Слайд 19 сынып алгебра Математика пән мұғалімі Халбаева Марина Нұрлыбек
қызы
№97 мектеп
Слайд 2Тақырып бойынша берілген анықтама мен ережелерді қайталау
Тақырып бойынша алған білімдерін
бекіту
Есеп шығаруда формулаларды пайдалана білуін байқау
Есептеу қабылетін ,пәнге деген қызығушылығын
нығайту
Оқушылардың өз бетінше жұмыс істеу дағдысын қалыптастыру
Сабақтың мақсаты :
Слайд 3
Ауызша жұмыс
Тізбектің қай түріне
жататынын анықта
1)5; 5,5; 6; 6,5…..
2)-9;
-10,5; -12; -13,5…..
3)-2,2; 4,4; -8,8; 17,6…..
4) аn=3n-2,an=5n,an=4n+6...
5) Y1=-2,y2=-1,y3=0,y4=1,y5=2,y6=3,...
6) 0,0,0,....:3,3,3,...:а,а,а,.....:
Слайд 4Тексерейік
1.Өспелі тізбек
2.Кемімелі тізбек
3.Монтонды тізбек
4.Формула арқылы тізбек
5.Графиктік тәсіл тізбегі
6.Рекурренттік тәсіл тізбегі
Слайд 6
Арифметикалық прогрессияның алғашқы
n –ші мүшесінің қосындысының формуласы
Арифметикалық
прогрессияның
айырымының формуласы
Арифметикалық прогрессияның
анықтамасы
Арифметикалық прогрессияның
n-ші мүшесінің формуласы
Арифметикалық прогрессияның
кезкелген мұшесін анықтайтын формула
Слайд 7
Арифметикалық прогрессияның
анықтамасы
Арифметикалық прогрессияның
n-ші мүшесінің формуласы
Арифметикалық прогрессияның
кезкелген мұшесін анықтайтын формула
Арифметикалық прогрессияның айырымының формуласы
Арифметикалық прогрессияның алғашқы
n –ші мүшесінің қосындысының формуласы
Слайд 8
Сабақтың тақырыбы:
Геометриялық
прогрессия
Слайд 91,2,4,8,...;
5,25,125,625,...;
3) 0,2, -0,6,
1,8, -5,4, 16,2,...;
4) 1, -1/2, 1/4, -1/8,...
.
Осы мысалдардың барлығында ортақ ерекшелік бар:Тізбектің екінші мүшесінен бастап әрбір мүшесі өзінің алдыңғы мүшесін бір тұрақты санға көбейтуден шығып отырады.
Слайд 10 b1 =0 ал b2 - ден
бастап кезкелген мүшесі өзінің алдындағы мүшені нөлден өзгеше тұрақты санға
көбейткенде шығатын сандық тізбек геометриялық прогрессия деп аталады.
1-4 мысалдардың бәрі геометриялық прогрессия болады,олардың еселіктері 2-ге;5-ке;-1/2-ге және -3-ке тең.
Мүшелері тұрақты бір ғана сан болатын 4,4,4,...тізбегін,еселігі q=1болатын геометриялық прогрессия деп қарастыруға болады.Мұндай геометриялық прогрессия тұрақты деп аталады.
Геометриялық прогрессияның анықтамасынан оның кез келген қатарлас екі мүшесінің қатнасы тұрақты екені шығады,яғни: b2:b1=b3:b2=.... =bn+1:bn=q.
q- дегеніміз еселік
Слайд 11Геометриялық прогрессия екі
шартпен анықталады.
1) b1= b ( b≠ 0);
2) b n+1 = q · b
n ;
( q≠0 )
Геометриялық прогрессия берілу үшін оның біріншісі мүшесі - b 1 және еселігі- q берілу керек.
Мысалы: 1) 8, -16, 32, -64 ,128,....;
b1= 8>0 , q = - 2 < 0 оң ,теріс пргрессия ,
2) -3 ,-6, -12 , .... b1 =-3 , q=2 ,b1 < 0, q>0 болса ,теріс прогрессия,
3) 3,6,12,24,... егер b1>0 , q>0 болса , онда мүшелері оң болатын геометриялық прогрессия шығады
Слайд 12
b2=b1·q;
b3=b2·q=(b1·q)·q=b1 · q²
b4=b3·q=(b1· q²)·q=b1 · q³
......................................
bn=b n-1 ·q=...=b1·
qn-1
bn=b1· qn-1
Геометриялық пргрессиягың
кез келген
мүшесінің формуласы.
