Селекциялық жетістіктерді құқықтық қорғау

Тексерген : Амиров Н.К.

қорғау саласындағы уәкiлеттi мемлекеттiк орган

микросхема топологиялары. Бұл екі объектінің өнертабыстар мен тауар таңбаларынан, өнеркәсіп

үлгілерінен және т.б. объектілерден ерекшелігі, бөлек заңдармен реттеледі.

болып табылатын өсiмдiктiң патент берiлген жаңа сорты, жануарлардың жаңа тұқымы.

Селекциялық жетістіктер «Селекциялық жетістіктерді қорғау туралы» 1999 жылғы заңымен көзделген.
Селекциялық жетiстiк авторы (селекционер) (бұдан әрi - автор) - сортты, тұқымды жасаған, тапқан немесе өсiрiп шығарған жеке адам.

және ұйымдық негіздерін белгілейді, селекциялық жетістіктерді жасауға, ашуға, шығаруға, құқықтық

қорғауға және пайдалануға байланысты туындайтын мүліктік, сондай-ақ олармен байланысты мүліктік емес жеке қатынастарды реттейді.

қорғалады және патентпен расталады. Патент селекциялық жетiстiктi пайдалануға патент иесiнiң

айрықша құқығын, оның басымдығын және селекционердiң авторлығын куәландырады.

асырыла бастады. Бұрынғы Кеңес заманында селекциялық жетістіктерге тек ведомстволық акт

негізінде сыйақы төленіп, әрі қарай жасалған селекциялық жетістік мемлекет меншігіне өтетін. Ал қазіргі нарықтық жағдайда селекциялық жетістікке толыққанды патент беріледі, соның нәтижесінде ол адам айрықша құқыққа ие болады.

тұқымдарына арнайы сараптама жасалады. Егер ашқан жаңалықта бір ерекшелік болса,

белгіленген талаптарға сай болса патент беріледі.
Патентпен селекциялық жетiстiкке берiлген құқықтық қорғау көлемi сорттың, тұқымның сипаттамасына енгiзiлген белгiлердiң жиынтығымен анықталады.
Өсiмдiктер сортына патенттiң қолданылу мерзiмi сараптама жасау ұйымына өтiнiм берiлген күннен бастап - 25 жыл, мал тұқымдарына - 30 жыл, жүзiм, сәндiк ағаш, жемiс және орман дақылдары сорттарына, оның iшiнде олардың қалемшелерiне - 35 жыл болады.

жүзеге асырады.
Патент екі сатыда жүргізілетін сараптама нәтижесінде беріледі.Сараптаманың
сатысы — алдын

ала сараптама ҚР Әділет министрлігі «Ұлттық зияткерлік меншік институты» РМК-да;
Сатысы - мәні бойынша сараптама — агроөнеркәсіптік кешен саласындағы уәкілетті орган саналатын ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігінің мемлекеттік комиссияларында жүргізіледі.
Егер селекциялық жетістікті бiрнеше автор жасаса, ашса немесе шығарса, егер олардың арасында келісім болса сыйақы авторларға тең үлеспен төленеді.
Кез келген патент иеленушінің құқығын бұзған пайдаланушы жауапқа тартылады.
Патент мерзімі аяқталғаннан кейін селекциялық жетістік жалпыға бірдей пайдалануға болатын жетістікке айналады.

күннен бастап - 25 жыл, мал тұқымдарына - 30 жыл,

жүзiм, сәндiк ағаш, жемiс және орман дақылдары сорттарына, оның iшiнде олардың қалемшелерiне - 35 жыл болады.
Патенттiң қолданылу мерзiмiн патент иесiнiң өтiнiшi бойынша уәкiлеттi орган ұзартады, бiрақ ол 10 жылдан аспауы керек.

саласындағы уәкiлеттi мемлекеттiк орган (бұдан әрi - уәкiлеттi орган) -

Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындайтын және селекциялық жетiстiктердi қорғау саласындағы мемлекеттiк реттеудi жүзеге асыратын мемлекеттiк орган.

асыруға қатысу;
селекциялық жетiстiктерге патенттер беру;
селекциялық жетістікке патентті өзгеге беру шартын

немесе патентті алуға құқықты тіркеу туралы өтініш нысанын бекіту;
селекциялық жетістікті пайдалануға лицензиялық шартты немесе қосалқы лицензиялық шартты тіркеу туралы өтініш нысанын бекіту;
селекциялық жетiстiктердi пайдаланушы жеке және заңды тұлғалардың қызметiне бақылау;
хаттамаларды жазу және әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iстердi қарау, әкiмшiлiк жазалар қолдану;