Слайд 1SINIFTA FİZİKSEL ORTAMIN DÜZENLENMESİ
Doç. Dr. Atilla Çimer
Слайд 2SINIFIN FİZİKSEL ORTAMI?
Size göre sınıfın fiziksel ortamı veya çevresi öğrencileri
ve öğretmeni nasıl etkiler?
Слайд 3Çevre Nedir?
Çevreye ilişkin tanımlamalar aslında hangi bilim dalının bakış açısıyla
baktığınıza göre farklılık göstermektedir. Örneğin
gelişim psikolojisi literatüründe bireyin gelişimini
etkileyen ve kalıtımsal olmayan her şey çevre ile ifade edilmekte;
sosyal psikolojide ise çevre kavramı ile genellikle diğer insanların oluşturduğu sosyal çevre ya da kişiler arası etkileşimi ifade etmektedir.
Слайд 4Çevre Nedir?
Çevre; organizmanın büyümesini ve gelişimini etkileyen içsel ve dışsal
fiziki durumlar ile bireyin ya da topluluğun doğasını etkileyen karmaşık
sosyal ve kültürel durumların karışımı olarak tanımlanabilir.
Слайд 5Çevre……
İnsanların davranışlarını etkileyen değişkenlerden birinin içinde yaşadığı çevre olduğu psikoloji,
psikiyatri, eğitim, mimarlık, sosyoloji, ekonomi ve hukuk gibi farklı disiplinlerden
pek çok araştırmacı tarafından ifade edilmektedir.
Слайд 6Çevre……
İçinde bulunulan fiziki çevre ve sosyal çevre, davranışları etkiler. Örneğin,
havanın soğuk olması sıkı giyinmemize,
Karanlık, insanların sokağa çıkmasında tedirginliğe;
otobüste yaşlı birine yer vermemiz ve misafir geldiğinde çocukların her zamankinden daha hareketli olmalarına
sosyal çevrenin etkisi vardır.
Слайд 7Çevre-Davranış İlişkisi
Taşa çıkan keçinin ağaca çıkan oğlağı olur.
Üzüm üzüme baka
baka kararır.
Слайд 8Çevre-Davranış İlişkisi
Çevrenin davranış üzerindeki etkisi, bir bakıma insanın nerede olduğu
ve ne işle meşgul olduğu ile ilgilidir.
Слайд 9Öğrenme Çevresi ve Özellikleri
Eğitim çok genel bir ifade ile davranış
değiştirme süreci olarak tanımlanır.
Davranış değişikliği için gerekli koşullar;
davranışa
ilişkin bilginin öğrenilmiş olması,
bireyin zihinsel ve fiziksel olarak davranışı gerçekleştirebilecek gelişim düzeyine ulaşmış olması,
isteklilik ve
ortamdır.
Слайд 10Sınıf Ortamı
Sınıf ortamı öğrencilerin öğrenmelerinin gerçekleştiği yer olarak tanımlanabilir.
Sınıf
ortamı; sınıfı oluşturan fiziksel düzenlemeler, psikolojik durumlar ve öğrencilerin duyuş
ve değerlendirmelerini etkileyen sosyal ve kültürel öğelerin etkileşiminin bir ürünüdür.
Sınıf ortamı, öğrencinin öğrenme sürecini ve başarısını etkiler.
Слайд 11Sınıf Ortamı
Öğrencilerin okula geldikleri ilk günkü sınıfın görünümü, bundan sonraki
her gün, öğrencilerin ve öğretmenlerin okula gelmelerinde, öğretimde ve öğrenmede
önemli bir rol oynar.
Sınıf mutlaka; hareketli, mutlu, düzenli ve temiz bir yer olmalıdır
Слайд 12Sınıf Ortamının Boyutları
Fiziksel Ortam
Sınıftaki fiziksel değişkenlerin tamamı
Sosyal Ortam
Sınıftaki sosyal değişkenlerin
tamamı
(sınıf atmosferi, öğrenci-öğrenci ilişkileri vb.)
Text
Text
Слайд 13Sınıf Ortamının Düzenlenmesi
Eğitim ve öğretim ortamlarının, öğrencilerin her yönden kendilerini
rahat ve huzur içinde hissedecekleri yerler olması gerekir.
Fiziksel ve
psikolojik yönlerden öğrencilerin kendilerini rahat hissetmedikleri ortamlarda etkili eğitim ve öğretim gerçekleştirilemez.
Слайд 14Sınıf Ortamının Düzenlenmesinin Temel Fonksiyonları
Öğretim ortamlarının uygun bir fiziksel düzene
sahip olmasının üç genel fonksiyonu söz konusudur:
Öğrencilerin daha kolay
öğrenmesini sağlamak.
Öğrencileri fiziksel olarak daha rahat hissettirmek.
Öğrencileri derslere karşı motive etmektir.
Слайд 15Size göre sınıf ortamının fiziksel değişkenleri neler olabilir?
Слайд 16Sınıf Ortamının Fiziksel Değişkenleri
Sınıf Büyüklüğü ve Öğrenci Sayısı
Isı- Hava Kalitesi
ve İklimlendirme
Işık -Aydınlatma
Renk
Ses ve Gürültü
Temizlik
Güvenlik
Sınıfın (Yerleşim) Düzeni
Teknoloji
olarak sınıflandırılabilir.
Слайд 17Sınıfın Büyüklüğü ve Öğrenci Sayısı
Sınıf içi etkinliklere göre sınıf büyüklükleri
değişmektedir.
Sınıf büyüklüğü, öğrenciye dolaşabileceği, eşyalarını koyabileceği, etkinliklerini yapabileceği alanlar bırakmalıdır.
