Слайд 13 Тақырып
Қаржы делдалдарының қызметі мен операцияларын талдау
Слайд 2Қарастырылатын сұрақтар:
1. Қаржы делдалдарының негізгі түрлері
2. Банктердің негізгі операциялары
3. Қаржы
математикасының базалық ұғымдары
4. Банктердің операцияларын талдау
5. Қаржы делдалдарының қызметін талдау
нками
Слайд 31. Қаржы делдалдары
Жеке және заңды тұлғалардың ақшалай қаражатын шоғырландыру және кейіннен осы қаражатты шаруашылық жүргізуші субъектілер мен басқа да қарызгерлерге несие түрінде беру міндетін атқаратын қаржы институттарының (ұйымдардың, мекемелердің) жиынтығы
Слайд 4Қаржы делдалдарының мынандай санаттары бар:
Слайд 52. Банктердің негізгі операциялары
Слайд 6ПАЙЫЗ ЕСЕПТЕУ ТӘСІЛДЕРІ
3. ҚАРЖЫ МАТЕМАТИКАСЫНЫҢ БАЗАЛЫҚ ҰҒЫМДАРЫ
Слайд 7ПАЙЫЗ
Капиталды түрлі формада (несие және т.б.) Борышқа беруден немесе өндірістік
немесе қаржы сипатындағы инвестициядан түсетін кіріс
Пайыздық ставка – пайыз есептеу
қарқындылығын сипаттайтын мөлшер
Слайд 8Алынатын кірістің (яғни пайыздың) мөлшері салынатын капиталдың мөлшеріне, ол борышқа
берілетін немесе инвестицияланатын мерзімге, сондай-ақ пайыздық ставканың мөлшері мен түріне
(кірістілік ставкасына) байланысты анықталады.
Борыштың бастапқы сомасының ұлғаюы (өсуі) – борыш сомасының есептелген пайызды (кірісті) қосу есебінен ұлғаюы.
Үдеу көбейткіші (коэффициенті) – бастапқы капитал қанша есеге өскенін көрсететін мөлшері.
Есептеу кезеңі – пайыз есептелетін (кіріс алынатын) уақыт аралығы. Есептеу кезеңі есептеу аралықтарына бөлінуі мүмкін.
Есептеу аралығы – пайыз есептелетін барынша аз уақыт кезеңі.
Слайд 9Пайызды анықтау мен есептеудің екі тұжырымдамасы және тиісінше кері бағамдық
және антисипативтік (алдын ала) деген екі тәсілі қолданылады.
Слайд 10Әлемдік практикада пайыздың кері бағамдық есептеу тәсілі кеңінен қолданылады. Нарықтық
экономикасы дамыған елдерде пайыз есептеудің антисипативтік әдісі, әдетте, инфляция жоғары
кезеңдерде қолданылады.
Пайыз есептеудің екі тәсілінде пайыздық ставка жай (егер ол есептелген бүкіл кезең бойы сол бір бастапқы ақша сомасына қолданылса) немесе күрделі (егер әрбір есептеу аралығы өткеннен кейін ол борыш сомасына және өткен аралықтар үшін есептелген пайызға қолданылса) болуы мүмкін.
Слайд 11Қаржылық есеп айырысулар кезінде қолданылатын негізгі ұғымдар
Ағымдағы құн – бұл
ақшаның негізгі (капиталды) сомасы. Егер депозитке 50 000 теңге салынатын
болса, онда бұл сома капиталды немесе салынған ақшаның ағымдағы құнын құрайды.
Болашақ құн – ағымдағы құн мен ол бойынша есептелген пайыздардың қосындысына тең. Егер депозитке 5 жыл мерзімге 50 000 теңге салынса, оның жылдық пайздық ставкасы 6%-ға тең болса, уақыт аяқталған соң 63 123, 80 теңге алуға болады. Осы сома құйылатын инвестицияның болашақ құнын құрайды.
Слайд 13Уақыт базасын(К) әр түрлі анықтауға болады:
360 күннен тұратын шартты түрде
есептеу. Бұл жағдайда қарапайым (ordinary interest), немесе коммерциялық пайыз анықталады;
Бір
жылдағы нақты күндер санын есептеу(365 немесе 366 күн). Бұл жағдайда нақты пайыз анықталады (exact interest).
Слайд 14Қарыз алу күндерінің саны (t) да әр түрлі анықталуы мүмкін:
Әр
айда 30 күн бар дей отырып, шартты түрде есептеу, ал
айдың қалған күндерін нақты есептеу – бұл жағдайда қарызды пайдалану күндерінің болжалды саны анықталады.
Әр айдағы нақты күндер санын есептеу – бұл жағдайда қарызды пайдалану күндерінің нақты саны анықталады.
Слайд 15Таким образом, если время финансовой операции выражено в днях, то
расчет простых процентов может быть произведен одним из трех возможных
способов:
Обыкновенные проценты с приближенным числом дней ссуды, или, как часто называют «германская практика расчета», когда продолжительность года условно принимается за 360 дней, а целого месяца – за 30 дней. Этот способ обычно используется в Германии, Дании, Швеции.
Обыкновенные проценты с точным числом дней ссуды, или «французская практика расчета», когда продолжительность года условно принимается за 360 дней, а продолжительность ссуды рассчитывается точно по календарю. Этот способ имеет распространение во Франции, Бельгии, Испании, Швейцарии.
Точные проценты с точным числом дней ссуды, или «английская практика расчета», когда продолжительность года ссуды берутся точно по календарю. Этот способ применяется в Португалии, Англии, США.
Слайд 16Есеп №1
650 мың теңге сомасындағы депозит банкке 3 жыл мерзімге
салынды. Жылдық пайыздық ставкасы 9,2%-ға тең. Жай пайыздармен есептелгендегі өскен
соманы анықтаңыздар.
Слайд 18Есеп №2
2 млн.теңге сомасындағы депозит банкке 9 ай мерзімге салынды.
Жылдық пайыздық ставкасы 10,5%-ға тең. Жай пайыздармен есептелгендегі өскен соманы
анықтаңыздар.
Слайд 21Есеп №3
Сізге мынандай үш нұсқа ұсынылып отыр: $10 000 қазір
алу, бір жылдан соң $11 000 алу немесе $15 000
4 жылдан кейін алу. Бұл реттегі банктердің депозит бойынша ұсынып отырған пайыздық үстемесі 9% құрайды
Слайд 25Есеп №1
Банктен жылдық пайыздық ставкасы 13%-ге тең 75 мың доллар
көлемінде 3 жылға несие алынды (пайыздар жылына бір рет, кезеңнің
соңында есептеледі). Күрделі пайыздық ставкамен қайтарылатын соманы есептеңіздер
Слайд 27Есеп №2
Банктен жылдық пайыздық ставкасы 15%-ге тең 2 млн. Теңге
көлемінде 5 жылға несие алынды. Ай сайынғы капитализация - пайыздар
ай сайын, кезеңнің соңында есептеледі. Күрделі пайыздық ставкамен қайтарылатын соманы есептеңіздер.
Слайд 29Есеп №3
Банктен жылдық пайыздық ставкасы 18%-ге тең 5 млн. Теңге
көлемінде 3 жылға несие алынды. Тоқсан сайынғы капитализация - пайыздар
тоқсан сайын, кезеңнің соңында есептеледі. Күрделі пайыздық ставкамен қайтарылатын соманы есептеңіздер.
Слайд 32Есеп №4
Компания 5 жылдан соң іскерлік көлік сатып алуды көздейді,
ол үшін 15 млн. теңге қажет. Банктердің депозит бойынша сыйақы
ставкалары 10,5% құрайды. Қажетті соманы жинау үшін банкке қазір қанша салуыңыз қажет? Пайыз төлеу айсайын жүзеге асырылады.
Күрделі пайыздық ставкамен қайтарылатын соманы есептеңіздер.
