Слайд 1Тақырыбы: Бүйректің даму ақаулары
СӨЖ
Тобы: жм-023
Қабылдаған: Бегалиев Б
Орындаған: Неметова Г
Слайд 2Бүйректердің аномалиялары
Бүйректің аномалиялары бес топқа бөлінеді:
Бүйректер санының аномалиялары
Бүйрек шама-көлемінің аномалиялары
Бүйректердің
орналасуының аномалиялары
Бүйректің өзара қатынасының аномалиялары
Бүйректер құрылымының аномалиялары
Слайд 3Сан аномалиялары. Бүйректің агенезиясы мен аплазиясы органның туа болмауымен немесе
дамуының тоқтауымен сипатталады. Әдетте бұл паталогия несепағар мен оның сағағы
болмауымен қабаттасады.
Бүйрек аплазиясының диагностикасы қазіргі күнде цистоскопия, экскреторлық урография, ультрадыбыстық сканирлеу, компьютерлік томография және бүйрек ангиографиясы негізінде жүзеге асырылады. Бұл паталогия кезінде конрлатералдық бүйректің викарлық гипертрофиясы байқалады.
Слайд 4 Туа біткен екі жақты бүйрек аплазиясы өмірмен үйлеспейді, сондықтан
өте сирек кездеседі.
Бүйректің қосарлануы жиі
кездесетін сан аномалиясы. Бұл паталогия кезінде бір-бірімен қатынаспайтын бөлек екі шумекше, екі несепағар, екі тамыр бумасы және паренхиманың екі бөлек үлесі болады. Қосарланған бүйрек қалыпты бүйректен үлкен, жоғарғы және төменгі бүйректердің арасында ажыратпа жүлге болады.
Слайд 5Клиникалық көрінісі әдетте болмайды
Бүйректердің қосарлануының диагностикасы негізінен экскреторлық урография мен
ангиографияның негізінде жүргізіледі.
Бұл аномалия хирургиялық коррекция жүргізүді талап етпейді.
Қанмен белок
жабдықталатын және қуыққа өзалдына немесе негізгі несепағарлардың біріне барып құятын бөлек несепағары бар қосымша бүйрек өте сирек кездеседі.Қосымша бүйрек мықын асты өңірінде немесе жамбаста байқалады.
Слайд 6Диагностика ултрадыбыстық сканирлеу, экскреторлық урография, ангиография және цистоскопия негізінде жүзеге
асырылады.
Слайд 8 Шама-көлем аномалиялары. Бұл аномалияға көлемнің кішреюін-бүйрек гипоплазиясын
жатқызады; ол бүйректің қалыпты құрылымымен, олардың секреторлық және екскреторлық функцияларының
бұзылу белгілерінің болмауымен сипатталады.
Диагностика экскреторлық урография , УЗИ мен компютерлік томографиясы және ангиография негізінде жүзеге асырылады.
Слайд 9 Өрналасу аномалиясы немесе бүйректердің дистопиясы жамбастық, мықын
астылық, бел, кеуде немесе сегізкөздік дистопия болуы мүмкін. Жамбас дистопиясы
сирек кездеседі және бүйректің жамбаста орналасуымен сипатталады: еркектерде ол тік ішек пен қуықтың арасында, әйелдерде жатыр мен тік ішектің арасында орналасады.
Слайд 10 Мықын асты дистопиясы жиі кездеседі, мұндайда
бүйрек мықын асты шұңқыршасына орналасады.Бұл аномалияның жиі көрінісі іш фуырады,
ол дистопияланған бүйректің көрші органдар мен нерв өрімдеріне батуынан болады.
Диагностика экскреторлық урографияның, цистоскопия мен ретроградтық уретропиелографияның деректеріне негізделеді.
Бел дистопиясы әдетте 2-3 бел омыртқаларының деңгейінде орналасады, оның шумекшесі алға қарап тұрады.
Диагностика пальпация, экскреторлық урография мен ультрадыбыстық сканерлеу негізінде жүзеге асырылады.
Слайд 11 Кеуде немесе торакалдық дистопия ілуде бір ғана
кездеседі.
Қиылысты дистопияда өте сирек кездеседі және
бр бүйректің ортаңғы сызықтан сыртына ауысуымен сипатталады, осының нәтижесінде екі бүйректе бір жақта орналасқан болып шығады.
Бүйректердің дисплазиясы кезінде хирургиялық емдеу тиісті паталогиялық процес болса ғана жүргізіледі.
Слайд 13 Өзара қарым-қатынас аномалиясы екі бүйректің өзара
тұтасып бітуімен сипатталады.
Бүйректердің тұтасуын олардың ортаңғы
беті бойынша саралайды-галет тәрізді бүйрек.Бір бүйректің жоғарғы полюсі бір бүйректің төменгі полюсімен тұтасқан кезде S–тәрізді немесе L- тәрізді деп аталатын бүйрек құралады.
Бүйректің аттас полюстерінің тұтасуымен сипатталатын, таға тәрізді деп аталатын анамалия жиі кездеседі. Бұл орайда екі жартысының төменгі сегменттерін қосатын бүйрек ірі тамырлардың, нерв торының алдында орналасады.
Слайд 14 Соңғысы көп жағдайда аномалияның клиникалық көріністерінен- ауыру, ісіну,
қол-аяқтың уйи беруін сезіну, тез қажушылық және т.б себепші болады.
Бұл аномалия көп жағдайда уродинамиканың бұзылуларымен және қайталама гидронефроздардың дамуымен қабаттасады.
Таға тәрізді бүйректің диагнозтикасы экскреторлық урографияның, бүйректердің үлтрадыбыстық зерттеу мен компютерлік тамографияның, ангиографияның негізінде жүзеге асырылады.
Слайд 15 Хирургиялық емдеу жоғарыда айтылған симптомдар болған кезде
және гидронефроз болған кезде қажет.
Слайд 16Құрылым аномалиялары негізінен бүйректердің кисталық аурулары болып табылады. Бұлардың арасында
бүйректердің қарапайым кисталары, мультикисталық бүйрек, бүйректердің поликистозы, қуыстық бүйрек және
бүйректердің дермоидтік кистасы ауруларын саралайды. Бүйректің қарапайым кисталары туа біткен не жүре біткен, даралық немесе көптік, бір және екі жақты болады.
Слайд 17 Кисталар домаланған не овал формалы болады, бүйректің
әр түрлі сегменттерінде орналасады, интрапаринхимдік және экстраоеналдық шоғырлануы мүмкін. Кистаның
көлемінің ұлғаюы бүйрек паренхимасының атрофиясына әкеліп соғып, гемо және уродинамикасын бұзады.
Қарапайым кисталардың диагностикасы ультрадыбыстық сканирлеу және бүйректі кампютерлік томаграфиялау негізінде сондай-ақ жанама белгілер болған жағдайда экскреторлық урограммалар жүзеге асырылады. Кей бір жағдайларда кистография пайдаланылады.
Слайд 18 Қарапайым кисталарды емдеу консервативтік болуы мүмкін;
оның мәні ултрадыбыстық зерттеу немесе КТ бақылаумен кисталарды тері арқылы
пункциялап, олардың қуысына склероздайтын препараттар енгізуге саяды, сондай-ақ эндоскопиялық әдіспен немесе люботомдық жету арқылы кистаның бос қабырғасын резекциялау.
Слайд 19 Бүйректің мультикистозы- туа бітетін аномалия, оның
кезінде бүйрек паренхимасының орнын формасы мен көлемдері алуан түрлі кисталар
басады. Мұның өзі әдетте бір жақты болатын өте сирек кездесетін аномалия.
Диагноз ұльтрадыбыстық зерттеу мен бүйрек КТ –ның, экскреторлық урографиямен ангиографияның деректері негізінде жүзеге асырылады.
Емдеу органды хирургиялық жолмен алып тастауға саяды.
Слайд 22 Бүйректердің поликистозы- біршама жиі кездесетін, ауыр, әр
уақытта екі жақты болатын тұқым қуалайтын ауру. Поликистоздың шығу негізі
іште жүрген кезеңдегі даму кезінде секреторлық және экскреторлық нефрон сегменттерінің, яғни тузу және ирек өзекшелердің дер кезінде және дұрыс емес қосылуы.
Поликистоз кезіндегі негізгі шағымдар бел ауырады, адам шөлдей береді, полиурия болады, тез қажиды, артериялық гипертензия және гематурия болады.
Слайд 23 Созылмалы бүйрек жетімсіздігінің дәрежесіне қарай бүйректердің поликистозының
клиникалық 3 стадиясын саралайды:
- компенсаторлық
-субкомпенсаторлық
-декомпенсация
Диагностика анамнез, обьективтік тексеру деректеріне, лабораториялық зерттеулер, ультрадыбыстық сканирлеу, КТ және экскреторлық урография нәтижелеріне негізделеді.
Слайд 24 Бүйректер поликистозымен ауырған науқастарды консервациялық емдеу несеп жолдарындағы
инфекциялық процесті жоюға, бүйрек жетімсіздігіне, анемия мен артериялық гипертензияға қарсы
күресуге негізделеді.
Бел ауырғанда, әсіресе бүйрек қақпасы өңірінде ірі кисталар болған кезде, гематурия, кисталардың іріңдеуі, артериялық гипертензия, бүйрек жетімсіздігінің дендеуі кезінде ультрадыбыстық зерттедің немесе КТ-нің бақлауымен кисталарға тері арқылы емдеу пункциясын жасау, сондай-ақ эндоскопиялық немесе ашық операция ұсынылады; бұл операция көптеген пункциялар мен кисталарды босату жолымен поликистозды бүйректі хирургиялық декомпресиялауға саяды.
Слайд 25 Бүйрек жетімсіздігі дендеген жағдайда болжам қолайлы емес. Мұндай
жағдайларда кейін бүйректі трансплантацияламен болатын гемодиализді қолдану қажет. Бүйректің кеуектілігі
екі бүйректің де бүйректік пирамидаларында көптеген ұсақ клеткалардың болуымен сипатталатын, сирек болатын аномалия. Негізгі симптомдары- гематурия, белдің ауруы, пиурия.
Диагноз ультрадыбыстық зерттеу деректеріне, шолулық және экскреторлық урография деректеріне негізделеді.
Слайд 26 Бүйректің дермоидтік кистасы өте сирек кездеседі және киста
қуысында май, шаш, тістер т.б болуымен сипатталады.
Диагностика бүйрек ультрадыбыстық зерттеумен КТ-ның, шолу және экскреторлық урографияның деректеріне негізделеді. Хирургиялық жолмен емделеді.
Жоғарғы несеп жолдары жоғарғы бүйректен, жоғары жинақтушы өзекшелерден басталып, төменде несепағардың сағасымен аяқталады.Жоғарғы несеп жолдары аномалияларының екінші бір ерекшелігі олардың бәріне бірдей өздерін қоректендіретін қан тамырларының аномалиялары жалғасады.