Слайд 18Sınıf büyüklüğü ve Öğrenci Sayısı
İdeal öğrenci sayısı, dersin niteliğine, eğitimin
düzeyine ve türüne göre değişebilmektedir.
Bu sayının belirleyicilerinden biri sınıfın düzeyidir.
İlk yıllarda öğrenciler öğretmenin yardımına daha çok gereksinim duyarlar, ilgi çevreleri dardır. Bu nedenle, ilk sınıflarda öğrenci sayısı az tutulmalı, gerekiyorsa sınıf düzeyi ile birlikte yükseltilmelidir.
Слайд 19Sınıf büyüklüğü ve Öğrenci Sayısı
İdeal sınıf büyüklüğü, sosyal, eğitimsel, ekonomik
ve kültürel değişkenlerden etkilenen önemli bir sorundur.
Bazı kaynaklar 16-24 arsındaki
öğrenci sayısını ideal sınıf büyüklüğü olarak tanımlamaktadırlar.
Bazı kaynaklara göre öğrenci sayısının;
Yirminin (20) altında olan sınıflara küçük,
Yirmi - otuz (20-30) arasındakilere orta/normal,
Otuzdan (30) daha fazla sayıda öğrencinin bulunduğu sınıflara kalabalık/büyük sınıf,
denebilir.
Слайд 20Sınıf büyüklüğü ve Öğrenci Sayısı
Öğrenci sayısının genel olarak 30’un üstünde
olması, istenmeyen bir durumdur.
Sınıftaki öğrenci sayısının azlığı ile öğretmen ve
öğrenci başarısı arasında ilişki bulunmuştur.
Слайд 21ÖĞRENCİ SAYISININ AZALTILMASI
ÖĞRENCİ MEMNUNİYET VE ŞEVKİNİ ARTIRIR
ÖĞRENCİ BİLGİSİNİ ARTIRIR
DİSİPLİN PROBLEMLERİNİ
AZALTIR
ÖĞRETMENİN ÇABASINI ARTIRIR
BİREYSEL ÖĞRETİME YÖNELİK SÜREYİ ARTIRIR
ÖĞRETİME AYRILAN ZAMANI ARTIRIR
KONULARIN
DAHA DERİNLEMESİNE İŞLENMESİNİ SAĞLAR
ÖĞRENCİLERİN ÖĞRENMEYE DAHA AKTİF KATILIMINI SAĞLAR
ÖĞRENMEYE FIRSAT YARATIR
ÖĞRENCİ BAŞARISNI ARTIRIR
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRMENİN DAHA ETKİLİ YAPILMASINI SAĞLAR
Слайд 22Sınıf büyüklüğü ve Öğrenci Sayısı
Kalabalık sınıflarda öğrencilerin güdülenmesi ek zaman
gerektirir.
Öğrenci sayısının fazlalığı kullanılabilecek öğretim yöntem ve tekniklerinin yararlarını sınırlayabilir.
Bir
sınıftaki öğrenci sayısı, sınıfın fiziksel kapasitesi, sınıftaki araç-gereç sayısı ve diğer kaynaklara uygun değilse, bu sınıfta yaşanan sorunlar;
hem öğrencilerin öğrenmelerini
hem de öğretmenlerin öğretmelerini güçleştirir.
Слайд 23Sınıf büyüklüğü ve Öğrenci Sayısı
Küçük sınıflar daha çok sosyo-ekonomik düzeyi
ve akademik yeteneği düşük öğrencilerin başarılarının artırılmasında etkilidir.
Öğrenci sayısının
azlığı, öğretmene kolaylık sağlar fakat akademik başarıyı garantilemez.
Öğretim yönteminde bir değişiklik yapmaksızın öğrenci sayısını 20’nin altına indirmek akademik başarıyı garantilemez.
Слайд 24Isı, Hava Kalitesi ve İklimlendirme
Oda ısısı, iklimlendirme ve hava kalitesi
bazı araştırmacılar tarafından öğrenci başarısını sağlamada en önemli bireysel değişken
olarak tanımlanmaktadır.
Çoğu insan, dış mekanlardaki hava kirliliğinin sağlıklarına zarar vereceğinin farkında iken, pek az insan iç mekanlardaki hava kirliliğinin de sağlık açısında tehlike yaratacağının farkında değildir
Слайд 25Isı, Hava Kalitesi ve İklimlendirme
Çalışma ortamındaki hava koşulları vücudun gereksinimine
ne kadar uygun olursa, insan kendini o kadar rahat hisseder.
Uygun koşullar altında, kendini rahat hissederek çalışan kişinin morali ve düşünme/çalışma kapasitesi yüksek olacaktır.
İnsanlar karbondioksit gazı ve sigara dumanına maruz kalırlarsa, vücutları uyuşabilir, hareketleri ağırlaşır ve çalışma isteği azalır.
Ülkemizde okul binaları tasarlanırken, bölgesel farklılıkların sınıf ortamı üzerindeki etkilerinin göz ardı edildiğini söylenebilir.
Слайд 26Isı, Hava Kalitesi ve İklimlendirme
Okullar tasarlanırken ısıtma, havalandırma ve iklimlendirme
sistemlerinin üçünün de kullanılması maddi kaynaklarla ilgili bir sorundur.
Türkiye
gibi pek çok ülkede sınıflardaki havanın temizlenmesi için daha çok doğal havalandırma yollarının kullanıldığı bilinmektedir.
Слайд 27Isı - Sıcaklık
Yapılan araştırmalar sınıftaki ortamın ısısının da öğrenci başarısı
ve motivasyonu üzerinde etkili önemli bir değişken olduğunu göstermektedir.
