Слайд 1Семей қаласының медицина университеті
Оқу - клиникалық орталығы
СӨЖ
Метаболитикалық кома
Орындаған: Газезова А.
301-МІ
Тексерген: Кунусова А.К.
Семей 2018 ж
Слайд 2І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
2.1. Кома түрлері және анықталуы
2.2. Метаболитикалық
комадағы диагностика және дифференциалды диагностика
2.3. Метаболитикалық кома кезіндегі алғашқы көмек
ІІІ.
Қорытынды
IV. Пайдаланған әдебиеттер
Жоспар:
Слайд 3 толық есінен таңу, сыртқы тітіркендіргіштерге реакцияларының жойылуы және
организмнің өмірге маңызды функцияларының реттелуі бұзылатын орталық жүйке жүйесі қызметінің
терең тежелу күйі.
Кома бұл -
Слайд 4Кома этиологиясы :
* Артериялық гипертензия - ишемиялық және геморрагиялық инсульттің
ең қауіпті факторы болып табылады.
* Алкогольді ішімдік ішу- артериялық қан
қысымының жоғарлауына әкеп соғады.
* Бас миын қанмен қамтамасыз ететін артерияның атеросклероздық зақымдануы.
* Ми соққы (мидың шайқалуы деп те аталады) - бас соққыға ұшырап жараланғаннан кейін, ми қызметінің уақыттық әлсіреуі. Бұл сырқат ми қанды ісігімен қосарласа пайда болады.
* Глюкоза метаболизмінің бұзылуы, қанда глюкоза мөлшерінің шамадан тыс көбеюі(диабеттік кетоацидоз немесе гиперосмлярлы емес кетоацитотикалық жағдай) не жетіспеушілігінде (гипогликемиялық энцефалопатия) комалы жағдайға соқтырады.
* Электролиттік бұзылыстар (гипо- және гипернатрийемия, гипермагниемия).
Слайд 5Естің жоғалуына қарай жедел дамитын жане біртіндеп дамитын команы ажыратамыз.
Жедел
дамитын кома кезіндегі естің жоғалуына әкелетін себептерге: жедел бас миының
жарақаттануы, ауыр жағдайда миға қан құйылу, сонымен қатар қант диабетіндегі гипогликемиялық кома жатады.
Біртіндеп дамитын кома кезіндегі естің жоғалуына әклетін себептерге: мида ісік жане абцесс болғанда, ауыр түрдегі нейроинфекциялық жағдайда(менингит, менингоэнцефалит, энцефалит,дәрілермен улануда, угарны газбен, химиялық заттармен, сонымен қатар созылмалы бүйрек жетіспеушілігінде) жатады.
Слайд 6Сыртқы әсерлер:
Уланулар (алкоголь, этиленгликоль, көмірқышқыл газы, барбитураттар, опиаттар, ауыр металдар
және т.б.);
Физикалық факторлар әсері (гипер-, гипотермия, электротравма).
Слайд 7Классификация
Цереброгенді комалар
Бас – ми жарақаты
Миішілік қан құйылу, субарахноидальды қан құйылу
Бас
ми ісігі
Эпилептикалық ұстама және содан кейінгі жағдай
ОЖЖ инфекционды ауруы.
