Сирадж ад-Дин Баршынкенти

бірі – Сирадж ад-Дин Баршынкенти.

Соған қарағанда Жент

маңындағы Баршынкент қыстақ болса да, талай зиялыларды дүниеге әкелген құтты мекен ретінде ХV ғасырға дейін де маңызын жоймаған.

сөз етуге арналған. Араб түбегі секілді ыстық жақта дүниеге келген

мұсылман дінінің әдет-ғұрып, салт-жоралары орындалуына келгенде әр жерде түрлі өзгерістерге ұшырағаны жасырын емес. Сол себепті, мысалы намаз алдындағы дәрет жайлы ғана көптеген еңбектер жазылған. Табиғатты қатал, ауасы салқын немесе аптапты ыстық, құмды жерлерде дәрет рәсімі қалай орындалуы керек деген мәселе көп талас тудырған.

да толғағы жеткен жәйттер сөз болады. Қолжазбаға сипаттама жасағандар шығарма

авторының жуынуға арналған тарауда «біздің жақта (Орта Азияны айтып отыр) басты түгел сулау міндетті емес» дей отырып бірақ артынша «әйтсе де күн жылы кездері оны бәрібір жуған жөн» деп жазғанына таңқалады. Орта Азиялық немесе қазақстандыңық тақуа мұсылманның Ислам дінінің қағида, шарттарын бұзай оны қалай орындау керек деген мәселеге көптеген ойшылдардың қалам тартуына қарағанда мұндай шығармаларға сол кездері сұраныс аз болмаған сияқты. Сондықтан да Сыр саңлағы ерінбей жалықпай оны көшіріп шықса керек.

айтылмаған. Сол себепті де, ол жайлы қолда бар мағлұматтарға сүйене

отырып, ортаға салған ой осы ғана.

ғана авторы емес. Ол парасатты пікірлерге бай талай-талай шығармалар жазған.

Мысалы, оның Ресей Ғылым академиясы Шығыстану институтының қолжазба қорында жарияланбақ түгілі атала да бермейтін «Зад әл-аима лима хасаис Һазиһи әл-амма» («Имамдардың көбеюіндегі осы қауым ерекшелігі») атты шығармасы жатыр.
Онда Наджм ад-Диннің 1260 жылы қайтыс болғаны айтылған. Соған қарағанда ол жерлесіміз дүниеге келер қарсаңында қайтыс болған. Ол Орта Азия ғана емес, Жент пен Барышкенти секілді Сыр бойындағы қалаларға да барып дәріс беріп, жергілікті зиялылармен қарым-қатынаста болған сияқты.
Сол себпті де жерлестеріміз оның шығармасын бірінші болып хаттаған. Қалай дегенде де екеуінің арасында белгілі бір сабақтастық бар сияқты.