8- Тақырып. Экономикалық өсу

өсудің тиімділігі.
Экономикалық өсудің сапасы.
Экономикалық өсудің Р.Солоу үлгісі.
Алтын ереже.

халықаралық деңгейдегі әлеуметтік-экономикалық проблемаларды шешуге мүмкіндік береді
шектелген ресурстар мәселесін

жеңілдетеді

мен сапасы.
Негізгі капиталдың көлемі.
Технология.
Кәсіркерлердің іскерлігі.

интенсивті және экстенсивті факторлар болып бөлінеді.

қамтамасыз етуді арттыру;
Қолданылар отын, шикізат өнімдерін көбейту.

негізгі қорлар мен айналым қорларын жақсарту;
Өндірістің тиімділігін оны жақсы

ұйымдастыру арқылы көтеру.

өндірістің емес бөлудің проблемалары.
Экономикалық өсу адамдарға тынышсыздық әкеліп, ертеңгі күнге

сенімсіздік тудырады.
Экономикалық өсу адамзат бағалығымен қарсылықты жағдайда жиі кездеседі.

теңсіздігі
Экономикалық өсу – “жақсы өмірді” қамтамасыз ету

Қорлану нормасының өсуі, экономикалық өсудің жаңа тұрақты жағдайына жеткенге дейін

шапшаң өсуін қамтамасыз етеді.
Капиталдың таза шекті өнімі өндірістің өсу қарқынына тең болғанда, тұтынудың ең көп көлемін қамтамасыз етуге болады.
Капитал қорлануын тездету үшін мемлекеттік қорларды көбейтіп, жеке қорларды салық арқылы қадағалау керек.
Халықтың өсуі де өмір сүру деңгейіне әсер етеді.

өзара алмасу мүмкіндігін ескереді және экзогендік болжанған техникалық прогресті енгізіледі.
Шекті

өнімділік азаймалы сызықсыз өндірістік функция пайдаланылады.
Капиталдың кетуі ескеріледі, еңбек ресурстары мен олардың шығарылымға жасайтын ықпалы сипатталады.
Кейбір тұрақты көпшілік траекторияларда тұтыну деңгейін барынша арттыру мәселесі қойылып шешіледі.

Y = F(K, L),
мұнда кез келген оң z

үшін келесі формула дұрыс:
zY= F(zK, zL).
Егер z = 1/L, онда (Y/L)-ды y арқылы, ал (Y/К)-ны k арқылы белгілесек және бастапқы функцияны өнімділік пен қормен жарақтандырылу (капиталмен жарақтандырылу) арасындағы өзара байланыс формасын қайта былай жазамыз:
y = f(k)

i және с –бір жұмыс істеушіге шағылған инвестициялар мен тұтыну.

бөлінеді, сондықтан тұтынуды c = (1–s)y түрінде көрсетуге болады, мұнда

s – жинақ ақша нормасы (жинақтау), онда
y = c + i = (1 – s)y + i, осыдан i = sy алынады. Тепе-теңдік жағдайында инвестициялар жинақ ақшаға тең және кіріске үйлесімді болады.
Сұраныс пен ұсыныстың теңдестік жағдайын
f(k) = c + i түрінде көрсетуге болады.

нормаларымен ұштасуы мүмкін болғандықтан, s оңтайлы мағынасын таңдау проблемасы туындайды.

Тұтынудың барынша жоғары деңгейін қамтамасыз ететін капитал мен жарақтандырылудың тұрақты мөлшері k Алтын ереже бойынша капиталмен жарақтандырылу деп аталады және k**, ал оған сәйкес тұтыну деңгейі c** деп белгіленеді немесе
MPK = d.

k** нүктеде өндірістік функция графигіне жанама dk* тік сызыққа параллель

орналасады. Егер k* < k** болса, онда шығарылым мөлшері істен шығу мөлшерімен салыстырғанда көп шамада өзгереді, (f(k*) сызығы dk* қарағанда тік), демек олардың арасындағы тұтынуға тең айырма өседі. k* > k** болса, онда істен шығудың аз өседі, яғни тұтыну түседі. Тұтыну k** нүктесіне ғана дейін өсуі мүмкін, бұл жерде ол барынша жоғары шамаға жетеді.

басымдық берілетіні ескерілмейді, онда тек ұзақ кезеңдегі тұрақты жай-күй ғана

қарастырылады.
Технологиялық процестің еңбек үнемдейтін формасы қарастырылады, сондықтан өндірістік функцияны төмендегідей біршама өзгерту қажет:
Y = F (K, L  E),

аталмыш процесс тұрақты қарқыны g –ні құрайтын E еңбек тиімділігінің

өсуіне себеп болады (еңбек үнемдейтін технологиялық процестің қызметкерлер санының өсуімен ұқсас салдары болады). Егер L жұмыс күші n қарқынмен өсетін және басқа ауыспалылар тиімді еңбек өлшеміне шағылып алынады, яғни k = K / LE,
y = Y / LE и y = f (k).

айтып өту қажет. Экономиканың капиталмен тұрақты жарақтандырылып орнықты жай-күйі былайша

сипатталады:
sf(k) = (d + n + g)k.
MPK = d + n + g.