Слайд 1Сабақтың тақырыбы: “Оттектің табиғаттағы айналымы. Оттегінің қолданылуы”
Слайд 2Сабақтың мақсаты:
Дамыта оқыту жүйесін пайдалана отырып, жай заттардың қасиеттерін зерттеуді,
оқушылардың өз бетінше жұмыс жасап, қорытындылауға үйрету
Слайд 3Сабақтың міндеттері:
Берілген тапсырмалар бойынша матеиалдар жинақтап, бір – бірін бақылауға
үйрену;
Жай заттардың қасиеттерін зерттеуді “химиялық құбылыс” ұғымымен байланыстыра отырып, өзін
бағалау қабілетін дамыту;
Ауаның тазалығын сақтау туралы экологиялық проблемалар.
Слайд 4«Білім биржасы»
(үй жұмысын тексеру).
1 – деңгей
Дұрыс жауапқа сәйкес
келетін әріпті жаз.
1. Жарық пен жылу бөліне жүретін реакцияларды қалай
атайды:
A) жану реакциясы
Ә) тотығу реакциясы
Б) қосылу реакциясы
В) химиялық реакция
Жауабы: _а_
2. Қыздырғанда оттек көптеген металдар және бейметалдармен шабытты реакцияласып, не бөледі:
А) газ бөледі;
Ә) тұнба бөледі;
Б) жылу және жарық бөледі;
В) жарық бөледі.
Жауабы: __б__
Слайд 53. Жай және күрделі заттар жанғанда әр түрлі не түзеді:
А)
оксидтер;
Ә) жарық;
Б) тұнба;
В) газ.
Жауабы: __а__
4. Күкірт (IV) оксидінің формуласы :
А)
SO;
Ә) SO2;
Б) SO3;
В) S2O5.
Жауабы: _ә_
5. Көміртек диоксидінің формуласы:
А) CO;
Ә) CO2;
Б) C2O5.
В) C3O6
Жауабы: _ә__
Слайд 6
2 – деңгей
Есептерді шығар
1. 2 моль оттектің массасын есептеңдер?
Берілгені:
Шешуі:
ν (О2) = 2 моль
m = ν * M
m(О2) = 2моль *32 г/моль= m(О2) = ? = 64 (г)
Жауабы: m(О2) =64г.
Слайд 72. 3 г көміртек диоксидінің зат мөлшерін есептеңдер.
Берілгені: Шешуі:
m (СО2) = 2 г ν = m / М;
ν (СО2) = 2г / 44 г/моль =
ν (СО2) = ? = 0,05 (моль)
Жауабы: ν (СО2) = 0,05 моль
Слайд 83. Массасы 260г ацетилен(C2H2) толық жанғанда түзілетін көміртек диоксидінің массасын
есептеңдер.
Берілгені: Шешуі:
m (C2H2) = 260 г 260г х г
2C2H2
+5О2 = 4СО2 + 2Н2О
2*26г/м 4*44г/м
m(СО2) = ? М(C2H2) = 2*12 + 2*1 =
= 26 г/моль
М(CО2) = 12 + 16*2 = 44 г/моль
х = 260 г * 176 г/моль /52г/моль = = 880 (г)
Жауабы: m(СО2) = 880 г.
Слайд 94. Мөлшері 0,5 моль фосфор жанғанда түзілетін дифосфор пентаоксидінің массасы
қанша болады?.
Берілгені: Шешуі:
ν (Р) = 2 моль 2моль
х г
4Р + 5О2 = Р2О5
m(Р2О5) = ? 4*31г/м 142г/моль
М(Р2О5) = 31*2 + 16*5 = 142г/моль
х = 2моль*142 г/моль /124г/моль =
= 2,2(моль)
m = ν * M
m(Р2О5) = 2,2моль * 142 г/моль = 312 (г)
Жауабы: m(Р2О5) = 312г
Слайд 103 – деңгей
1. Мыс екі түрлі оксид түзеді. Олардың құрамында
79,9% және 88,8% мыс бар. Сол оксидтердің формуласын тауып, әрқайсысының
аттарын атаңдар..
Берілгені: Шешуі:
Слайд 11
«Сөзді тауып ал»
Бір элементтен тұратын заттарды күрделі заттар дейміз.
Ауаның құрамында
21 пайыз оттегі бар.
Йод химиялық элемент.
Күрделізатқа оттегі жатады.
Натрий «натрий» деп
оқылады.
Атом дегеніміз заттың химиялық жолмен бөлінбейтін ең ұсақ бөлшегі.
Лабораторияда оттекті қыздырғанда тез айырылады.
Молярлық масса граммен өлшенеді.
Ыдырау – бөліну деген мағынаны білдіреді.
Моль зат мөлшерінің өлшемі болып табылады.
Слайд 12
«Сөзді тауып ал»
Бір элементтен тұратын заттарды күрделі заттар дейміз.
Ауаның құрамында
21 пайыз оттегі бар.
Йод химиялық элемент.
Күрделізатқа оттегі жатады.
Натрий «натрий» деп
оқылады.
Атом дегеніміз заттың химиялық жолмен бөлінбейтін ең ұсақ бөлшегі.
Лабораторияда оттекті қыздырғанда тез айырылады.
Молярлық масса граммен өлшенеді.
Ыдырау – бөліну деген мағынаны білдіреді.
Моль зат мөлшерінің өлшемі болып табылады.
Слайд 13Айналым дегеніміз не?
Оттектің табиғаттағы айналымы дегенді қалай түсінесіңдер?
Слайд 14
Оттегінің табиғаттағы айналымы
Адамзаттың тіршілігіне, адамдардың, жануарлардың, өсімдіктердің және т.б
тыныс алуына оттек өте көп жұмсалады. Адам тыныс алғанда, 1
мин-та 0,5 дм3, сөткесіне 720 дм3, жылына 262,8 м3 оттек жұмсалады.
Бірақ аудағы оттегі мөлшері өзгермейді. Неліктен?
Слайд 15Күн энергиясының қатысуымен жүретін құбылысты фотосинтез процесі дейді.
Фотосинтез:
Слайд 16Жарық түскенде өсімдік жапырағының оттегін бөлуі
Слайд 17
Оттегінің қолданылуы:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Слайд 18
Оттегінің қолданылуы:
1. Медицинада;
2. Отынды жағуда;
3. Қопару ісінде;
4. Авиация қозғалтқыштарында;
5. Авиацияда,
космонавтикада тыныс алу үшін;
6. Химия өнеркәсібінде;
7. Металлургияда;
8. Металл кесуде
9. Металл
пісіруде.
Слайд 19Сабақты бекіту:
Оттектің тірі организмдер үшін маңызы қандай?
Табиғатта оттек қалай түзіледі?
Оттектің
пайдасы мен бүлдіргіш қасиеттерін айтып беріңдер
Слайд 20
Сабақты қорытындылау .
(Деңгейлік тапсырмалар)
Оқушылардың білімін бағалау:
Ү/ж: §25. Деңгейлік тапсырмаларды аяқтау.
Слайд 21Қолданылған әдебиеттер
1.Нұрахметов Н.Н., Сарманова К.Ә., т.б.
“Жалпы білім стандарт талаптары”
2.Нұрахметов Н.Н.,
Сарманова К., Жексембина К химия 8 сынып, “Мектеп” 2007ж
3. Химия
мектепте журналы