Sıcak
ve soğuk sınıf ortamları öğrencileri olumsuz yönden etkiler.
Слайд 28Isı - Sıcaklık
Sınıf ısısının normal oda sıcaklığında olması gerekir. İdeal
sınıf ısısının 19o C ile 21.5o C arasında olduğu kabul
edilmektedir.
Isının aşırı yükselmesi, fiziksel rahatsızlıklara, ilginin dağılmasına, zihnin gevşemesine yol açar.
Sınıf ortamı çok soğuk ya da çok sıcak olduğunda, beyin vücuda sıcaklığın dengelenmesi konusunda sürekli uyarı göndermektedir.
Слайд 29Isı - Sıcaklık
Fazla sıcak ortamlarda, insanlarda durgunluk ve tembellik ortaya
çıkmaktadır.
Fazla soğuk ortamlarda ise insanlarda çalışma temposu düşmekte, refleksler
sınırlanmaktadır.
Bu durumda öğrencinin ya da öğretmenin eğitim-öğretim etkinliklerine odaklanmasını olumsuz yönde etkilemektedir.
Слайд 30Nem
Çalışılan ortamlarda sıcak ve fazla nem terleme yoluyla artık vücut
ısının dışarı atılmasını engeller.
Nemsizlik ise solunum yolları dokusunda tahrişlere
ve kronik öksürüklere yol açarak insanın huzurunun kaçmasına neden olur.
Uygun rutubet derecesi havadaki su buharı oranının %50 olduğu durumdur.
Слайд 31Nem
Rutubet derecesinin %30’dan az %70’den fazla olması organizma üzerinde olumsuz
etkilere neden olmaktadır.
Nem oranının dengesiz olması baş ağrısına, sinirliliğe,
isteksizliğe, fiziksel gücün düşmesine neden olabilir.
Bu olumsuz sonuçlar insanların çalışma verimini düşürmekte ve devamsızlıkları arttırmaktadır.
Слайд 32Havalandırma ve İklimlendirme
Havalandırma, genel olarak yapay ve doğal havalandırma olmak
üzere iki şekilde yapılabilir.
Doğal havalandırma, kapı ve pencereler yoluyla
yapılan havalandırmadır.
Yapay havalandırma ise, çeşitli gereçler kullanılarak yapılan havalandırmadır.
Слайд 33Havalandırma ve İklimlendirme
CO2 miktarı ve havalandırma: Havalandırma, kirlenen iç havanın
tazelenmesi ve sağlık için yeterli O2 ve CO2’ye sahip temiz
dış havanın sağlanmasıdır.
Temiz havanın sağlanması için ortamda bulunan malzemeler ve insanlardan kaynaklanan kirleticilerin kontrolü gerekmektedir.
Ortamdaki radon, formaldehit, değişik organik bileşikler, partikül madde, CO2, kokular ve NOx’ler temel iç ortam kirleticilerdir.
Слайд 34Havalandırma ve İklimlendirme
CO2 nin bütün diğer kirleticileri yaklaşık olarak temsil
ettiği kabul edilmektedir ve CO2 miktarına göre havalandırma yapılmaktadır.
CO2
zehirli bir gaz değildir fakat oksijensizlikten boğma tehlikesi ortaya çıkarabilir.
Yoğunluk değeri 35000 ppm’i geçtiğinde, merkezi nefes sinir alıcıları tetiklenerek nefes alma noksanlığına sebep olur.
Слайд 35Havalandırma ve İklimlendirme
Daha yüksek yoğunluklarda oksijen azlığından dolayı merkezi sinir
sistemi görevini yapamamaya başlar.
Havalandırma miktarı, ortamdaki kişi sayısına ve
ortam alanına bağlı olarak değişmektedir.
İnsanlar nefes alıp vermeleri ile iç ortama CO2 verirler. Sınıfta oturan ve herhangi bir işle uğraşmayan öğrenci bile saatte 15 litre CO2 üretir. Bu yüzden iç ortamda havalandırma yapılmazsa sınıftaki öğrenci sayısı artıkça, CO2 derişimi artar.
Bu da öğrenim ortamını olumsuz etkiler.
Слайд 36Isı, Hava Kalitesi ve İklimlendirme
Sınıftaki havanın temizlenmesi için;
Özellikle hava kirliliğinin
yoğun olduğu kış aylarında, sınıfın havalandırılması için pencerelerin kullanılması, içerideki
havaya daha zararlı partiküllerin girmesine neden olabilir.
Teknolojik araç-gereçlerden faydalanılmalı, mümkünse merkezi bir havalandırma sistemi kullanılmalıdır.
Olanakların kısıtlı olduğu okullarda, dersliğin havalandırılması yapılırken dış ortamın kirliliği takip edilmeli, uygun ortam varsa pencereler aracılığıyla havalandırma yapılmalıdır.
Havalandırmalar teneffüslerde yapılmalı, ders esnasında sınıfın havalandırmasından kaçınılmalıdır.
Слайд 37Işık - Aydınlatma
Işıktaki değişmelerin öğrencilerin psikolojik yapılarını etkilediği belirlenmiştir.
Işık
görme becerilerimizin ötesinde; performansımızı, ruh halimizi, dikkatimizi ve biyolojik saatimizin
uyumunu etkilemektedir
Renk olgusuna bağlı olarak, aydınlatma çeşitlerinin, kişinin ruh hali üzerinde farklı etkileri olabilir;
iyi aydınlatılmış parlak bir mekan, ferahlık, hareketlilik, neşe;
buna karşılık, loş olarak aydınlatılmış bir mekan belirsizlik, gizem, sakinlik veya samimiyet hisleri uyandırdığı düşünülür.
