Қылмыстық құқық негіздері

принциптері
3. Қылмыстық заң ұғымы, ерекшеліктері мен маңызы, міндеттері мен

мақсаты
4. Қылмыстық –құқықтық норманың құрылымы

құқықтық жүйесіне кіретін өз алдына жеке құқықтық саласы. Ол негізінен,

мемлекет, егер орындамаса, өзінің жазалайтындығын алға тарта отырып, бекіткен және санкциялаған, белгілі бір әрекеттерді жасауға тыйым салатын ережелердің жиынтығын құрайды.

тұлғаның арасында туындаған қатынастарды реттейтін, сол сияқты өзге құқық салаларымен

реттелген қатынастарды қорғайтын нормалардың жиынтығын қылмыстық құқық деп атаймыз.

түрлерінің қолдану шегі, оларды тағайындау тәртібін белгілейтін нормалар, шартты түрде

жаза қолдану, қылмыстық жаза мен жауаптылықтан босату

Жаза түрлері мен оның қолдану шегін көрсете отырып, нақты жекелеген қылмыстарға сипаттама беру

құқықтары мен заңды мүдделерін;
Қоғамдық тәртіп пен қауіпсіздікті;
Қоршаған ортаны;
Қазақстан Республикасының конституциялық

құрылысы мен аумақтық тұтастығын;
Қоғам мен мемлекеттің заңмен қорғалатын мүдделерін қылмыстық қол сұғушылықтан қорғау;
Бейбітшілік пен адамзаттың қауіпсіздігін қорғау
міндеттері көрсетілген.

алу міндеті

жалпылама алдын алу міндеті), яғни азаматтарды қылмыс жасаудан тыйым салу

арқылы сақтандыру.

алу міндеті (арнайы ескертпе). Ол бұған дейін қылмыс жасаған адамдарға

қылмыстық жаза медициналық және тәрбиелік сипаттағы мәжбүрлеу сияқты шараларды қолдану арқылы жаңа қылмыс жасаудан сақтандырады.

институттары мен нормаларының негізгі мазмұны мен бағытын анықтайтын бастаулар.

жауапкершіліктің тумай қоймайтындығы
Жеке жауапкершілік
Заңдылық
Айыпты жауаптылық
Әділдік
демократизм
гуманизм
Қылмыстық қудалау шараларын орынды қолдану
интернационализм

мүлтіксіз орындай отырып, жүргізуге иек артады. Ешкім де соттың үкімінсіз,

яғни заңға қайшы жолмен кінәлі болып табылмайды. Сондықтан да қылмыстық заң қылмыстардың нақты тізімін көрсетеді. Қылмыстық заң нормасын ұқсастығы бойынша қолдануға тыйым салынады.

әлеуметтік, лауазымдық және мүліктік жағдайына, жынысына, нәсіліне, ұлтына, тіліне, дінге

көзқарасына, нанымына, тұрғылықты жеріне қарамай қылмыстық заң алдында бірдей жауап беретіндігін көрсетеді.

үшін қылмыстық жауапкершіліктің тумай қоймайтындығы. Әрбір қылмыс жасаушы қолымен істегенді

мойнымен көтеретінін біліп жүруге тиіс. Бұл принципті жүзеге асыру нысандары болып мемлекет атынан оның органдарының қылмыстық істі қозғауы, айып тағуы, соттауы, жаза тағайындауы мен орындауы табылады.

қылмыстық жауаптылығын көрсетеді.

үшін басқа адамдар (баласы, ата-анасы, т.б.) емес нақ сол әрекетті

жасаушы адамды жауапқа тартуды ғана білдірмейді, сонымен қоса оны айыпты түрде жасаған адам айыпты екенін көрсетеді.

сүйене отырып қана қылмыстық жауапқа тартуға болатынын, айыптының жасаған ісі

мен тартқан жазасының сәйкес болуын, бір қылмыс үшін қайталап жауапқа тартуға болмайтынын білдіреді.

мен сол ауданның басым бөлігі білетін тілді жүргізу, соттаушыларды егер

қажет етсе, аудармашының көмегімен қамтамасыз ету демократизм принципінің көрінісі болып табылады.

адамдарға кешіріммен қарап, жеңіл жаза тағайындап, кейде әкімшілік жауапкершілікпен ауыстыра

отырып, қылмыстық жауапкершіліктен толығымен босатудан, керісінше ауыр қылмыс жасағандарға, ұйымдасқан құрылымдардың мүшелеріне неғұрлым ауыр жаза қолданудан тұрады.

(жазаны) қылмыс жасаушының түзеудің басқа жолы қалмағанда қолдануға шарасыздан барады.

Аталмыш принциптің көрінісін жазаның көлемі мен салмағын қысқартудан, бас бостандығынан айырмайтын шаралар салмағының өсуінен, орынды жерде оларды әкімшілік немесе қоғамдық ықпал ету нысандарымен ауыстырудан, кейбір қылмыстарды әкімшілік құқық бұзушылық санаттары қатарына қосудан көрінеді.

мемлекеттің мүддесіне, халықаралық қауіпсіздікке, ұлттар арасындағы бейбітшілікке қарсы қылмыстар үшін

жауапкершілік белгілейтін нормалардан көрініс табады.

Диспозиция норманың қылмыстық іс-әрекет немесе әрекетсіздіктің анықтамасы немесе сипаттамасы берілетін

бөлігі.

ҚР мемлекеті мен құқығының негіздері. Алматы-2003
Оспанов Қ. Құқық негіздері.
www.google.kz