Тема : Жергілікті компьютерлік желілердің топологиясы

МИНИСТРЛІГІ
Қ.И. СӘТБАЕВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
Ақпараттық технологиялар
(кафедра) “Компьютерлік желілер”
Дәріс

_2

толығырақ танысайық.
«Жұлдыз» топологиясы (сурет 2.1) Жұлдызша тәрізді желілердің топологиясы

бұл ЭЕМ-нің үлкен аймағынан келген. Бұл жерде басты машина ақпаратты қосалқы машиналардан қабылдайды және өңдейді. Бұл шарт ақпаратты тасмалдау жүйесінде қолданылады. Мысалы RelCom электронды жүйеде поштасында Қосалқы машиналар арасындағы ақпарат есептеу жүйесінің орталық түйінінен өтеді.
  

Ақпаратттың шатысуы еш қашан туындамайды. Кабельдің байланысы әлдеқайда қарапайым, себебі

әрбір жұмыс беті түйінмен тығыз байланысты. Ал кабельді жүргізуде шығындар өте жоғары. Мысалы: орталық түйін жағрафиялық тұрғыдан топологияның орталығында орналасқан болса. Есептеу желілерін кеңейткен кезде бұрын пайдаланған кабельді байланыстарды қайта қолдануға болмайды. Жаңа жұмыс орнында желііның ортасынан бесқа кабель жалғау керек. Есептеу желілеріның ішінде жұлдыз топологиясын ең тез орындалатын топология. Себебі жұмыс станцияларындағы ақпарат ортақ түйінен жеке жолдардан өтеді, ал ол жолды тек осы жұмыс станциясы пайдалана алады. Басқа топологиялармен салыстырғанда ақпарат жиілігі әлде қайда төмен.

Ол есептеу желісіның тар жері болуы мүмкін. Егер орталық түйіннен

шығытын болса онда ол барлық желінің жұмысын бұзады.
Басқарудың орталық түйіні – файлдық сервер ақпратқа рұқсатсыз қатынас құру механизімін оптималды қамтамасыз етеді. Барлық есептеу желісі оның сыртынан да басқарыла алады.

станциялары бір-бірімен шеңбер формасында байланыста. Жұмыс станциясы 1 мен 2-ші

жұмыс станциясы, жұмыс станциясы 3 пен 4-ші жұмыс станциясы, ең соңғы жұмыс станциясымен ең бірінші жұмыс станциясы байланыста болады. Коммуникациялық байланыс шеңбер ішінде тұйықталады.

мүмкін. Егерде олардың жағрафиялық жұмыс станцияларының формасы шеңберден алшақ болса.

Мысалы Сызық тәріздес. Хабар әрдайым шеңбер ішінде алмасады.
 Жұмыс станциясы белгілі бір мекен-жай бойынша сұраныс жібереді, бірақ ол алдын-ала шеңбер ішінен сұраныс жасайды. Хабарды жіберу өте ыңғайлы. Себебі көп хабарларды бір кабельдің жолы бойынша жіберуге болады. Барлық станцияларға шеңберлі сұранысты тез және ыңғайлы жіберуге болады.

кезде қарқынды жұмыс істеу керек. Ал олар бір-бірімен тығыз байланыста.

Егер бір жұмыс станциясы жұмыс істемей қалса онда барлық жұмыс станцияларының жұмысы тоқтатылады.
Кабельдік байланыстағы қателікті жөндеу оңай. Жаңа жұмыс станиясын орнататын болсақ, онда желіні аз уақытқа өшіреді. Себебі орнату кезінде шеңбер өшірілуі керек.

модельдеу үшін қолданады (2-сурет). шамасы өскен сайын

шамасы азаяды, яғни өнім
көлемі артқан сайын шығын шексіз азаяды.
Өнімді шығару көлемі үлкен болғанда (), меншікті шығындар -дан тек аз ғана ерекшеленеді ().

өзгеру динамикасын зерттеу үшін қолданылады (3-сурет).


бастапқы уақытта шығарылатын өнім

көлемі тең. 3-суреттегі қисықтың өзгеруі коэффициенттеріне байланысты.

сомасы салынса және банктың жылдық пайызы %

болса, онда жылдан соң шотта сома болады.

