Аутодеструктивті мінез - ??лы?

қол жұмсайтындардың іс-әрекеттері.
Өз-өзіне қол жұмсауға кім бейім?
Өз-өзіне қол жұмсауға дайындықтың

белгілері.
Өз-өзіне қол жұмсауға бейім оқушыларды бақылау кестесі:
Қалай жәрдем беру керек?

Кіріспе:

- өз-өзіне қол жұмсау дегеніміз. Адамның қатты жан-күйзелісі жағдайында немесе

психикалық ауру ықпалымен жасалған өз-өзіне қол жұмсау әрекеті; жүйкесін қатты жарақаттайтын жағдайлар ықпалымен өмірден саналы кету әрекеті, бұл жағдайда жеке өмірдің жоғары құндылық ретінде мәні жоғалады.
Осылайша, суицид ұғымы адамның өз-өзіне өлтіру туралы түсінігін береді, басқаша айтқанда, бұл өз-өзіне қол жұмсаудың жоғарылатылған тәуекелі. Кәмелетке толмағандардың ауытқушылық мінез-құлығының аталған түрі енжарлы, әрекетсіздік болып сипатталанып, шешімі жоқ мәселелерден өз-өзіне зорлықпен, күшпен өмірден қиып кету тәсілі болып табылады.

жағдайлары қоршаған табиғаттың гүлденуіне қарама-қарсы келеді. Қыстың тоқ түстері жанның

күзелуіне сәйкес келеді; бірақ «Мендік» нашар көңіл-күймен көктемнің ашық күндерінің арасында қарама-қарсылық байқалады. Тарихи деректер бойынша, көктемде жүйкенің күйзелуі егін егу мерекесіне сай келген, бұл кез көңілді өткен. Күн-шуақты көктемгі әлемінің және жан-дүниенің қысылған кезінің қарама-қарсылығы өз-өзін өлтіруге әкелуі мүмкін. «сәуір – ең қатыгез ай». Сәуірде өз-өзіне қол жұмсағандардың саны 120% жоғары, ортажылдық есебінен.
Өз-өзіне қол жұмсау жаңа жылдың мерекелер кезінде көп кездеседі. Отбасының бұзулуынан, өлімнен, жалғыздықтан, әлеуметтік және экономикалық сәтсіздіктерден шаршаған адамдар, «бақытты кезең» күткен қуанышты әкелмегендігін аңғарады. Осындай күйзелістен кейін олар өздеріне қол жұмсауы мүмкін. Кейбір адамдар үшін өз-өзін қол жұмсау актісі жаңадан туылу мүмкіндігі болуы мүмкін.

немесе өмірден бас тарту жайлы ой, өмір сүрүдың мәні жайлы

ойланып күйзелу жатады.

Өлуге деген ниетпен байланысты емес, қайта өз проблемасына назар аудартудың әдіс- құралы болады, көмекке шақырады.

өзіне-өзі қол салу мінез-қылығының бір түрі. Бірақ қатаң мағынада оның белгілеріне жауап бермейтін, сонда да сол бағыт пен қорытындыға ие болады.

өз-өзін асып қоюға барады
іс-әрекеттер: тамырын кесу, улы дәрілермен улану, өз-өзін

асып қою әрекеті.

іс-әрекеттер: тамырын кесу, улы дәрілермен улану, өз-өзін асып қою әрекеті.

деректер бойынша 30% жетеді.
Өз-өзіне қол жұмсаймын деп қорқыту, тура немесе

жасырын.
Өз-өзіне жарақаттар жасау (аутоагрессия).
Отбасындағы өз-өзіне қол жұмсау.
Алкоголизм. Алкоголь ішімдіктерді қолданатын ауруларда өз-өзіне қол жұмсау жағдайы өте жоғары. Бұл ауру өз-өзіне қол жұмсаудың 25-30% ; жас адамдарда 50% дейін. Алкогольді ұзақ уақыттан беру ішу депрессияның күшейуіне әкеліп соқтырады, психикалық ауру және катектерді жасау сезімі – өзіне қол жұмсауға әкеледі.
Наркотиктерді және токсикалық препараттарды үнемі қолдану, алкоголь, наркотиктер өз-өзіне қол жұмсауға әкеліп соқтырады. Олар адамның іс-әрекетіне мотивациялық бақылауның нашарлатады, депрессияны күшейтеді, психоз пайда болады.
Аффективті бұзылыстар, ауыр депресия (психопатологиялық синдром).
Өлімге алып келетін және ұзақ мерзімдегі аурулар

жумыстарын ретке келтіру-бағалы заттарды тарату, жиналастыру. Адам уқыпсыз еді, бірақ

бірден бәрін ретке келтіреді. Сонғы дайындықтарды жасайды.
Қоштасу. Өміріның әр кезеңдерінде өзіне жәрдем берген адамдарға ризашылығын білдіру.
Сырттай қанағаттану- құш-құаттың көбейюі. Егер өз-өзіне қол жумсау шешімі қабылданса, жоспар құрылса, осы тақырыптағы ойлар мазаламайды, құш-қуаттың көбейгени байқалады. Сырттай әрекетсіз көрінеді - өлім туралы ойлаодан бас тартқандай көрінеді. Құш – қуаттың асқындау жағдайы терең депрессиядан қатерлі болады.
Жазбаша ұсыныстар.(хаттарда, кунделігінде, тіл хаттарынды).
Ауызша ұсыныстар немесе қорқытулар.
Импульсивті жасөспірімдерде тез көтерілуі, сабарсыздық.
Жақын адамнан айырылуі, осыдан кейін жоғарыда аталған белгілер байқалады.Үйден айырылу.
Ұйқысыздық.

Өз-өзіне қол жұмсауға дайындықтың белгілері.

Жалпылама сөздермен жұбатуға тырыспаңыз. «Барлығы нашар емес қой», «Сізге оданда

жақсы болады», «Бұлай жасамаңыз». Оған сырын ақтаруға мүмкіндік беріңіз. Сұрақтар қойыңыз және мұқият тыңдыңыз.
Талдау жасаңыз – Жоспарлар және мәселелерді ашық талдау қорқынышты азайтады. Осы туралы айтудан қорықпаңыз – көп адамдар өлім туралы айтқан кезде өздерін ыңғайсыз сезініп, барлығын жоққа шығарады немесе бұл тақырыпта әнгіме қозғамайды. Сұхбаттар өз-өзіне қол жұмсауға апармайды, керісінше осы тақырыптан айналып өту күдікті күшейтеді.

шынымен айтып турғандай...», «Көп адам өзін өлтіру туралы ойланады...», «Бұл

тірлікті қалай орындайтыныңды ойладың ба?». Жауап алсаңыз, нақты іс-әрекеттерге көшіңіз. Тапанша? Сен атып көргенсін бе? Сен оны қайдан аласың? Сонда не болады? Егер тигізе алмасаң? Сені кім табады? Сен жерлеу рәсімі туралы ойладың ба? Кімдер келеді оған? Айтылмағанды, жасырғанды жарыққа шығаруыңыз керек. Жасөспірімге өзінің ойлағаны туралы ашық айтуға, ойлануға жәрдем беріңіз. Мәселенің, қиындықтың уақытша екендігі туралы нақтылап айтыңыз – оның сезімдері күшті, мәселелері ауыр екендігін қабылдаңыз – сізге сенгендіктен, қалай, немен жәрдем бере аласыз – осыны баладан сұраңыз. Осы жағдайда оған тағы кімдер жәрдем бере алады – бұны да баладан сұрап алыңыз.