Слайд 8Цереброгенді емес комалар
Қан айналым бұзылыстары (шок, жедел гипертониялық энцефалопатия, өткізгіштіктің
және ритмнің бұзылысы)
Метаболикалық бұзылыстар (гипоксия, қант диабеті асқынуы, уремия, бауырлық
кома)
Интоксикациялар (алкоголь, есіртке, ЛС)
Инфекциялық аурулар (сепсис)
гипертермия және салқындау
Слайд 9Травматикалық кома — ОЖЖ бас-ми зақымдалуымен сипатталатын кома
Эпилептикалық кома —
Эпилептикалық құрысуда дамитын кома
Апоплектикалық кома — Ми қан айналымның жедел
бұзылыстары кезінде дамитын кома
Менингиальды кома— Инфекциялық менингит кезінде уланумен асқынатын кома
Апоплектиформдық кома— екіншілік ми-қан айналым бұзылысынан дамитын кома. Мыс, инфаркт миокард
Ісіктік кома— Ми және ми қабығында дамитын кома
Слайд 10Негізгі белгілері
Самотогенді бұзылыстар: -
Метаболитикалық бұзылыстар (гипергликемия, диабетикалық кетоацидоз,кетотоксикалық емес гипергликемиялық
жағдай,уремия бауыр жетіспеушілігі,гипонатриемия,гипотиреоз, гипо-және гиперкальциемия
Гипоксия (өкпе аурулары,анемия,шок, қан аурулары,инфаркт
миокарда,өкпе артериясының эмболиясы)
Жедел гипертониялық энцелопатия
Тамақтану бұзылыстары
Слайд 11Мидың біріншілік бұзылыстары:
Бас-ми жарақаттары (зақымдану, бас-сүйекішілік жарақаттары, диффузды аксональды жарақаттар);
Цереброваскулярлы
аурулар (бас миындағы, субарахноидалды қанқұйылулар, ми инфарктісі және т.б.);
ОЖЖ инфекциялары
(менингит, энцефалит, ми абсцесі);
Ісіктер;
Гидроцефалия;
Эпилептикалық талмалар және одан кейінгі жағдайы.
Слайд 12Диагноз
Анамнез ( аллергиясы болса, соңғы уақытта болған симптомдар, травмалар, есінің
жоғалу тездігі, медициналық анамнез, ауыр стресс)
Оқиға жерін қарау (ЛС, шприцтер)
Слайд 13Науқас жағдайы мен сыртқы ортаны бағалау.
Слайд 14 Глазго комалар шкаласы
Шкала комадағы науқастардың
этиологиясына байланыссыз есінің деңгейін бағалауға қолданады.
Ауырлық дәрежесін бағалау ( Глазго
шкаласы)
Көзін ашуы
Спонтаннды – 4 балл
Науқасқа сөйлегенде – 3 балл
Ауырсынуға – 2 балл
Ашпаса – 1 балл
Шкала Глазго. Сөйлеу контактісі
Жылды дұрыс айтады– 5 балл
Дұрыс айтпаса – 4 балл
Сөз айтса – 3 балл
Бөлінбейтін дыбыс– 2 балл
Сөйлеуі жоқ – 1 балл
Шкала Глазго. Қозғалыс реакциясы
Сұрағанды дұрыс орындайды (екі саусақты көрсету) – 6 балл
Аурсынуды көрсетеді – 5 балл
Қол аяғы тартылып тұрады – 4 балл
Ауырсынуға патологиялық бүгілу – 3 балл
Ауырсынуға патологиялық жазылу – 2 балл
Жоқ болса– 1 балл
Ауырлық дәрежесін балл бойынша бағалау
Максимальды – 15 балл
Минимальды – 3 балл
8 балл және одан жоғары и выше – жақсы болып кетуге мүмкіндігі бар
8 балл және төмен – ИВЛ көрсетіледі, өмірге қауіпті жағдай
3-5 балл – потенциальды өлім
Слайд 16Тері жамылғысы
Көгерулер. Тырнаулар
Қуқыл, ылғал
Қызыл, құрғақ
Цианоз
ЧМТ
Гипогликемия, гиповолемия
Кетоацидоз
ОДН
Тамыр жұлдызшалары
Алқызыл
Бет гиперемиясы
Тырнау орындары
Алкогольмен интоксикация
Көмірқышқылмен
улану
Инсульт
Уремия
Слайд 17Шығарған ауасы
Этанол иісі
Ацетон иісі
Аммиак немесе несеп иісі
Алкогольмен интоксикация
Кетоацидоз
Уремия
Дене температурасы
Гипотермия
Гипертермия
Салқындау, алкогольмен
улану, гипогликемия, гиповолемия
Инфекциялық ауру, жылу соққысы, бас миының ауыр зақымдануы
ЖСЖ
ФП
Брадикардия
Тахикардия
Ми
қан айналысының жедел бұзылысы
АВ-блокада, Жүрек гликозидтерімен улану
Инфекциялық ауру, шок
Слайд 18Артериальды қысым
Гипертензия
Гипотензия
Геморрагиялық инсульт, субарахноидальды қан құйылу, жедел гипертониялық энцефалопатия, уремиялық
кома
Шок, интоксикация, кетоацидоз
Тыныс
Тахипное
Чейн-Стокс
Брадипное
Интоксикация, гиповолемия, кетоацидоз, уремия
Бас миының ауыр зақымдануы
Есіртке передозировкасы
Слайд 19Қарашық тарылуы
Опиаттармен улану
Метаболикалық энцефалопатия
Жарыққа реакциясы сақталған кезде тарылу
Мидың ошақты бұзылысындағы
ассиметрия
Бассүйек ішілік гипертензиядағы кеңею
Қарашық
Слайд 22Офтальмоскопиядағы көз түбі
Жедел гипертониялық энцефалопатия
Экссудаттар, геморрагиялар
Көру нервіснің дискісінің ісінуі, бассүйек
ішілік гипертензиядағы венозды пульсацияның азаюы
Слайд 23Көмек көрсету тактикасы
АВС бойынша жағдайын бағалау
Жедел жәрдем келгенше (Тыныс
алу жолдарын тазалау (ауа өткізгіш, бүйіріне жатқызу)
Веноздық қампту, гиповолемияда тамыр
ішілік инфузия
гипотермияны болдырмау
Кома жағдайының туындатқан себебіне қарамастан шұғыл емі келесі схема бойынша жүргізіледі: артериялық қан қысымын , жүрек жиырылуының жиілігін жане тынысты, қандағы қант деңгейін қалыпты деңгейге келтіреміз. Ары қарай ем жүргізу себебін туындатқан жағдаймен байланысты жүргізіледі.
Слайд 24Диабеттік комадағы шұғыл көмек
- Міндетті түрде 40% 20-80 мл глюкоза
ерітіндісін күретамырға енгізеді.
- Қандағы глюкоза мөлшері 8-10ммоль/л деңгейге дейін көтеріп
10% глюкоза ерітіндісімен инсулинды енгізіп бақылап отырады.
- Көрсеткіштерге қарап глюкагон, гидрокортизон, кокарбоксилаза, аскорбин қышқылдары еңгізіледі.
- Ми ісінуін алдын алу үшін және емдеу үшін өкпеге жасанды желдендірумен қатар 20% маннитол,глицерин қолданылады.
Слайд 25Қорытынды:
Кома әрдайым ауыр артериялық гипоксемияға жане адамның өліміне әкеледі. Сол
себептен тыныс алу жолдарының өтімділігін жане тынс алуды қалпына келтіруге
бағытталған реанимациялық жағдайларды бірден қолдануды қажететеді.Сана сезім сақталған жағдайда ОЖЖ барлық жүйке жүйесінің қызметтерін біріктіретін қызмет атқарады. Ал кома кезінде су мен электролиттердің алмасуы мен дене қызымы реттелуінің бұзылыстарына әкелетін ОЖЖ-і құрылымдарының функциялық өзара байланыстары бүлінеді.
Слайд 26Пайдаланылған әдебиеттер:
Қайшыбаев С.К. “Неврология”, 1 часть (каз.) - Алматы, 2009
жыл.
Гусев Е.И.,Коновалоа А.Н., Скворцова В.И., Неврология инейрохирургия: учебник + СД
– Москва,ГЭОТАР –Медиа, 2006г.
Интернет желісі: www.google.kz.
Wikipedia.ru/neiroinf/vtori4niye_inf
www.booksmed.com
www.yandex.ru