Слайд 38Işık - Aydınlatma
Öğrenci sınıf ortamında tahtayı rahatça görebilmeli ve yazılanları
okuyabilmelidir. Bunun için sınıftaki ışıklandırmanın uygun düzeyde olması gerekir. Genellikle
gün ışığına yakın bir aydınlatma tercih edilmelidir.
Aydınlatma yetersizliğinde, özellikle koyu renkli maddelerle çalışılan yerlerde, görme fonksiyonu üzerine ileri derecede yüklenilmesi nedeniyle, kısa bir süre sonra, yorgunluk belirtileri, görme bozuklukları ve baş ağrısı meydana gelir.
Işığın az veya çok olması öğretmen ve öğrencinin çalışmasını güçleştirir, gözü yorar, dikkatsizlik ve sinirliliğe yol açar.
Слайд 39Işık - Aydınlatma
Sınıfın pencereleri gün ışığından yeterince yararlanmayı sağlayacak yönde
ve büyüklükte olmalıdır.
Sınıflar ve okullardaki diğer ortamlarının aydınlatılmasında doğal ve
yapay olmak üzere iki ışık kaynağı kullanılmaktadır.
Eğitim ortamlarının aydınlatılmasında hem doğal hem de yapay kaynaklar kullanılsa da, öğrenci performansı ve başarısı açısından gün ışığının daha çok tercih edilmesi gerektiği ifade edilmektedir.
Слайд 40Işık - Aydınlatma
Odalarda açık renkler kullanılmalıdır.
Pencere camları temiz tutulmalıdır.
Çalışma masaları, pencereleri kuzeye bakan odalarda pencereye paralel, pencereleri diğer
yönlere bakan odalarda ise pencereye dikey olarak yerleştirilmelidir.
Слайд 41Işık - Aydınlatma
Yapay aydınlatmanın ışık etkisinin gün ışığına yakın olmasına
ve gün ışığı kadar aydınlatma etkinliği sağlamasına dikkat edilmelidir.
Işık düzeyi
öğrencilerin gözlerini yormayacak düzeyde ayarlanabilmelidir.
Duvarlardaki boyanın ve sınıftaki diğer malzemelerin yansıtma oranlarına dikkat edilmelidir.
Слайд 42Renk
İnsanlar farkında olsunlar ya da olmasınlar, içinde bulundukları ortamın ve
bu ortam içerisinde yer alan unsurların renklerine karşı duyarlıdırlar.
Renklerin
insan tutum ve davranışları üzerinde ne tür etkileri olduğu iletişim, pazarlama, psikoloji vb. gibi farklı disiplinlerden pek çok araştırmacı tarafından incelenmiştir.
Слайд 44Renk
İnsanlar ve renkler üzerine psikologlardan yardım alan kumarhane sahipleri, hem
insanların kafasını karıştıran hem de yorgunluklarını alan renkleri belirledikten sonra
bu renklerin bulunduğu özel halılar yaptırıyorlar.
Aynı zamanda uyku getirmeyen bu canlı renklerden yapılma halılar, kumarbazların daha çok para harcamasına neden oluyor.
Olağanüstü geometrik şekiller ve desenlerle özel yapılan halılar bütün kumarhanelerin ortak noktası
Слайд 45Renklerin Psikolojik Etkileri
Renklerin Psikolojik Etkileri, insanda meydana getirdikleri hislerle ilgilidir.
Her renk insanda farklı duygular uyandırır. Kimi renkler insanı sakinleştirirken
kimileri heyecanlandırır, bazı renkler kendine güveni arttırırken bazıları da içe kapanıklığı arttırabilmektedir.
Birbirine yakın renklerin etkileri de birbirine benzemektedir
Слайд 46Renklerin Psikolojik Etkileri
Renkler öğrencilerin psikolojisini etkilemektedir. Nefes alışımız, kan basıncı,
nabız, kas etkinliği, renklerle değişebilmektedir.
Sınıf duvarlarının rengi ve sınıftaki
araç gereçlerin rengi, öğrenci davranışları üzerinde etkide bulunmaktadır.
Sınıf rengi diğer eşyalarla uyum içinde olmalıdır.
Her rengin kendine özgü bir dili vardır.
Слайд 47Renk
Beyaz, Saflığı, temizliği ve istikrarı ifade eder.
Siyah, gücü ve tutkuyu
ifade eder. Çoğu ülkede matemi temsil eder.
Mavi, Sonsuzluğu, özgürlüğü, sakinliği
ifade eder ve dinlendirici bir renktir.
Yeşil, güven veren bir renktir. Doğanın ve huzurun rengidir.
Lacivert, otoriteyi ve verimliliği simgeler.
Pembe, rahatlatıcı bir renktir. Neşe, güven ve rahatlığı ifade eder.
Слайд 48Renk
Sarı , geçicilik, dikkat çekiciliği ifade eder. En parlak ve
dikkat çekici renktir. Neşe, zeka, incelik ve pratikliği ifade eder.
Kırmızı,
uyarıcı bir renktir. Canlılık ve dinamizmin rengidir. Ataklık, azim ve kararlılığı ifade eder. Kırmızı rengin kan akışını ve tansiyonu yükselttiği düşünülmektedir.
Mor: Asalet, lüks ve itibarın rengidir.
Turuncu: Dışa dönük olmayı ve güveni temsil eder.
Kahverengi: Toprağın ve doğallığın rengidir.
Gri: Alçak gönüllülüğü ve dengeyi ifade eder.
Слайд 49Renk
Turkuaz rengin, özellikle bebeklik çağı dediğimiz 0-6 yaş grubu çocuklar
üzerinde öğrenme yetisini artırma özelliği vardır.
