Қарағанды мемлекеттік медицина университеті Фтизиатрия кафедрасы

және химиялық алдын алу


Орындаган: Колбаева Ж.А.
4-024 топ ЖМФ
Тексерген: Тәбріз Н.С

Қарағанды 2013 ж

Қарағанды мемлекеттік медицина университеті Фтизиатрия кафедрасы

- туберкулезді химиялық алдын алу;
- АИТВ

жұқтырған балалар мен жасөспірімдердегі туберкулездің алдын алу;
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Жоспары:

эпидемиялық алдын алу шаралары.
Туберкулез инфекциясының ошағы дегеніміз - бактерия

бөлушінің тұратын жері, оқу, жұмыс істеу, демалу орындары.
Инфекция ошағының негізгі критерилері:
Бактерия бөлудің қарқындылығы;
Ауру ошағында жас балалардың, жүкті әйелдің, маскүнемдердің, нашақорлардың болуы;
Тұрмыстық үй жағдайы;
Санитарлық-гигиеналық шараларды сақтамауы;

Туберкулездің санитарлық алдын алу

белсенді түрімен ауыратын науқастың жұмыста, үйде, тұрмыс– айналасында көбірек болатын

дені сау адамдармен байланысын азайту және сақтандыру жұмыстары арқылы байланысты қауіпсіз ету.
Санитарлық алдын алудың негізгі міндеті :
әлеуметтік жағдайлармен бірге эпидемияға қарсы және емдік шаралардың кеңінен жүргізілуі. Бұндай шаралар туберкулез инфекциясы ошағында, яғни бактерия бөлушінің туберкулезбен ауыратын науқастың отбасында, пәтерінде жүргізіледі.

Туберкулездің санитарлық алдын алуы

мен жасөспірімдер, әйелдер, маскүнемдер, нашақорлар;
Санитарлы-гигиеналық жағдайлары жоқ және төменгі деңгейде

өмір сүретін ошақтар
Әрбір тоқсан сайын тексеруден откізіледі.
Екінші эпидемиялогиялық ошаққа:
Анда –санда бактерия бөлетін науқастар тұратын жерлер жатады.
Бұл топтағылар жарты жылда бір рет тексеріден өткізіледі.
Үшінші эпидемиологиялық ошаққа:
Бактерия бөлу тоқтағаннан кейін немесе бөлуші тұрғын жерін өзгерткен жағдайда немесе науқас қайтыс болса;
Туберкулезбен ауыратын жануарлар анықталған ошақ;
Бұл топтағы ошақта жылына бір рет санитарлық шаралар жүргізіледі

Туберкулез инфекциясының эпидемиялық ошақтары:

құру, ошақты динамикалық тұрғыдан бақылау;
• Науқасты госпитализациялау және емдеу;
• Науқасты ошақтан

тыс оқшаулау;
• Қатынастағы адамдарды біріншілік зерттеу;
• Қатынастағы адамдарды бақылау және оларды динамикалық зерттеу (флюорография, 2 ТБ-мен Манту, бактериологиялық зерттеу жүргізу, клиникалық анализдер тапсыру)
• Сырқаттанбаған қатынастағы адамдарға ревакцинация жүргізу, химиопрофилактика;
• Ағымды дезинфекцияны ұйымдастыру, науқасқа және қатынастағы адамдарға дезинфекцияның санитарлық және гигиеналық ережелері мен әдістерін оқыту;
• Қорытынды дезинфекцияға тапсырысты бекіту;
• Тұрмыстық жағдайды жақсартуға бағытталған іс-қағаздарды ұйымдастыру;
• Ошақ эпидемиологиялық тіркеуден алынатын жағдайды қарастыру ;
• Ошақты бақылау картасына динамиканы және жүргізілген іс-шараларды толтыру

Диспансердің міндеттеріне келесі маңызды іс-шаралар жатады:

кезекті дезинфекцияны жүргізу мен бақылау және науқастарды тіркеу,тексеру.
Бактерия бөлуші науқасты

есепке алғаннан кейін 3 күн ішінде ошақта алғашқы дезинфекция жүргізіліп Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау Министрлігінің 2005 жылдың 8 шілдесіндегі №332 «Денсаулық сақтау ұйымдарының алғашқы медициналық құжаттамаларын бекіту» бұйрығына сәйкес, эпидемиологиялық тексеру картасы (330-у) толтырылады.

Туберкулез ауруының ошақтарында жүргізілетін эпидемияға қарсы алғашқы шаралар

диспансерлік аймағының картасы” ТБ 16 формасы атты медициналық карта толтырылады.

