TÜRKMENISTANYŇ BILIM MINISTRLIGI TÜRKMENISTANYŇ MILLI BILIM

INSTITUTY
INFORMATIKA 7
Türkmenistanyň orta mekdepleriniň VII synplary üçin

interaktiw-multimedia elektron gollanmasy

AŞGABAT 2014

çykarýan programma ýazmaly
Bu mysaly şeýle algoritmiň kömegi bilen çözüp bolýar:
klawiaturadan

10-dan uly san girizmeli;
bu natural sanyň soňky sifrini bölüp almaly;
tapawutlandyrylan sifri monitoryň ekranyna çykarmaly.

{Programmanyň başlangyjy}
Write ('10-dan uly san giriz: '); {Ýazgyny ekrana
çykarýar}
Readln (a);

{Klawiaturadan başlangyç berlenleri girizmek}
s:=a mod 10; {Sanyň soňky sifrini (galyndysyny) almak}
Writeln (a,' sanyň soňky sifri: ',s); {Netijäni ekrany
çykarmak}
End. {Programmanyň soňy}
a=1974 bolanda programma, ýerine ýetirilenden soň,
çykyş penjirede alynýan netije:
10-dan uly san giriz: 1974
1974 sanyň soňky sifri: 4

aňlatmanyň bahasyny hasaplamagyň

programmasyny düzmeli.

Program m3; {Programmanyň sözbaşysy}
Var a,b,c:integer; {Bitin görnüşli üýtgeýänleriň beýan
edilişi}
s:real; {Hakyky görnüşli üýtgeýänleriň beýan edilişi}
Begin {Programmanyň başlangyjy}
Write ('a= '); { ýazgyny ekrana çykarmak}
Readln (a); {a üýtgeýäniň bahasyny klawiaturadan
girizmek }
Write ('b= '); { Ýazgyny ekrana çykarmak}
Readln (b); {b üýtgeýäniň bahasyny klawiaturadan
girizmek}

bahasyny klawiaturadan
girizmek}
s:= (b*b+c*c)/abs(a); {Hasaplamanyň netijesini s üýtgeýäne
geçirmek}
Writeln (‘s= ‘, s:4:2);

{Netijäni ekrana çykarmak}
End. {Programmanyň soňy}
a=-4, b=2 we c=3 bolanda, programma ýerine ýetirilenden
soň, çykyş penjirede alynýan netije:
a=-4
b=2
c=3
s= 3.25

t sagatda geçdi. Otly nähili tizlik bilen bu aralygy geçipdir

(s we t – bitin sanlar)?

Program tizlik; {Programmanyň sözbaşysy}
Var s,t:integer; {Bitin görnüşli üýtgeýänleriň beýan
edilişi}
V:real; {Hakyky görnüşli üýtgeýänleriň beýan edilişi}
Begin {Programmanyň başlangyjy}
Write ('Aralyk= '); {Ýazgyny ekrana çykarmak}
Readln (s); {s üýtgeýäniň bahasyny klawiaturadan
girizmek}

klawiaturadan
girizmek}
V:=s/t; {Tizligi hasaplamak}
Writeln ('V= ',V:4:2); {Netijäni ekrana çykarmak}
End. {Programmanyň soňy}
s=160

we t=2 bolanda, programma ýerine ýetirilenden
soň, çykyş penjirede alynýan netije:
Aralyk= 160
Wagty= 2
V= 80.00