Bu yüzden anaokulu ve
ilkokul üçüncü sınıfa kadar olan kısmın duvarlarında Turkuaz renginin kullanılması önerilmektedir.
Слайд 50Renk
4. ve 7. sınıfların duvarlarında mavi renk önerilmektedir.
Mavi rengin
kişiyi sakinleştirdiği dinginleştirdiği yapılan araştırmalar sonucu ortaya çıkmıştır.
Hatta bir
araştırmada okulun dış duvarları mavi renge boyandıktan sonra okul öğrencilerinin daha az yaramazlık yaptığı tespit edilmiştir.
Dinlendirici etki de gösteren mavi renk bu sınıflar için uygun olacaktır.
Слайд 51Renk
7. ve 10. sınıflar arası yeşil renk önerilmektedir.
Yeşil denge
huzur ve güveni aşılar.
Слайд 52Renk
Tüm bunların yanı sıra sarı rengin zeka artırma pratik düşünme
kabiliyetini geliştirme özelliği vardır.
Ancak sarı çok kuvvetli aynı zamanda
sinir sistemini harekete geçiren bir renktir. Bu yüzden duvarda kullanılması sakıncalı olabilir. Ama sarı rengi sınıf içerisindeki objelerde kullanılabilir.
Mor ve lila gibi renklerden uzak durulmalıdır. Hayal gücünü artıran ve nevrotik durumların artmasına yardımcı olan mor özellikle ergenlik çağındaki çocuklar için sakıncalı olabilir.
Lila da aynı özellikleri az da olsa taşımasının yanı sıra uyku getirme özelliği vardır.
Слайд 53Optimum Bir Öğrenme Ortamında Renk
Sınıf duvarları boyanırken açık renkler tercih
edilmelidir.
Okul Öncesi ve İlköğretim okullarında sıcak ve parlak renkleri
(sarı, pembe ve turuncu renkleri) tercih edilmeli.
Liselerde öğrencilerin konsantre olmalarını sağlamak için daha yumuşak renkler (mavi ve mavi yeşil karışımı renk tonları) seçilmeli
Okula farklı bir kişilik vermek için, koridorlar sınıflardan daha renkli tasarlanabilir.
Kütüphanelerde odaklanma ve sessizliği sağlamak için açık yeşil tonlar tercih edilmeli.
Слайд 54Temizlik
Sınıfların, insan sağlığı açısından tehlike oluşturmayacak kadar temiz ve hijyenik
olması gerekmektedir.
Ayrıca sınıftaki yerlerin, pencerelerin, sıra ve masaların ve
duvarların temiz olması sınıfı daha çekici bir mekan haline getirir.
Sınıfın temiz olması bir bakıma eğitim-öğretime verilen önemi de gösterir.
Слайд 55Temizlik
Sınıfta yerlerin, duvarların, pencerelerin, sıra ve masaların, eşyaların, havanın temiz
olması, sağlık, kullanım isteği, fiziksel ve düşünsel rahatlık açısından gereklidir.
Öğrenciler sınıfı temiz bulmalı, temiz terk etmeyi öğrenmelidir.
Слайд 56Güvenlik
Okullardaki eğitim-öğretim faaliyetlerinin amacına ulaşabilmesi açsından hem öğrencilerin hem de
öğretmenlerin fiziksel, psikolojik ve duygusal olarak kendilerini güvende ve özgür
hissetmeleri gerekmektedir.
Öğrenciler ve öğretmenler okulda kendilerini güvende hissetmezlerse öğrenme gerçekleşmez. Bu nedenle okul tasarımı ile ilgili en önemli unsurlardan biri güvenliktir
Слайд 57Güvenlik
Okul güvenliği,
okul ve çevresindeki fiziksel şartların dezavantajlı konumlarının giderilmesi
ve güvenli hale getirilmesi,
çocuk gelişimi ve psikolojisi konusunda eğitimli
personelin bulunması,
suç ve şiddet karşısında farkındalığın oluşturulması,
öğrencilerin aileleri ile olan sağlıklı ve etkili bir iletişime
unsurlarını içerir.
Слайд 58Güvenlik
Güvenli okul, gençlerin ve çocukların öğretmenlerden, okul yöneticilerinden ve okulda
görevli kişilerden veya akranlarından şiddet görmediği ve şiddet görme korkusu
yaşamadığı bir ortam olarak tanımlanmaktadır.
Okulun sosyal ortamı, tasarımı, iç donanımı ile bütüncül bir güvenlik algısı sunması da güvenli okulun öne çıkan unsurlarıdır.
Okullardaki güvenlik algısı, öğrenciler için en az eğitim kadar önemli bir ihtiyaçtır.
Слайд 59Ses ve Gürültü
Gürültü, teknolojideki gelişmeler ve buna bağlı olarak yaşam
biçiminde oluşan değişiklikler sonucu insanoğlunda olumsuz fizyolojik ve psikolojik etkiler
yaratan, istenmeyen ses olarak tanımlanmakta ve çoğunlukla çevresel stres faktörü olarak algılanmaktadır.
Gürültü; günlük yaşamda, çalışma sürecinde insanın rahatını, sağlığını, güvenliğini ve verimliliğini olumsuz biçimde etkileyen ve bu nedenle istenmeyen ses olarak tanımlanmaktadır.
Gürültü; sesin yoğunluğu, frekansı, periyodik olma durumu ve süresi açısından farklı şekillerde sınıflandırılmaktadır.
Слайд 60Ses ve Gürültü
dB = Genelde ses şiddeti için kullanılan
logaritmik ve boyutsuz bir birimdir. Desibel daima iki değer arasındaki
karşılaştırmadır.