Туберкулез жұқпалы ауруының ошағы жөніндегі мәліметтер мен сауықтыру жобасы және туберкулезге қарсы ұйымдармен жүргізілетін шаралардың мәліметтерін дәрігер аймақтық медбикенің картасына (№93 формасы) тіркелу қажет.

Бактерия бөлушіні уйінде анықтаған жағдайда жүргізілетін іс-

шаралар. Бұл шаралар санитарлық эпидемиялогиялық жүйені жобалау мен емдеу, мал дәрігерлік негізінде жүргізіледі.
Ошақтағы бұндай сауықтыру шараларын аймақтық фтизиатр дәрігердің бақылауымен медициналық медбике жүргізуі керек.

ТҚМ жетекшісі қамтамасыз етеді. ТҚҰ жүргізілетін күнделікті дезинфекция Қазақстан Республикасында

жүргізуге рұқсат етілген препараттармен жүргізіледі.Туберкулезге қарсы ауруханаларда да дезинфекцияны арнайы штаттық нормативтегі дезинфекторлар жүргізеді.
ТҚҰ- да күнделікті дымқыл тазаланып,желдетілуі (куніне 3 рет 30-40 минуттан) керек.Ал қызметкерлер болса, жоғары сапалы қорғаныстағы бет перделерді кию керек.Бөлмелерде бактерицидтік сәулелендіргіш қондырғылар орнатылуы керек.
Науқас ауруханаға жатқан жағдайда оның киімдерін арнайы шеттетілген бөлмелерге қойып, науқас оларды тек күндізге қыдыруға ғана пайдаланады.

Туберкулезге қарсы мекемеде жүргізілетін күнделікті дезинфекция

төсек жабдықтарды дезинфекциялық камерада залалсыздандырады.
Қақырықты жинау,тасымалдау,залалсыздандыру

және қақырық түкіргіш заттарды беретін жұмыстарды арнайы киінген және дайындалған қызметкерлер жүргізеді.Қақырықты жинау және залалсыздандыру арнайы бөлінген бөлмелерде жүргізеді.
Қолданылған асханалық ыдыстарды арнайы белгіленген буфеттегі үстелде жинап,тамақ қалдықтарынан тазалап, жеке ыдыстарда залалсыздандырғаннан кейін жуып, сүртпей, арнайы кептіретін сөрелерге салу керек.

мен нозокамиалды жұқпалардың берілуін алдын алу ҚР ДСМнің қолданыстағы бұйрығына

сәйкес жүргізіледі.
Ауыр жағдай болмаса ауруханада жатқан науқастарға келуге болмайды. Оның үстіне келушілер арнайы қорғаныш заттарын (халат, бет перде) қолданулары керек.

дезинфекцияны науқас тұрғылықты мекен-жайын ауыстырғанда, туберкулез микобактериясымен ауыратын науқастар тұрған

үйді бұзғанда және осындай аурумен ауыратын науқастар қайтыс болғанда жүргізіледі. Сонымен қатар қорытынды дезинфекцияны туберкулездің активті түрімен ауырған балалар мен жасөспірімдер қарым-қатынаста болған барлық ұйымдарға және мектеп, балабақшалар, басқа да оқу ұйымдарында жұмыс істейтін қызметкерлер болған ұйымдарға жасалынады.

Қорытынды дезинфекция

жасөспірімдер мен ересектерді қоса, жан-жақты зерттеулер нәтижесінде шоғырланған туберкулез үрдісі

анықталмаған жағдайда тағайындалады және балалардың шипажай тектес мекемелері немесе ұйымдастырылған ұжымдарда медицина қызметкерлерінің тікелей бақылауымен (әрбір дозаны қабылдауын) жүргізіледі.
Химиопрофилактика жүргізетін негізгі дәрі - изониазид (Н). Н тәуіліктік мөлшері күнделікті бір рет қабылданады, салмағының 5 мг есебінен тағайындалады.