жұлдызша тәріздес, жеке жұлдызшалар арнайы коммутатор көмегімен қосылады. Жұмыс станциялардың

санына және станциялар арасындағы кабельдің ұзындығына байланысты активті және пассивті концентраторлар қолданылады.
Активті концентраторларда 4-тен 16-ға дейін жұмыс станциясын қосу үшін қосымша күшейткіштері бар. Пассивті концентраторлар ол бұтақ тәріздес құрылғы. Ол максимум 3 жұмыс станциясына арналған.

жүзеге асады.
Әр жұмыс станциясына арнайы мекен-жай беріледі. Ол арқылы басқару

жүргізіледі. /үлкенінен кішісіне және ең кішісінен ең үлкеніне/ Байланыс тек қана ең төмен орналасқан /жақынырақ/есептеу желісіның түйінінде болады. Соған байланысты бүкіл желінің жұмысының бұзылуы өте сирек болады
 Шиналық топология Шиналық топология негізінде ақпаратты тасмалдау аумағы коммуникациялық жол түрінде беріледі. Ол барлық жұмыс станцияларына қол жетерліктей. Жұмыс станциялары кез-келген желідегі жұмыс станцияларымен қатынасқа түсе алады. (сурет 2.4).

болмаса сөнуі мүмкін.
Есептеу желісіның функциясы жеке жұмыс станцияларының күйіне байланысты

емес.
Стандартты жағдайда Ethernet шина желісіне әрдайым жұқа кабель немесе жиі Cheapernet тройнигінің кабельін пайдаланамыз.
Бұндай желіні тоқтау немесе қосу шинаның жыртылуын сұрайды. Ол ақпараттың шеңбер тәріздес тасмалдауын бұзып компьютердің бұғатталуын тудырады.
Жаңа технологиялар пассивті штепсельді қорапшаларды ұсынады. Ол есептеу желісі жұмыс жасап тұрған уақытта жұмыс станциялары қосуды немесе сөндіруді береді.

орнату және сөндіру ақпаратты өте оңай есептеуді береді.
Логикалық есептеу желісінде

тек бір станция болуы керек. Ол ақпаратты жіберуші. Жұмыс станциялары шинаға ТАР құрылғысы көмегімен қосылады. ТАР ол терминалды қосу нүктесі. ТАР коаксиальді кабельге қосылатын арнайы тип. Зонд үшкірленген формада. Ол ішкі сыртқы қабы арқылы және диэлектриктің беткі қабы арқылы ішкі сілтеушіге жалғанады.

станциялары қабылдай алады.
Ол сатанцияларға хабар жіберіледі және қабылданады. Жіберілетін хабар

жиіліктерге байланысты модуляцияланады. Жұмыс станциялары мен ақпарат арасында демодуляцияға және модуляцияға арналған модем болады.
Кең сыртқы техникалық артықшылығы коммуникациялық ортада бір уақытта үлкен көлемді ақпаратты тасмалдауға мүмкіншілік. Жұмыстың жалғасуына не тасмалдануына бастапқы қандай ақпрат модемге жіберілгені бәрі бір (цифрлық не аналогты), себебі кейінірек ол қайта өңделеді. Негізі үш есептеу жүйесінде кездесетін топологиялардың характеристикасы төменгі кесте 2.1 кестеде көрсетілген.

топологиялар (сурет 2.5). «жұлдыз», «шеңбер » және «шина» сонымен қатар

практика жүзінде аралас топология ағаш тәріздес те қолданылады. Ол негізінен жоғарыда айтылған топологиялар жиынынан тұрады.
Ағаштың негізгі нүктесі болады, ол жерде ақпараттың коммуникациялық сызығы болады.(ағаш бұтақтары)
Жұмыс станцияларының үлкен көлемін қосу керек болса желілік күшейткіштер немесе коммутаторлар қолданылады.
Коммутаторлардан күшейткішпен қатар функциялары бар және оны активті коммутаторлар деп атайды. Кейінірек жергілікті желіні олардың характеристикасына сай таңдау керек. Ол сендер қарайтын мекемеге сай болуы міндетті.

баяндау
Желісіның логикалық топологиясына мысал
ЛЕЖ шиналық топологияларының принципі?
Желісіның негізгі топологияларын атап

шығыңыз.
Ағаш тәріздес сызбаның жұмыс жасау шарты ?

М И Н И С Т Е Р С Т В О О Б Р А З О В А Н И Я И Н А У К И Р Е С П У Б Л И К И К А З А Х С Т А Н
КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ ТЕХНИЧЕСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ имени К.И. САТПАЕВА
ИНСТИТУТ ДИСТАНЦИОННОГО ОБРАЗОВАНИЯ