Sağlıklı insan kulağı 20-20.000 hz ya da 0–140 dB arasındaki sesleri algılar veya duyar.
Bu bölgeye işitilebilir frekans aralığı denir. Bu sınırın altındaki seslere infrasonik, üstündeki seslere de ultrasonik sesler denir.
Слайд 61Gürültünün İnsan Sağlığı Üzerindeki Olumsuz Etkileri
İşitme duyusu ve yollarında zararlara
yol açar.
Gürültünün kişilerde huzursuzluk, uykusuzluk, sinirlilik ve odaklanma bozukluğu
gibi etkileri yaratabilir.
Çalışma etkinliğini azaltır, düşünmeyi engelleyebilir.
Bellekle ve sözcük öğrenme ile ilgili etkinlikler gürültüden etkilenmektedir.
Слайд 62Çabuk sinirlenme ve kızgınlığa yol açar.
Aralıklı ve ani gürültü
kişide ani adrenalin deşarjı yaratarak kalp atış oranını, solunum sayısını,
kan basıncını arttırmakta, dikkat azalması, uyku düzeninde bozulmalara neden olabilmektedir.
Gürültünün İnsan Sağlığı Üzerindeki Olumsuz Etkileri
Слайд 63Gürültünün Eğitim Öğretimdeki Olumsuz Etkileri
Gürültülü bir sınıfta öğrenci söyleneni yanlış
ya da eksik anlayabilir. Öğretmenin söylenenleri yinelemesi ise zamanı iyi
kullanmasını engeller.
Gürültü var diye öğretmen sesinin yükseltmemelidir. Bu gürültüyü daha da artırır.
Kısa bir süre sessiz kalmak, varlığını hissettirici bir davranış yapmak veya söz söylemek yararlı olabilir.
Слайд 64Sınıftaki öğrenci sayısının sınıfın fiziksel kapasitesi düşünülerek belirlenmesi,
Gürültünün nedenleri
ve öğrenme üzerindeki etkilerinin okul çalışanları ve öğrencileri ile paylaşılması,
Okulda ve sınıfta uyulacak kurallar belirlenirken gürültü ile ilgili konuların göz önünde bulundurulması
Sınıf dışı gürültüler için fiziki yapının uygun olması gerekir.
Okul İçinden Kaynaklanan Gürültüyü Azaltmak İçin Alınması Önerilen Önlemler
Слайд 65Okul İçinden Kaynaklanan Gürültüyü Azaltmak İçin Alınması Önerilen Önlemler
Okul
içindeki döşeme ve duvarların ses emici özellikteki malzemelerle kaplanması
Sınıftaki
eşyaların (masa, sıra gibi eşyaların) hareket ettirilmesinden kaynaklanan sesleri azaltmak üzere ayaklarına ses çıkarmasını önleyici lastik vb. şeyler takılması
Sınıfın tavan yüksekliği duvar ve taban döşemeleri sınıfta ses dalgalarının yayılmasına etki eder.
Duvarlardaki pano ve diğer malzemeler sesin yankılanmasını engelleyecek özellikte olmalıdır.
Слайд 66Okul İçinden Kaynaklanan Gürültüyü Azaltmak İçin Alınması Önerilen Önlemler
Okul
dışından gelen gürültünün engellenmesi okul personelinin müdahale edebileceği sınırlar dahilinde
olmayabilir.
Bu durumda en etkili yollardan biri okul yapımı sürecinde sınıf dışı gürültünün düşünülmesidir.
Bu bağlamda, okul binalarının inşa edileceği yerler belirlenirken çevresel gürültü unsurları göz önünde bulundurulmalı, kreşlerin ve okulların gürültü kaynağı olabilecek otoban, hava alanı ve endüstri merkezleri gibi yerlerden uzak olmalarına özen gösterilmelidir
Слайд 67Teknoloji
Sınıftaki oturma düzeni ve yapılacak etkinliklere karar verirken; sınıftaki teknolojik
olanaklar, sınıfın teknolojik alt yapısı, dersin hedefleri ve tercih edilen
öğretim yöntemi göz önünde bulundurulmalıdır.
Derse ve öğretime ilişkin ayrılan zamanı etkili kullanmak üzere, teknolojik araçların çalışıp-çalışmadığı derse başlamadan kontrol edilmeli, varsa sorunların giderilmesi adına teknik destek alınmalıdır.
Слайд 68Teknoloji
Günümüzde öğretmenler ve öğrenciler eğitim-öğretim süreçlerinde akıllı tahtaları, kişisel öğrenme
ortamlarını, kablosuz ağları, mobil cihazları, interneti ve yüksek kalitede öğrenme
kaynaklarını (e-kitap, video vb.) kullanmaktadır.
Pek çok öğrenci bu kaynaklara sadece okulda değil okul dışında, evinde hatta işyerinde bile ulaşmaktadır.
Bu durumun doğal bir sonucu olarak öğrencilerin, öğrenme yaşantılarına ilişkin beklentileri de farklılaşmaktadır
Слайд 69Yerleşim ve Oturma Düzeni
Sınıftaki alanın ve mobilyaların fiziksel olarak düzenlenmesi,
sınıfta disiplinin sağlanması ve sınıf yönetimi açısından oldukça önemlidir.
Bir
sınıfın başarılı bir öğrenme ortamı olabilmesi, öncelikli olarak o sınıfın düzeni ve planlanması ile ilgilidir.
İyi düzenlenmiş bir sınıf, öğrenmeyi olumlu bir şekilde etkiler.
Слайд 70Yerleşim ve Oturma Düzeni ?
