әміровтің құрмалас сөйлемдерге қатысты пікірі

Рақыш Әміровтің  құрмалас сөйлемдерге  қатысты пікірі

Слайд 41. Екі компонентті құрмалас сөйлемдер
2. Көп компонентті құрмалас сөйлемдер
Салалас құрмалас

сөйлемдер
Сабақтас құрмалас сөйлемдер

1. Екі компонентті құрмалас сөйлемдер2. Көп компонентті құрмалас сөйлемдерСалалас құрмалас сөйлемдерСабақтас құрмалас сөйлемдер

Слайд 5Құрмалас сөйлемдердің барлық грамматикалық түріне қатысатын амалдар:


Құрмалас сөйлемдердің барлық грамматикалық түріне қатысатын амалдар:

Слайд 7
Орын тәртібі арқылы ұйымдасқан салалас құрмалас сөйлемдер –

бұлар іргелес салалас құрмалас сөйлем деп аталады.

Мысалы, Сәнжанның көңілі

көтеріңкі, қабағы ашыңқы (Ә.Тарази).

Іргелес салалас құрмалас сөйлем (Н.Сауранбаев)

Орын тәртібі арқылы ұйымдасқан салалас құрмалас сөйлемдер – бұлар іргелес салалас құрмалас сөйлем деп аталады.

Слайд 10Тұрақты іргелес салалас құрмалас сөйлемдер (грамматикалық-мағыналық)

Тұрақты іргелес салалас құрмалас сөйлемдер (грамматикалық-мағыналық)

Слайд 13 Жалғаулықтар компоненттері байланыстырып ұйымдасқан салалас құрмалас сөйлемдер –

жалғаулықты салалас құрмалас сөйлемдер деп аталады.

Мысалы, Сағиланы мен саған

бере алмаймын және сен оны ала алмайсың (С.Көбеев).


Жалғаулықты салалас құрмалас сөйлемдер

Жалғаулықтар компоненттері байланыстырып ұйымдасқан салалас құрмалас сөйлемдер – жалғаулықты салалас құрмалас сөйлемдер деп аталады. Мысалы,

Слайд 14Жалғаулықты салалас құрмалас сөйлемдер (граматикалық мағына жағынан)

Жалғаулықты салалас құрмалас сөйлемдер (граматикалық мағына жағынан)

Слайд 15Сабақтас құрмалас сөйлем
Сабақтас құрмалас сөйлемдерде бір компоненттің баяндаушы

тиянақсыз-жақтық емес формада қатысады.
Мысалы, Бұлар таяу тақалып

келгенше, Танабай қарт есік алдында күтіп тұрған (Ә.Тарази).
Сабақтас құрмалас сөйлем  Сабақтас құрмалас сөйлемдерде бір компоненттің баяндаушы тиянақсыз-жақтық емес формада қатысады.  Мысалы, Бұлар

Слайд 17Көп компонентті құрмалас сөйлемдер
Екіден көп жай сөйлем типтес

компоненттерден құралып, ауқымды көлемді пікірді хабарлау үшін жұмсалатын синтаксистік тұлғаны

көп компонентті құрмалас сөйлем дейміз.

Мысалы, Бұлар бір мұжықтың қаласына келе ме, әкімі жетіп келеді, жоғарыдан қағаз бар, цыгандарға бұл жерде жайланып тоқтауға болмайды дейді (Ж.Аймауытов).
Көп компонентті құрмалас сөйлемдер  Екіден көп жай сөйлем типтес компоненттерден құралып, ауқымды көлемді пікірді хабарлау үшін

Слайд 19Көп компонентті салалас құрмалас сөйлемдер
Көп компонентті салалас құрмалас

сөйлемге тән грамматикалық белгілер:
а) мұның құрамындағы компоненттердің баяндауыштары тиянақты

формада болады,
ә) компоненттерді байлыстыратын амалдар да бірыңғай,
б)конструкцияның синтаксистік формасы да ыңғайлас компоненттерден құралады.

Мысалы, Сегіз бөлмелі сырлы ағаш үйдің ішіне кіргенде Доскелді аңырып, есінен айырылған адам секілденіп қалды. Есіктен төрге шейін төсеулі кілемдер, неше түүрлі асыл айна, сырлы шкаф, үстелдер (Б.Майлин).

Көп компонентті салалас құрмалас сөйлемдер  Көп компонентті салалас құрмалас сөйлемге тән грамматикалық белгілер: а) мұның құрамындағы

Слайд 20Көп компонентті сабақтас құрмалас сөйлемдер
Көп компонентті сабақтас құрмалас

сөйлемдер бір басыңқы, бірнеше бағыныңқы компонентерден құралады.
Мысалы, Терезенің түбінен

қатты жүрген атттылар өтіп, ауыл иті шабалаңдай үріп қоя бергенде, үйдегі шешелер ояу еді (Х.Есжанов).


Бағыныңқылардың басыңқы компонентпен байланысуы екі түрде болады:
1) жарыспалы байланысу; 2) сатылап байланысу

Көп компонентті сабақтас құрмалас сөйлемдер  Көп компонентті сабақтас құрмалас сөйлемдер бір басыңқы, бірнеше бағыныңқы компонентерден құралады.

Слайд 21Көп компонентті аралас құрмалас сөйлемдер
Көп компонентті аралас

құрмалас сөйлемдер құрамында өзара салаласып байланысқан компоненттер және сабақтасып байланысқан

компоненттер бірдей қатысып ұйымдасады.

Мысалы, Талдан талға қонған құстар бұталарды шайқап, жапырағын сыбдырлатса да, қайраңнан балық шолп етсе де, күткенің келіп қалғандай, селт етесің, жрегің алып ұшады, бірақ ешкім жоқ, айнала тыншығып, суға төрген қамыс, тал үнсіз мүлгиді (А.Нұрманов).

Көп компонентті аралас құрмалас сөйлемдер   Көп компонентті аралас құрмалас сөйлемдер құрамында өзара салаласып байланысқан компоненттер

Слайд 22 Презентация Р.С.Әмір, Ж.Р.Әмірованың Құрмалас сөйлемдер қазақ тілінің грамматикалық,

функционалдық жүйесінде (оқу құрал), А.,ҚазҰУ, 2009ж. кітабының негізінде жасалған.

Презентация Р.С.Әмір, Ж.Р.Әмірованың Құрмалас сөйлемдер қазақ тілінің грамматикалық, функционалдық жүйесінде (оқу құрал), А.,ҚазҰУ, 2009ж. кітабының

Слайд 23Орындаған
Даирбек Махпал
Жұмабекова Назира

ОрындағанДаирбек МахпалЖұмабекова Назира

Обратная связь

Если не удалось найти и скачать доклад-презентацию, Вы можете заказать его на нашем сайте. Мы постараемся найти нужный Вам материал и отправим по электронной почте. Не стесняйтесь обращаться к нам, если у вас возникли вопросы или пожелания:

Email: Нажмите что бы посмотреть 

Что такое TheSlide.ru?

Это сайт презентации, докладов, проектов в PowerPoint. Здесь удобно  хранить и делиться своими презентациями с другими пользователями.


Для правообладателей

Яндекс.Метрика