ЖИТС вакцинопрофилактикасы. Балалардағы АИВ және ЖИТС

және 985 119 ЖПИЖС ауру адамдар тіркелсе, 2000 жылы осы

көрсеткіш 3-4 есе өсті. Күніне әлемде 16 000 жас адамдар АИВ жұқтырады және 7 000 адам осы аурудан қайтыс болады.
Қазақстан бойынша 1997-1998 жылдары алғашқы белгілер кезеңінде 90%-ғае дейін АИВ -жұқтырылғандар тіркелсе, ал 2000 жылы олардың саны 52% төмендеді, ал екіншілік көрністерімен аурулардың саны көбейді 10%-тен 48%-не дейін. КР-да 01.10.2000 жылға дейін 1 226 — АИВ жұқтырғандар тіркелген, ал ЖПИЖС-мен аурулар 2,8% құрайды, өлім 7,4%. Алғашқы орында келе жатқан қазір Қарағанда облысы, онда сырқаулық осы аурумен 79,3%, ал Павлодар, Қостанай, Оңтүстік Қазақстан облыстары, сонымен қатар Алматы қаласы жағдайлары қолайсыз региондарға жатады.

пайда болады, 1 жастан кейін — 11-12% АИВ табыла-ды. Орташа

есеппен 4 жасқа дейін 54% балаларда осы ауру анықталады.
Ересек адамдарға қарағанда АИВ инфекцияға балалардың сезімталдығы жоғары, қан арқылы жұққанда балаларда инкубациялық кезең қысқа болады.
Вертикалды жұғу жолын азайту үшін ауру әйелге азидотимидин (зидовудин, ретровир, тимозид) дәрілерін бергенде перина­тальды жолменен ауру жұққан нәрестелер саны 4 есе азайғаны анықталған

құрамында РНК-сы және кері транскриптазасы бар вирус.
Қазіргі кезенде АИВ вирусының

2 типі белгілі, олардың кейбір антигендерінде ерекшеліктері бар: АИВ-1 және АИВ-2, соңғысы Батыс Африкада жиі тіркеледі. Вирустың геномы екі түрде кездеседі: РНК жәәне ДНК.
Вирус сыртқы ортада түрақсыз. Ол 56°С қыздырғанда 30', ал қайнатқанда 1-5' өледі. Дезинфицирлеуші заттардың әсерінен тез өледі (3% сутегінің аса тотығы, 5% лизол, 0,6% Nа гидрохлориді) Ультрофиолет сәулесіне тұрақты

пен гениталий шырышты қабаттары, тік ішектің бір кабатты эпителийінен вирустың

енуі өте жеңіл, қынаптық көп қабатгы эпителиіне қарағанда. Лимфатикалық жүйе арқылы АИВ
қанға өтеді де көптеген мүшелер мен тіндерге таралады. Егер жұғу парентеральды болса, онда АИВ бірден қанға түседі.
АИВ тінге өткеннен соң ревертаза (немесе кері транскриптаза ферментінің көмегімен өзінің РНК үлгісіне салып ДНК түзеді, ДНК сау тін ДНК-н ауыстыруы керек, сау тін ДНК-сының орнына енгеннен соң сол тінде провирус жағдайында өмір бойына қалады. АИВ тіндерге тандамалы адсорбцияланады (жабысады),

белок вирус белогына рецептор болып саналады gр 120. ондай клеткаларға

жатады, Т лимфоциттер — хелперлар, макрофагтар. В — лимфациттер, клеткалар — нейроглиялар тіндердің шырышіты қабаттары. Әсіресе тропизмі жоғары Т-хелперлерге (СД 4+.) вирус әсерінен өледі.
Бірақ Т хелперлердің санының төмендеуінің себебі тек қана цитопатиялық әсердің салдарынан Т-хелперлердің бұзылуы ғана емес сонымен қатар инфицирленген тіндердің инфицирленбеген тіндермен қосылуы саддарынан да болуы мүмкін. Сонымен қатар В-лимфоциттердің де қызметтері бұзылады, соның салдарынан организімінде иммуноглобулиндер мен циркуляциядағы иммундық комплекстер түзіледі. Т-лимфоцит-хелперге қарсы денелер түзіледі, бұл өзгеріс оның санының одан әрі қарай төмендеуіне, аутоиммундық процесстің дамуына әкеледі. Жұқпалы процесстің дамуының алғашқы фазаларында организм тіндегі өзгерістерді компенсирлейді, бірақ біртіндеп қорғаныс кызметі өте төмендегенде, вирус өте көп көбейгенде нағыз ЖПИЖС дамиды (иммуножетіспеушілік).