Sınıf içerisinde oturmayı tercih ettiğiniz sıra,
derse ilişkin motivasyonunuz ve tutumunuzla ilgili mi?
Yoksa dersiniz ne olursa
olsun genelde hep aynı sırayı mı (en ön, en arka, duvar kenarı vb.) tercih ederseniz?
Слайд 71Yerleşim ve Oturma Düzeni
Yerleşim düzeni, eğitimin etkin ve akıcı bir
işleyişe kavuşturulmasına dönük eylemleri içerir.
Davranışı değiştirmenin çok etkili bir yolu,
çevreyi değiştirmektir.
Sınıftaki araç gereçlerin hareketli olması, gerektiğinde istenilen biçimde düzenlenebilmesi önemlidir.
Слайд 72Yerleşim ve Oturma Düzeni
Sınıf belli etkinlikler için donatılmış farklı alanlardan
oluşmaktadır. Ancak sınıftaki nesneler kolaylıkla kaldırılabilir ve yeniden eski yerine
yerleştirilebilir olarak tasarlanmalıdır.
Esneklik sınıftaki mobilya düzeninin (dolaplar, sıralar, öğretmen masası vb.) haftalık olarak değiştirilmesi değil; sınıftaki nesnelere ilişkin belli varyasyonların, belli eğitim-öğretim etkinliklerinin etkili bir şekilde gerçekleştirilmesini kolaylaştıracağı anlamına gelmektedir.
Слайд 73Yerleşim ve Oturma Düzeni
Sınıf mobilyaları ve öğrenci öğrenmesi konusunda üzerinde
durulması gereken noktalardan biri de, öğrenciler tarafından gün boyu kullanılan
sıraların, öğrencilerin dikkatlerini dağıtmayacak kadar rahat, sağlam ve sağlıklı olması zorunluluğudur.
Слайд 74Yerleşim ve Oturma Düzeni
Sınıf ölçülerinin uyumu, tavanın basık olmaması, duvarların
boyalı, badanalı, eşya ve duvar renklerinin uyumu, pencerelerin geniş, perde,
çiçek, masa örtüleri albenili bir sınıf ortamı yaratmalıdır.
Sınıf görünümünde güzellik ve uyum öğrencinin moral ve enerjisini artırır.
Öğrenci sınıfta rahat bir ev ortamı bulabilmeli, sınıfa-okula isteyerek gelmelidir.
Слайд 75Yerleşim ve Oturma Düzeni
Öğrencilerin oturma biçimleri, öğrencilerin fiziksel özellikleri, dersin
özellikleri ve sınıf içindeki davranış biçimlerine göre düzenlenebilmelidir.
İlk sınıflarda öğretmenler
çeşitli etkenlere göre düzenlemeler yapabilirken, üst sınıflarda öğrencinin görüşleri alınmalıdır.
Слайд 76Yerleşim ve Oturma Düzeni
Oturma düzeni ya da öğrencinin bireysel olarak
oturmayı tercih ettiği sıranın sınıf içerisindeki konumu öğrencilerin ders içerisindeki
tutumları, davranışları ve motivasyonları ile ilgili önemli değişkenlerden biridir
Слайд 77Yerleşim ve Oturma Düzeni ?
Geleneksel (sıralı) yerleşim düzeni
Bireysel yerleşim düzeni
Çok
gruplu yerleşim düzeni
Tek grup yerleşim düzeni
Слайд 781. Geleneksel (sıralı) yerleşim düzeni
Слайд 791. Geleneksel (sıralı) yerleşim düzeni
Слайд 801. Geleneksel (sıralı) yerleşim düzeni
Слайд 811. Geleneksel (sıralı) yerleşim düzeni
Слайд 82
1. Geleneksel (sıralı) yerleşim düzeni
Слайд 841. Geleneksel (sıralı) yerleşim düzeni
Eğitim sistemimizde en çok kullanılan yerleşim
düzenidir.
Öğrenci sıralarının dikey ve yatay bir düzene göre oluşturulduğu ve
öğrencilerin birbirlerinin ensesini gördüğü bir oturma düzenidir.
Bu oturma düzeninde, öğrencilerin yüzleri aynı yöne dönüktür.
Sıralı yerleşim düzeninde, öğrenciler arası etkileşim çok düşük düzeyde kalmaktadır.
Слайд 851. Geleneksel (sıralı) yerleşim düzeni
Öğretmen merkezli öğretim yöntemlerinin uygulandığı sınıflarda
kullanılır.
Kalabalık sınıflar için uygun olmakla birlikte, tartışma, grup çalışması
gibi etkileşimli öğretim yöntemlerini kullanmak zordur.
Bu düzen dinleme-not alma türü etkinlikler için uygundur.
Arka sıralara doğru gidildikçe öğrencilerin birbirlerinden haberli olma düzeyi düşer, ders dışı ve bozucu davranışlara eğilimleri artar.
Слайд 862. Bireysel (Sıralı) yerleşim düzeni
Слайд 872. Bireysel (Sıralı) yerleşim düzeni
Çok koridorlu, bireysel yerleşim düzeni modeli
Öğretmen
Masası
Слайд 882. Bireysel (Sıralı) yerleşim düzeni
Слайд 892. Bireysel (Sıralı) yerleşim düzeni
Слайд 902. Bireysel (Sıralı) yerleşim düzeni
Слайд 912. Bireysel yerleşim düzeni
Öğrencilerin sıralara ve masalara bağımlı olmadan, kendi
başlarına kullanabilecekleri tek kişilik masa ve sandalyelerle sağlanabilen oturma düzenidir.
Bilgisayar ve yabancı dil laboratuarları bu düzene uygun olarak oluşturulur.