Слайд 34Аннуитеттік және дифференциалды төлемдер
(практика)
Слайд 35
Дифференциалды төлем
Аннутеттік төлем
Слайд 36Есеп №1
4000 АҚШ доллары көлеміндегі несие 2 жылға алынды. Банктің
пайыздық ставкасы жылдық 16%. Дифференциалды және аннуитеттік төлем арқылы өтелетін
несиенің сомасын табыңыз
Слайд 37Дифференцированный платеж -это способ погашения кредита, при котором основная сумма
займа выплачивается равными долями, а проценты начисляются на остаток (такой
способ погашения кредита также называют «коммерческим», «классическим», «начисление процентов на остаток») .
Слайд 38График погашения кредита дифференцированными платежами:
тг.
тг.
тг.
тг.
Слайд 39Поскольку при дифференцированных платежах сам кредит выплачивается равными долями в
течение всего срока погашения, размер общего платежа каждый месяц уменьшается,
а погашение основного тела кредита равномерно распределено на весь срок кредитования. Однако, выбирая дифференцированный платеж, заемщик должен быть готовым к тому, что первый платеж по кредиту будет самым крупным за весь срок кредитования, а первые годы – самыми тяжелыми, с точки зрения финансовой нагрузки (при выборе дифференцированных платежей общий доход семьи должен быть примерно на четверть больше, чем при аннуитетных). Зато остаток задолженности вместе с процентными начислениями снижаются каждый последующий период.
Слайд 40Дифференцированные платежи
2/3 процентов приходятся на первую половину срока кредита и
сумма выплачиваемая в начале является максимальной. Вы платите «дорогие» деньги.
Основным плюсом "классического" метода начисления является меньшая сумма переплаты.
К окончанию срока гашения, оплата процентов по нему будет практически минимальной.
При досрочном погашении плата за проценты также уменьшиться
Слайд 41Аннуитет
Аннуитетный платеж – наиболее распространенная сегодня схема платежей по ипотечным
кредитам. Весь период действия кредитного договора заемщик ежемесячно перечисляет банку
одинаковую сумму (в долларах, евро или тенге - в зависимости от выбранной валюты кредита). В начале кредитного периода в этой сумме преобладают платежи по процентам, а в конце, наоборот, – платежи по возврату долга.
Слайд 42Аннуитетный платеж состоит из двух частей: процентов за пользование кредитом
и суммы идущей на погашение кредита. С течением времени соотношение
этих величин меняется и проценты постепенно начинают составлять меньшую величину, соответственно сумма на погашение основного долга внутри аннуитетного платежа увеличивается. Поскольку, при аннуитетных платежах в начале сумма, идущая на погашение основного долга, убывает медленно, а проценты всегда начисляются на остаток от этой суммы, то и общий размер уплаченных процентов по такому кредиту больше. Это особенно заметно при досрочных погашениях. В первые годы ипотечного кредита основные выплаты приходятся именно на погашение процентов по кредиту. Равновеликий платеж достаточно удобен и самому заемщику, т.к. ему не надо определять каждый месяц размер платежа – он всегда одного размера. Зная размер платежа удобнее планировать семейный бюджет.
Слайд 43График погашения кредита аннуитетными (равными) платежами:
тг.
тг.
Слайд 44Как видно на графиках, аннуитет «затягивает» с выплатой тела кредита. Поэтому и сумма
выплачиваемых процентов получается больше при той же процентной ставке.
В процессе погашения
кредита через 10 лет (при 20-ти летнем сроке погашения) Вы останетесь должны 4/5 суммы, а проценты все это время начисляются именно на остаток.
Также и страховые суммы значительно снижаются только после 10 лет погашения кредита
Слайд 45Аннуитетные платежи
При наличии большой суммы задолженности на длительный срок, поначалу
оплачиваются в основном проценты по кредиту и лишь в малой
части гасить основное тело (особенно это актуально при покупке недвижимости). К тому же, при одной и той же ставке, сумме и сроке сумма переплаты по кредиту при аннуитетных платежах будет больше чем в дифференцированном графике.
Основным плюсом аннуитетного платежа является то, что в любой момент времени выплата по нему одинаковая. Ежегодная инфляция уменьшает тягость платежа.