Слайд 1Układ mięśniowy
Składa się z wydłużonych komórek otoczonych błoną podstawną, zwanych
włóknami mięśniowymi. Mięśnie stanowią 40-50% całkowitego ciężaru ciała.
W organizmie znajduje
się ponad 430 mięśni zależnych od woli. Każdy z nich zawiera 75% wody, 20% białka i 5% soli mineralnych i związków chemicznych.
Pęczki mięśniowe, z których każdy składa się z grupy ok.. 150 włókien mięśniowych otoczony jest z zewnątrz tkanką łączną zwaną powięzią.
Слайд 2Powięź – fasciae
narzędzie pomocnicze mięśni
Błony zbudowane z tkanki łącznej
włóknistej, których zadaniem jest zewnętrzna osłona poszczególnych mięśni, grup mięśniowych
i całej warstwy.
Występują one w kończynach, a ich odnogi przyczepiając się do kości oddzielają od siebie poszczególne grupy mięśniowe tworząc tzw. Przegrody międzymięśniowe.
Слайд 3Ścięgna
Na obydwu końcach mięśnia, pokrywająca go powięź formuje mocne pasma
tkanki łącznej nazywane ścięgnami, które są bezpośrednio przyczepione do kości.
Ścięgna
– to mocne pasma tkanki łącznej pokrywające mięsień, mające przyczepy na kości.
Więzadła – to wytrzymałe, elastyczne pasma, które łączą ze sobą kości i stabilizują stawy.
Слайд 4Cechy charakterystyczne mięśni
1. Pobudliwość
2. Kurczliwość
3. Rozciągliwość
4. Elastyczność
Слайд 5Ad 1. pobudliwość
Zdolność przyjmowania bodźców i
reagowania na nie.
Слайд 6Ad 2. Kurczliwość
Zdolność do skracania i generowania siły pozwalającej wykonać
pracę. Mięśnie w czasie skurczu mogą nie zmieniać swojej długości,
a tylko zmieniają napięcie (skurcz izometryczny), lub mogą się skracać w czasie skurczu (skurcz izotoniczny). Rozległość skurczu mięśnia zależy od długości jego włókien, które mogą skracać się do połowy swojej długości. Siła działania mięśnia równa jest sumie sił poszczególnych włókien.
Слайд 7Ad 3. Rozciągliwość
Zdolność do wydłużania, bez uszkodzenia
włókna mięśniowego.
Слайд 8Ad 4. Elastyczność
Zdolność do powrotu do pierwotnego
kształtu po skurczu
lub rozciągnięciu.
Слайд 9Napięcie mięśnia - tonus
Sprawia, że przeciwstawia się on sile chcącej
go rozciągnąć.
Na stopień napięcia mięśnia mają wpływ: budowa osłonki,
jego wiek i
gruczoły wewnętrznego wydzielania, szczególnie jajniki i jądra,
a także układ nerwowy.
Слайд 10 Podstawowe czynności tkanki mięśniowej
1. Ruch – wykonywanie wszystkich ruchów
2. Utrzymanie postawy ciała – kształtowanie sylwetki
3.
Wytwarzanie ciepła
4. Realizacja podstawowych funkcji życiowych – oddychanie, trawienia, wydalanie
5. Ochrona dla tkanek znajdujących się pod nią
6. Ochrona dla naczyń i nerwów
Слайд 11Ad 1. Ruch
Może być odruchem lub wykonany dowolnie. Wszystkie ruchy
są wynikiem zintegrowanego działania kości, stawów i mięśni. Mniej widoczne
są czynności mięśni gładkich (ruchy perystaltyczne jelit, skurcz pęcherza moczowego ii.). Wyróżniamy mięśnie jedno i wielostawowe w zależności od ich przyczepów i przebiegu. W każdym ruchu działa zwykle kilka mięśni, nazywamy je wtedy współdziałającymi lub synergistycznymi. W każdym ruchu czynne są również mięśnie przeciwstawne, czyli antagonistyczne. Harmonijne ruchy są rezultatem współpracy synergistów i antagonistów.
Слайд 12Ad 2. Utrzymanie postawy ciała
Skurcz mięśni pozwala na utrzymanie
stałej
pozycji ciała – siedzenie, stanie.
Слайд 13Ad 3. Wytwarzanie ciepła
Mięśnie w czasie czynności wytwarzają ciepło, utrzymując
stałą ciepłotę ciała.
Uważa się, iż około 85% całkowitej ciepłoty ciała
jest produkowane w czasie skurczu mięśni.
Слайд 14Trzy rodzaje włókien mięśniowych człowieka
1. Mięśnie gładkie
2. Mięśnie poprzecznie prążkowane
3.
Mięsień sercowy
Слайд 15Ad 1. Mięśnie gładkie
Wchodzą w skład ścian naczyń i narządów
wewnętrznych.
Ich skurcz jest powolny, długotrwały i niezależny od naszej
woli.
Komórki mięśni gładkich unerwione są przez układ nerwowy autonomiczny.
Слайд 16Ad 2. Mięśnie poprzecznie prążkowane – m. szkieletowe
Stanowiące czynny narząd
ruchu, które przyczepiają się do kości lub skóry.
Ich skurcz jest
szybki i zależny od woli człowieka.
Слайд 17Ad 3. Mięsień sercowy
Zbudowany jest z sieci włókien mięśniowych poprzecznie
prążkowanych o specyficznej budowie. Jego czynność jest automatyczna i nie
podlega naszej woli.
Mięsień sercowy lub tkanka mięśniowa serca występuje głównie w ścianach serca oraz w ścianach dużych naczyń w pobliżu serca. Tkanka ta składa się z komórek mięśniowych sercowych oraz komórek układu przewodzącego.
Слайд 18Mięśnie można podzielić na kilka rodzajów
Pod względem topograficznym – w
zależności od położenia
Mięśnie głowy
Mięśnie tułowia
Mięśnie kończyn
Mięśnie brzucha
Mięśnie klatki piersiowej
Mięśnie grzbietu
Слайд 19Praca mięśni
Polega na wykonywaniu ruchu. Następuje to dzięki impulsom nerwowym,
które docierają do każdego włókna w mięśniu.
Każdy z trzech typów
mięśni wykonuje swoją pracę.
Mięśnie gładkie poruszają określonymi narządami.
Dzięki mięśniu sercowemu krew krąży w całym organizmie.
Najbardziej widoczna jest praca w mięśniach szkieletowych.
Слайд 20Są one przyczepione do kości. Podczas skurczu pociągają je i
ciało wykonuje ruch.
Mięśnie wykonują pracę pociągania, a nie popychania, dlatego
każdemu odpowiada inny który mu przeciwdziała.
Są to tzw, mięśnie antagonistyczne – gdy jeden mięsień powoduje prostowanie ręki inny mu przeciwdziała poprzez zginanie ręki.