Bu oturma düzeninde, öğrenciler değişik şekillerde oturabilirler.
Bireysel öğretim düzeni, her öğrencinin kendi hızında öğrenmesine imkan hazırlayan ve bireysel öğrenmeyi ön planda tutan bir yerleşim düzenidir.
Слайд 993. Çok gruplu yerleşim düzeni
Sınıf ortamında, birden fazla küçük çalışma
grupları oluşturularak gerçekleştirilen sınıf yerleşim düzenidir.
Öğrencinin ve dersin özelliklerine
göre sınıfta değişik gruplar oluşturulabilir.
Çok gruplu yerleşim düzeni, öğrencilerin yardımlaşarak öğrenmesine, liderlik özelliklerini geliştirmesine, işbirliğini, yardımlaşmayı, katılmayı, yaparak ve yaşarak eğitilmesine imkan sağlar.
Kalabalık olmayan sınıflarda daha rahat uygulanabilir.
Слайд 1084) Tek Gruplu yerleşim düzeni
Bu düzende sınıfın tamamı bir grup
olarak ele alınır. Öğrenciler, daire, kare, köşeli U ya da
V şeklinde oturabilir.
U-şekli düzenleme, öğrencilerin gizlenmesini zorlaştırır, iletişim ve katılımı arttırır, öğrenciler birbirinin yüzünü görür.
Öğrenci herkesi görebildiği için beden diliyle iletişim kurma dahil olmak üzere çok yönlü bir etkileşim içinde bulunur.
Слайд 1094) Tek Gruplu yerleşim düzeni
Bu düzende istenmeyen davranışlara yönelen öğrenciler
kolay belirlenir. Bu düzenleme, 20 ya da daha az kişiden
oluşan ve taşınabilir sandalye, sıra ya da masaların olduğu sınıflarda kullanılabilir.
Ayrıca, “U” oturma düzeni, bütün görsel araçların kullanımı için uygundur.
Слайд 110Sınıfın Fiziksel Yerleşim Düzenlemesinde Dikkat Edilecek Hususlar
Sınıf düzenini belirlerken aşağıdaki
soruların göz önünde bulundurulması, öğretmene sınıf düzenini oluşturması açısından fikir
vermede faydalı olacaktır.
Sınıftaki bütün öğrenciler tahtayı, projeksiyon ekranını ya da sizi rahatlıkla görebilecek mi?
Bir öğretmen olarak sınıfınızdaki öğrencileri net bir şekilde görebiliyor musunuz?
Sıralar ile öğrencilere ait eşyaların (çanta, mont vb.) bulunduğu alanlar veya öğrencilerin sıklıkla kullandığı diğer alanlar (örn. sıralar arası boşluk, çöp kovası, panolar, bilgisayar masası) arasında yeterli boşluk var mı?
Sınıfınızda engelli öğrenciler var mı? Eğer varsa sınıf düzeni oluşturulurken bu öğrencilerin ihtiyaçları düşünüldü mü?
Sınıfınızda, anlatacağınız konu ile ilgili planladığınız etkinlikleri rahatlıkla yapabilecek alan var mı?
Слайд 111Öğrencilerin sınıf içerisinde yaptıkları hareket kalıpları.
Öğrencilerin farklı materyaller, referans kitapları,
araç gereç ve destek materyallerini elde etmede karşılaşacakları zorluklar.
Öğrencilerin öğretim
materyallerinin gösteriminde ve görmesinde karşılaşacakları zorluklar.
Sınıfın Fiziksel Yerleşim Düzenlemesinde Dikkat Edilecek Hususlar
Слайд 112Sıraların düzenlenmesinde dikkat edilmesi gereken özellikler
Sıraların etrafında öğrencinin kolaylıkla hareket
edebileceği, yanındaki arkadaşını rahatsız etmeden çalışabileceği bir boş alan bulunmalıdır.
Bu boş alan aynı zamanda öğretmenin öğrencilere yakınlaşmasını ve onların çalışmalarını kontrol etmesine de yardımcı olur.
Слайд 113Sıraların düzenlenmesinde dikkat edilmesi gereken özellikler
Sıralar sınıfta kullanılan öğretim yöntem
ve tekniklerine uygun olarak düzenlenmelidir.
Küçük grup çalışmaları ve işbirliğine
dayalı öğretim yöntemleri kullanılacağı zaman sıralar gruplar halinde birleştirilmeli; anlatım, gösteri gibi tüm gruba yönelik yöntemlerde, sıra, daire ve U biçimi tercih edilmelidir.
Слайд 114Sıraların düzenlenmesinde dikkat edilmesi gereken özellikler
Sıralar öğretmenin eylem sınırları içinde
olmalıdır.
Sıralar, öğretmen-öğrenci ve öğrenci-öğrenci etkileşimi göz önünde bulundurularak düzenlenmelidir.
Sıralar öğrencilerin sınıfta sunulan uyarıcıları görebilecekleri biçimde düzenlenmelidir. Öğrenci ile sunulan uyarıcı arasında hiçbir engel olmamalıdır.
Слайд 115Sıraların düzenlenmesinde dikkat edilmesi gereken özellikler
Sıralar öğrencilerin tahta, kütüphane, çöp
kutusu gibi sık kullandıkları eşyalara kimseyi rahatsız etmeden ulaşabilecekleri bir
biçimde düzenlenmelidir.
Слайд 116Sınıf Ortamının Fiziksel Organizasyonunda Temel İlkeler
Esneklik
Güvenlik
Ulaşılabilirlik
Etkileşimlik
Ekonomiklik
Kullanışlılık
Katılımcılık
Etkililik
Çekicilik