Слайд 13Мысалы:
1-мысал. b1=81,q=1/3 , b7=?
b7=81* (1/3)7-1= 81* (1/3)6=81/729=1/9
b7= 1/9
2-мысал. 2/3, 2,6,
18, 54 ,.... bn =?
2:2/3=q, q=3, bn =b1 · qn-1
= 2/3 ·3n-1=2 · 3n-2
bn = 2 · 3n-2
3-мысал .1/16 саны 16,8,4,... n = ?
b1=16, q=1/2, 1/16 =16 ·(1/2) n-1, (1/2)8 = (1/2) n-1,
n-1 =8, n = 9. b9=1/16
Слайд 14
Ал енді жаттығулар орындаймыз.
№265,266,267
Слайд 15№265
b1=5, q=2;
b1 =36, q= -1,2;
b1 =-18, q=1/3;
Табу керек: b2,
b3 , b4 = ?
Слайд 16№265 шешуі:
1)b2= b1·q =5· 2 = 10;
b3 = b1·q2
=5· 4 = 20
b4 = b1·q3 =5· 8=40
2) b1
=36, q= -1,2; b2= - 43,2 , b3 =-51,84, b4=62,208
3)b1 =-18, q=1/3; b2=-6, b3 =-2, b4=-2/3
Слайд 17№266
1)3,12,...; 2)18, 6,....;
3)8,-16,....;
q =? , b5=?
Слайд 18Шешуі:
1)q =12:3=4 , b5=3· 256= 768
2)q =6:18=-1/3
b5=18·1/81 = 2/9
3)q =-16:8=-2 b5=8·16=128
Слайд 20
“4”
Бер-ні:
Табу керек:
b2, b3, -?
b1=81, b5=1
Бер-ні:
Табу керек:
b5 = ?
Табу керек:
q-? , b1=?
“3”
b1 = 128 ,
q = ½
Бер-ні: b6=96,
b8=384
Слайд 21
“4”
“3”
b5=128*1/16=8
b5=8
b8:b6=q²
q= √4 ,q=2
b1=96:32
b1 =3
Тексеру:
Шешуі:
b1=81, b5=1
b2-? ,b3-?
b5:b1=q
q=1/3, b2=b1*q=81*1/3=27,
b3=b1*q²=81*(1/3) ²=9
Слайд 23Ал, сен білесің бе?
Прогрессия термині латын тілінің прогиесио деген сөзінен
шыққан,мағнасы –ілгері жүру.Бұл атауды алғаш рет Рим математигі Аник Боэций
қолданған.Прогрессиялар мен тізбектер жөніндегі ілімнің алғашқы нышаны мысырлықтар мен вавилондықтардан басталады.
Мысырлықтардың папирус жапырақтарына жазған есептерінің кейбіреуі прогрессиянық есептері болып табылады.Мысалы,” 10 өлшем арпаны 10 адамға бөліп бер,әр адамға тиетін арпа өлшемінің бір-бірінен айырымы 1/8 болсын.”Бұл –айырымы d=1/8 болатын арифметикалық прогрессия.Папируста 1-адамның үлесін табатын ереже келтірілген.Мысырлықтар бұл ережені қалай тапқаны белгісіз.
Слайд 24Қорытынды
Формулалармен анықтамаларды қайталадық
Геометриялық прогрессияның n мүшесінің формуласын игердік
Қызықты тарихи жағдайлармен
таныстық
Слайд 26Рефлексия.
Тест.
Өзімнің жеке жұмысым бойынша ...
А.Тақырып бойынша түсіндім.
В.Есеп шығарып үйрендім.
С.Бүкіл өткен
тақырыпты қайталадым.
Сізге сабақ уақытысында есеп шығару үшін не кедергі болды?
А.Білімім. Б. Уақыт. С.Тілек.
Д.Есепті шығардым.
Сабақ уақтысында қыйыншылықтарды жеңуге кім көмек берді? А.Сыныптастарым. Б.Мұғалім.
С.Оқулық. Д.Ешкім.
Слайд 28Осымен сабағымыз аяқталды ,рахмет.