пневмони-ялармен өтеді (2-3%) тромбоцитопенияның пурпура белгілері анықталады.
Алғашқы көрністер кезеңі 2Б

— (белгілерсіз) аурудың клиникалық белгілері анықталмайды. Белгілерсіз түрі өте жиі кездеседі. АИВ жұқтырьлған адамдарда осы кезенде тек қана қанда АИВ-қа қарсы антиденелер табылуы арқылы анықталады. Белгілерсіз түрлерінің ұзақтығы бірнеше жылдар (2-5-10 және оданда көп жылдар).
Алғашқы көрністер кезеңі 2В — жайылған прогрессирлеуші лимфоаденопатия жедел АИВ — инфекциядан кейін дамиды немесе белгілерсіз тасымалдаушы фонда дамиды. Жайылған прогрессирлеуші лимфоаденопатия (ПГЛ) белгілерсіз, кейде аздап дене қызуы көтерілуі мүмкін, қалтырап-дірілдеу, түнде қатты терлегіштікпен сипатталады. Бауыр, көк бауыр ұлғаяды.

тез өршіп жатқанын көрсетеді.
Бкіншілік аурулар кезеңі. Әртүрлі аурулардың, айтқанда оппортунистік

аурулардың қосылуы ЖПИЖС басталғанын көрсетеді.Бастапқы кезеңі әлсіздікпен, жұмыс қаблетінің томендеуімен, терлегіштікпен,тәбеттің томендеуімен, диареямен, әртүрлі интеркурентті аурулардың қосылуымен сипатталады.
Екіншілік аурулар кезеңінде А,Б,В формаларын анықтайды.
Балаларда жіктелінуіне байланысты клиникасьна қарай 3 кезеңін ажыратады.
Біріншілік көрністер кезеңінде (А кезеңі) — тұрақгы дене қызуының жоғарылауы, лимфоаденопатия, гепатоспленомегалия, диа­рея, паротит болуы мүмкін.
В — кезеңі — аралық.
С — терминальды кезеңі.

керек. Анасы емделмесе, онда нәресте өмірінің бірінші 8-24 сағатында осы

препаратты қабылдауы керек — 6 апта бойы.
Пневмоцистік пневмония АИВ инфекцияда ең қауіпті ауру, сол үшін нәрестелерге өмірінің 4-6 аптасынан бастап алдын алу шараларын қолданады.
Арнайы емі жоқ, сондықган барлық жүргізілетін ем аурудың ары қарай дамуын тежеуге және адам өмірінің сапасын жақсартуға бағытталған.

уақытында бастау.
3) Екіншілік ауруларды мүмкіншілігінше ерте анықтау және емдеу.
4) Дезинтоксикациялық

терапия контрикал, гемодез, декстранды қосумен ж.т.б.
5) Симптоматикалық ем.
6) Иммунитетті көтеретін ем (лейкомассаны, эритромассаны, сары суды күю, тимоген, тималин, интерферондар, интерферонның индукторын қолдану).
Иммуномодуляторлар тек қана бастапқы немесе аралық кезеңде егер екіншілік аурулар болса тағайындалады, себебі осы кезенде ғана иммундық жұйені күшейтуге болады. ЖПИЖС кезеңінде — иммуноалмастырушы терапия жүргізіледі.
Егер аутоимунды процесс айқын болса, онда иммунодепресанттар қолданылады.
7) Витаминдер барлығына.

азайту үшін жүктілік кезінде ауру ананы емдеу.
3. АИВ аурудың қаны

жарақатталған терісі бар медицина қызметкерлеріне жұқса, онда ретровирмен емдеу керек алдын алу үшін.
4. Қарым қатынаста өте жоғары қауіптілік болса, онда зидовудинді+ламивудин+индинавирді қолданады. Алдын алу ем жүргізіледі 4 апта бойы. Емделгеннен кейін тексеріледі — 6 апта, 12 апта, 6 ай сайын жергілікті ауруханаларда немесе арнайы диагностикалық-лабораторияларда бақыланады.