Туберкулезді химиялық алдын алу

барлық балаларға БЦЖ вакцинациясынан кейін 2 ай аралық үзілістен соң

3 ай бойы изониазидпен (3Н) химиопрофилактика жүргізіледі.
Гормондық (цитостатикалық) ем қабылдайтын туберкулез микобактерияларының жұққандығы 18 жасқа дейінгі балалар мен жасөспірімдерге де химиопрофилактика (3Н) жасау қажет.
Химиопрофилактика жүргізудің қарсы айғақтары: эпилепсия, ОНЖ органикалық зақымдануы, бауыр мен бүйрек қызметінің бұзылыстары бар аурулары.
Химиопрофилактиканы туберкулезге қарсы күрес диспансерлерінің дәрігерлері тағайындап, бақылайды. Химиопрофилактиканы медициналық пункттердің, дәрігерлік амбулаториялардың, жалпы тәжірибе бөлімшелерінің, мектептердің, бала бақшалардың, орта оқу ұйымдарының медицина қызметкерлері іске асырады.
Химиопрофилактика туралы мәліметтер амбулаториялық науқастың медицина картасына (026/е үлгісі) жазылып, туберкулезге шалдыққан науқастардың медициналық картасы ТБ 01-дің «бақылау ем жүргізу парағында» күн сайын белгіленеді.

статусы анықталған барлық адамдардың туберкулезге шалдыққан науқаспен қарым-қатынасының болуы, болмауына

қарамастан бір рет жүргізіледі.
АИТВ жұқтырған балалар, жасөспірімдер мен ересектерге химиопрофилактиканы туберкулезге қарсы диспансерлерінің фтизиатр дәрігері жан-жақты клиникалық-рентгенологиялық зерттеулер нәтижесінде белсенді туберкулез анықталмаған жағдайда тағайындайды: изониазид (Н) 1 кг салмағына 5 мг-нан есептеліп (300 мг аспауы керек), 6 ай бойы күн сайын, тәулігіне 25 мг пиридоксинмен қоса қабылданады.
Туберкулезге қарсы ұйымдарында есепке алынбаған АИТВ жұқтырған адамдарға химиопрофилактиканы ЖИТС орталықтарының, жұқпалы аурулар бөлмесінің (ЖАБ) және АИТВ жұқтырған адамдарды бақылайтын медициналық ұйымдардың мамандары бақылайды. Сирек жағдайларда химиопрофилактика ата-аналардың, туысқандардың бақылауымен жүргізіледі. Оларға дәрілер 10 күнге қолхат жазғаннан кейін беріліп тұрады.
«Қауіп» тобындағы 18 жасқа дейінгі балалар мен жасөспірімдерге химиопрофилактика бір рет жүргізіледі.

байқалмаса және басқа қарсы көрсеткіштер болмаса, БЦЖ вакцинасының стандартты мөлшерімен

тері ішіне бір рет календарлық мерзімде егіледі.

АИТВ жұқтырған аналардан туған календарлық мерзімде егілмеген нәрестелер 4 апта ішінде (жаңа туған нәресте кезеңі) алдын ала Манту сынамасынсыз егіледі. Төрт аптадан асып кеткен балаларға жайылған БЦЖ инфекциясының даму қаупі болғандықтан БЦЖ вакцинасы егілмейді. Вакцинациядан кейінгі белгілер (тыртықша) дамымаған балаларға 12 айға толғанға дейін қосымша вакцинация жасалмайды, кейбір жағдайларда 15-18 айға дейін (АИТВ жұққандығы толық анықталғанға дейін). АИТВ жұқтырмаған жағдайда 12 айдан кейін, кейбір жағдайларда 15-18 айдан кейін Манту сынамасының теріс нәтижесінде БЦЖ вакцинасы егіледі.

АИТВ жұқтырған балалар мен жасөспірімдерде туберкулездің арнайы алдын алу

инфекциясының таралуы қаупі болғандықтан БЦЖ ревакцинациясы жасалмайды.

Егер бала АИТВ жұқтырған

анадан туылса, бірақ өзінде АИТВ жұқтыру болмаса, Манту сынамасы теріс нәтижелі 6 жасар (1-сынып) балаларға календарлық мерзімде БЦЖ ревакцинациясы жасалады.

«Саламатты Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасының ішінде туберкулездің алдын алу шаралары жайлы

сөз қозғалған. Сондай-ақ қазіргі таңда туберкулезге қатысты қаралу тегін жүргізіледі. Міндетті тексерілер: бактериологиялық, рентгенологиялық және т.б. Уақытылы қойылған диагноз тиімді емнің жүргізілуіне себепкер болады.
Туберкулез – бұл тек қана медициналық емес сонымен қатар қоғамдық проблема. Сондықтан туберкулездің өсуін, өзінің күнделікті өмірінде туберкулез туралы білімін қолданатын кез келген адам тоқтата алады.

Қорытынды

“Национальное руководства по фтизиатрии” 2002г В.Ю.Мишин, Ю.Г.Григорьев,А.В. Митронин
Фтизопульмонология

2010г С.П.Завпажов
Интернет желісі w.w.w. google.ru

Қолданылған әдебиеттер: