Научная работа для начальных классов

Тақырыбы:
Секция: Этнопедагогика

Қазақтың ұлттық нан тағамы.
Бауырсақ.

ЗЕРТТЕУ

келіп дәм-тұзымызды татқан кез-келген ұлт өкілі біледі. Ұрпақтан ұрпаққа мирас

болған ең негізгі дәстүрлеріміздің бірі- осы қонақжайлылық. Бар сақтағанын қонағының аузына тосып үйренген аталарымыз «қонақты сөзбен тойдары алмайсың» деп бекерден-бекер айтпаған болар. Қонақ табалдырықтан аттаса барымызды салып, қазан көтеретініміз де сондықтан.

қандай жағдайда болса да алдымен шай дастарханы келген, әсіресе сын

қонақтарды қарсы алғанда қызыл күрең шай жасап, аман-саулық сұрау, сол дастархан үстінде әзілдесе отырып, танысу салты болған. Шай дастарханының басты асы – бауырсақ. «Бауырсақ» сөзі қазақ тілінде бауырмал, үйірсек, жақыншыл деген мағынаны білдіреді. Бауырсақ сонымен қатар наның ішіндегі ең құнарлы, кенеуі мол бастырма деп есептелген. Шай жасағанда, қымыз сапырылғанда дастарханға ең алдымен қойылатын да осы бауырсақ. Оны құрт, ірімшік, қант, кәмпитпен қосып мерекелерде шашуға шашады, сарқытқа алады. Қазақтың ұлттық бауырсағы әр түрлі пішінде, үш-төрт бұрышты, сопақша, тағы сондай етіп қуырылған және сапасына қарай бірнеше атауларға бөлінеді.

Оны ашытқан қамырдан қуыру үшін алдымен ашытқы дайындалады. Ол үшін

дрожжи мен қант жарты кесе суға езіліп, көтерілуге қойылады. Дрожжидің көтерілгендігін бетіне дөңгестене көпірши шыққан көбігінен білуге болады.

Бармақ
бауырсақ
Жалпақ
бауырсақ
Жол
бауырсақ

береді.
Алматылықтар ромб формасында, Семей, Қызылорда майда-майда түрінде, Павлодар және

қалған облыстар үшбұрыш, төртбұрыш, сопақша, домалақ, ұзыншалап осындай формада пісіре береді

иін қандырып илейді (көбінесе ер адамдардың илеуінің себебі қолдарының күштері

бар). Ұзындығы 20 см ені 5 см етіп қалыпқа салып кеседі. Пішіні ұлтараққа ұқсас.
Наурыз мерекесінде 9, 13, 15 ... 29 тақ сандарға дейін пісіреді.
Дастарқанға қойғанда өріп қойған сияқты етіп салады.
Өзбекстаннан келген ағайындардың бауырсағы біздің қазақ халқының бауырсағы сияқты ашытып пісіреді. Бір айырмашылығы олардың бауырсақтары пішіні бойынша төртбұрышты, үшбұрышты болып келеді.

Елімізге көшіп келген ағайындардың бауырсақ пісірудегі ерекшеліктері:

жерінің ең сүйікті тағамдарының бірі. Бәрінің ұнататыны соншалықты – соңғы

2-3 жылдай Алматы қаласында “бауырсақ күні” деп қыркүйектің орталарында ерекше күн атап келеді! Ол күні қалалық алаңда бауырсақтар пісіріліп, ып-ыстық күйінде халыққа ақысыз таратылады.

1 жұмыртқа, қаймақ, ұн, құрғақ ашытқы, жылы су, қант және

тұз.

Ата – аналарға арналған сауалнама
1 .Ұлттық нан тағамдарын

білесіздер ме?
А) Иә
Ә) Жоқ
2. Бауырсақты жақсы көресіздер ме?
А) Иә
Ә) Жоқ
3. Өздеріңіз пісіре аласыздар ма?
А) Иә
Ә) Жоқ
4. Бауырсақтың шығу тарихын білесіз бе?
А) Иә
Ә) Жоқ
5. Бауырсақты қандай жағдайда пісіресіздер?
А) жұмасына бір рет
Ә) айына бір рет
Б) мереке күндері

ол жетіспесе адамның жалпы жағдайы нашарлайды. Мең-зең болып, еш нәрсеге

зауқы соқпайды. Бұл витамин дрожжыда, жұмыртқаның ақуызында, сүт тағамдарында болады.

ақ уыз

белок

крахмал

көмір сулар

Дәрумендер
В2

микроэлемент

10,3 %
майлар
1,1 %
көмір сулар
68,9 %,
ауа

ылғалдылығы
70 %

25 0 С жоғары емес температурада сақтауды қажет етеді.

айналдыру керек;


Ұсынысым: