питомниктерінде 3575 үлгі зерттеленеді, олардан биометриялық талдау мен сұрыптау нәтижесінде
келешекте зерттеу үшін 250-300 генотиптер алынады.Бақылау питомнигі
Екінші жылдық селекциялық питомниктен іріктеп алынған константтық үлгілерін көбейту және шаруашылық-бағалы қасиеттерін анықтауға арналған питомник. 1-і және 2-і жылдық бақылау питомнигіндерінде стандартпен салыстырғанда өнімді 4,0-18,0 ц/га артық түзеле алатын генотиптер іріктеп алынады.
Конкурстық сортсынау питомнигі
Бақылау питомниктен өткен сортүлгілерін стандартпен салыстырып биологоиялық және шаруашылық-бағалы қасиеттеріне комплекстік баға берiледi. Арал өңірінің тұзданған топырағында өсе алатын алдын ала дайындалған сорттың моделі бойынша перспективалы сорт үлгілері таңдап алынады.
Жаздық арпаның тұзға шыдамды жаңа сорттары
Сыр Аруы
Әсем
Сыр Аруы
Түршесі – Nutans, екіқатарлы, жаздық
Өсу дәуірі –75 тәулік
Өсімдіктің биіктігі – 65 - 70 см
Түптеуі – 1,3 – 1,5 дана
Масақтағы дән саны – 20-22 шт.
Өсімдіктің формасы – тік
Масағы – цилиндр тектес, түсі сары
1000 дәннің массасы – 40,0 – 41,2 г
Дәннің натурасы – 645,0 г/л
Дән шығымы – 73,6 %
Ақуыздың мөлшері – 16,5 %
Іңкәр
Іңкәр сорты 24/98 х 48/86-10 будандық популяциясынан іріктеп алу тәсілімен шығарылған.
Түршесі – Nutans, екі қатарлы, жаздық
Өсу дәуірі – 76-79 тәулік
Өсімдіктің биіктігі – 70 - 75 см
Түптеуі – 1,4 – 1,6 шт
Масақтағы дән саны – 22-24 дана
Өсімдіктің формасы– тік
Масағы – цилиндр тектес, түсі сары
1000 дәннің массасы – 42,0 – 44,2 г
Дәннің натурасы – 655,0 г/л
Дән шығымы – 75,6 %
Ақуыздың мөлшері – 15,5 %
Сорт топырақ тұздылығына, көктемгі кеш аяздарға, ауаның құрғақшылығына төзімділігімен ерекшеленеді. Фузариозды тамыр шірігіне төзімді. Конкурстық сортсынақ питомнигінде Іңкәр сортының үш жылғы орташа өнімі 21,5 га/ц болды. Авторлары: Сариев Б.С., Тохетова Л.А., Шермагамбетов К., Жундибаев К.К.
Шахристан
Шахристан сорты Harrington х MT960225 (Stark x Baronesse) будандық популяциясынан іріктеп алу тәсілімен шығарылған.
Түршесі – Nutans, екіқатарлы, жаздық
Өсу дәуірі – 76 - 82 тәулік
Өсімдіктің биіктігі – 65 - 72 см
Түптеуі – 1,4 – 1,8 дана
Масақтағы дән саны – 22-24 шт
Өсімдіктің формасы – жартылай тік
Масағы – цилиндр тектес, түсі – сары
1000 дәннің масағы – 40,0 - 41,6 г
Дәннің натурасы – 635,0 г/л
Дән шығымы – 72,7 %
Ақуыздың мөлшері – 14,5 %
Сорт топырақ тұздылығына, көктемгі кеш аяздарға, адамның құрғақшылығына төзімділігімен ерекшеленеді.. Фузариоз ды тамыр шірігіне төзімді.
Конкурстық сортсынақ питомнигінде Шахристан сортының үш жылғы орташа өнімі – 19,8 ц/г. Авторлары: Турысбеков Е.К., Тохетова Л.А., Блейк Т., Әбуғалиева С., Шермагамбетов К., Өмірзақов С.Ы., Бодық Н.Б.
Сыр Аруы сорты К-2701 Х 24/80-3 будандық популяциясынан іріктеп алу тәсілімен шығарылған
Сорт топырақ тұздылығына, көктемгі кеш аяздарға, ауаның құрғақшылығына төзімділігімен ерекшеленеді. Конкурстық сортсынақ питомнигінде Сыр Аруы сортының үш жылғы орташа өнімі - 20,0 ц/га. Сыр Аруы сортына № 202 (15.12.2011) авторлық куәлік пен патент алынды және 2011 жылдан бастап Қызылорда облысында аудандастырылған. Арпаның жаңа Сыр Аруы сортын өндіріске енгізу арқылы гектарына 30,0-35,0 мың теңге таза пайда келтіруге болады. Авторлары: Сариев Б.С., Тохетова Л.А., Шермагамбетов К., Жундибаев К.К.
