Тап онімы ў паэзіі А. Куляшова

ДУА “Магілёўскі абласны

ліцэй № 3 г. Магілёва”

геаграфічных аб’ектаў: кантынентаў, краін, населеных пунктаў, рэк і азёр, палёў

і сенажацяў, лясоў і балот.

Літаратурная анамастыка вывучае онімы розных тыпаў з пункту погляду выкарыстання іх у літаратурных творах і фальклоры.

Літаратурная анамастыка - гэта асобны перспектыўны напрамак лінгвістыкі,

сфера ўзаемадзеяння мовазнаўства і літаратуразнаўства ў аспекце сувязей з іншымі роднаснымі навуковымі дысцыплінамі.

Прадмет даследавання: тапонімы ў творах

А. Куляшова з пункту погляду:

іх класіфікацыі
асаблівасцей іх функцыянавання ў тэксце
іх ролі ў фарміраванні светапоглядных і мастацкіх ідэалаў паэта
этымалогіі

тапонімаў у

паэтычных творах Аркадзя Куляшова.

вершах і паэмах

А. Куляшова
зрабіць класіфікацыю тапонімаў, што сустракаюцца ў паэтычных творах паэта
прааналізаваць ролю тапонімаў у арганізацыі паэтычных тэкстаў А. Куляшова, звязаных з “малой Радзімай”, у фарміраванні светапоглядных і мастацкіх ідэалаў паэта
высветліць этымалогію гэтых тапонімаў

твора

быць выкарыстаны як на ўроках беларускай мовы і літара-туры, так

і ў пазакласнай працы, стаць крыніцай для складання анамастычных слоўнікаў.

даследавання
асвятляюцца тэарэтычныя пытанні
тапанімікі як

навукі:

даюцца паняцці оніма і апелятыва
разглядаюцца асноўныя віды тапонімаў
прыводзяцца звесткі з гісторыі тапанімікі

Брытанія
Айконімы: Мінск, Масква, Брэст, Орша, Берлін, Вільня, Прага,Сант’яга
Гідронімы: Бесядзь, Сож,

Ніл, Сена
Мікратапонімы: бор Цыкуны, лес Галыншчына, Варшаўскі шлях
Камонімы: вёска Броды, сяло Гарадня, станцыя Камунары
Урбанонімы: вуліца Новамаскоўская, Красная плошча

Вобразы бору,

лесу, шляху, вобразы рэк па-філасофску асэнсоўваюцца аўтарам, падаюцца ў развіцці, праходзяць праз усю творчасць мастака слова, становячыся поліфанічнымі, складанымі, але разам з тым і больш пачуццёвымі, сентыментальнымі.
Зварот аўтара да вобразаў “малой Радзімы” абумоўлены імкненнем ўсведам-лення свайго месца ў жыцці, неабходнасцю вяртання да шляхоў, лясоў і рачулак маленства як крыніц натхнення, адухаўлёных істот, якім ён давярае свае думкі і пачуцці.

Днепр (Дан-, Дн-) ідэнтычная гідроніму Дон і маецца таксама ў

складзе гідронімаў Днестр і Дунай (Дне-стр), (Дун-ай).
Ад. ст. -іран.*danu – ‘вада’,’рака’ + *apr – ‘водная глыбіня’.

пачастункам’, бяседка, бяседзішча ‘месца або пакой, куды збіраюцца людзі’

Балт. bestinis, beste ‘рака’, ‘балота’
Фіна-ўг. ба-/бе-/би-/бес- ‘вада, рака, балота’, -сет- ‘ручай, лясны ручай, маленькая рэчка’.

месца на рацэ, вір’.
Фіна-ўг. -ра, -ла ,-ва ‘вада’; віс

‘пратока’, віз-, візс-, візар- ‘водны паток’

месца пад ворыва’
Ад фіна-ўг. сос- /сош- у значэнні ‘ручай’,

‘ручай на балоце’, ‘невялікая рака’.

‘прарыў’, ‘праём’, ‘глыбокае месца, бяздонная прорва’.

Штодня жыву між кніг тваіх

і песень
І ціха па зямлі тваёй плывуць
Любімыя табой Віхра і Беседзь
І ў акіян жыццё тваё нясуць.

Пімен Панчанка