Слайд 1Бауыр және өт жолдары аурулары.
Балалардағы ерекшеліктері
Слайд 2Дәрістің жоспары:
Бауыр арулары, анықтамасы, жіктелуі
Вирусты гепатиттер, анықтамасы, клиникалық-морфологиялық түрлері,
асқынулары, нәтижелері
Бауырдың улы дистрофиясы, анықтамасы, сатылары, морфологиясы
Майлы гепатоз, анықтамасы, сатылары,
морфологиясы
Бауыр циррозы, анықтамасы, жіктелуі, морфологиялық өзгерістері, асқынулары, нәтижесі.
Бауыр рагы
Өт қапшығы аурулары, морфологиясы, асқынулары
Слайд 3Бауыр аурулары туа пайда болған, жүре пайда болған және біріншілік,
екіншілік болып бөлінеді.
Этиологиясы:
Инфекциялық
Уланудан кейінгі
Қан айналым бұзылыстарынан
Дұрыс тамақтанбағаннан
Зат алмасудың
бұзылыстарынан
Слайд 4Морфологиялық сипатына байланысты бауыр ауруларының жіктелуі
Қабынулы үрдістер – гепатиттер
Дистрофия мен
некроздың басым болуы – гепатоздар
Дисрегенераторлы үрдістер – цирроздар
Бауыр ісіктері
Слайд 5Гепатиттер – бауыр тінінің қабынуы
жүруіне байланысты: жедел, жеделдеу, созылмалы;
дамуына байланысты: біріншілік, екіншілік
Қабынудың түріне байланысты: серозды, іріңді, продуктивті
Этиологиясы
гепатотропты вирустар
– вирусты гепатиттер
Алкоголь – алкогольді гепатит
Дәрі-дәрмектер – медикаментозды гепатиттер
Аутоиммунды гепатит
Слайд 6Вирусты гепатиттер – клиникалық-морфологиялық көріністері ұқсас, жұғуы жоғары жұқпалы ауруына
жатады.
А вирусты гепатиті – алиментарлы
В вирусты гепатиті – парентералді
Д вирусты гепатиті (дельта гепатит)
С гепатиті – қан құюдан кейін дамиды ж.т.б
Слайд 7Вирусты гепатиттердің морфологиялық түрлері
Жедел кезеңді (сарғаюлы)
Сарғаюсыз
Қатерлі (некрозды)
Холестаздық
Созылмалы
Слайд 8Вирусты гепатиттің жедел кезеңдік түрі
Макроскопиялық өзгерістері
бауыр үлкейген, қыры
доғалданған, беті жұмыр, кесіп қарағанда қызыл түсті, бөлікке бөлінуі айқын
емес
Микроскопиялық өзгерістері
Бағаналық құрылысының бұзылуы
Гепатоциттердің гидропиялық, баллонды дистрофиясы
Кейбір гепатоциттердің некрозы
Гепатоциттердің цитоплазмасы - гомогенді ацидофилді, ядросы – пикнозды (эозинофильді Каунсильмен денешіктері)
Купфер жасушаларының пролиферациясы
Слайд 9ВГ сарғаюсыз түрі – аурудың симтомсыз өтуі. Гепатоциттерде баллонды дистрофия,
колликвационды некроз кездеседі, Каунсильмен денешіктері сирек кездеседі. Купфер жасушаларының айқын
пролиферациясы.
Холестаздық түрі – ағымы созылыңқы, майда өт капиллярларының қабынуы, сарғаю ұзақ сақталады
Макроскопиялық өзгерістері
Бауырдың көлемі үлкейген, бөліктік суреті сақталған, кесіндісінде жасыл түске боялған
Микроскопиялық өзгерістері: гепатоциттердің гидропиялық, баллонды дистрофиясы, Каунсильмен денешіктерінің болуы, өт капиллярлары кеңейген, өтке толған, гепатоциттерде өт пигменті көрінеді, Купфер жасушаларының пролиферациясы
Слайд 10ВГ қатерлі , некрозды түрі
Макроскопиялық өзгерістері:
Некроз ошақтары батыңқы, үлкен
қызыл бауыр
Паренхимасы сары немесе сұр-қоңыр түсті
Қабығы әжімденген
Бауыр көлемі
массивті некроздарға байланысты кішірейген
Микроскопиялық өзгерістері:
Көптеген колликвациялық және коагуляциялық некроздар ошағы
Гепатоциттер бөліктің шетінде сақталған
Купфер жасушаларының пролиферациясы аз
Слайд 11Қатерлі вирусты гепатит , некрозды түрі
Слайд 12Созылмалы вирусты гепатит – бауыр паренхимасының деструкциясымен, стромасының қабынулы сіңбелерімен,
склерозы және бауыр жасушаларының регенерациясымен сипатталады.
Осы өзгерістерінің айқындығына байланысты
созылмалы белсенді және персистенциялық гепатит түрлерін ажыратады.
Слайд 13
Созылмалы гепатиттердің морфологиялық маркерлері
Хронические вирусные гепатиты
Слайд 17Вирусты гепатитердің асқынулары
- Бауырлық кома
Бауырдың жедел улы дистрофияның дамуы
Бауырдың циррозы
Слайд 18Алкоголді гепатит
Бауырдың алкоголдің зақымдаушы әсерінен пайда болған жедел және созылмалы
қабынуы. Этанол - гепатотропты әсер көрсетіп бауыр тінінде некроз тудырады.
Макроскопиялық өзгерістері:
Бауыр тығыз, тіні қызыл түсті, тыртықты ошақтар көрінеді
Микроскопиялық өзгерістері
Гепатоциттердің майлы дистрофиясы
Гепатоциттердің некрозы
Цитоплазмасында алкоголді гиалин (Маллори денешіктері) көрінеді
Перипорталді тракттарда лейкоциттер мен лимфоциттердің сіңбелері көрінеді
Слайд 19Алкоголді гепатит. Гепатоциттердің ірі тамшылы майлы дистрофиясы
Слайд 20Алкоголді гепатит. Маллори денешіктері (а)
а
Слайд 21Этанол белсенді әсерінен фиброз, гепатоциттердің некозы мен майлы дистрофиясы күшейеді.
Порталді тракттардың лимфо-гистиоцитарлы инфильтрациясы күшейеді. Созылмалы алкоголді гепатит созылмалы белсенді
гепатит және персистенуші гепатит тәрізді болады.
Асқынулары:
Бауырдың жедел улы дистрофиясы
Бауыр циррозының дамуы
Слайд 23Медикаментозды гепатит
Дәрі дәрмектердің гепатотоксиндік әсерінен дамиды
Морфологиялық өзрегістері:
Гепатоциттердің белокты және майлы
дистрофиясы
Майда некроз ошақтары
Портальді трактардың лимфо-макрофагалді инфильтрациясы
Өт жолдарының эпителиінің деструкциясы
мен пролиферациясы және холестазы
Нәтижесі: строманың фиброзы
Слайд 24Аутоиммунный гепатит
Механизм связан с аутоиммунной агрессией против тканевых мембранных аутоинтегенов
(не исключено влияние вирусного гепатита В)
Морфологические изменения: картина хронического гепатита
высокой степени активности
Воспалительные инфильтраты в портальных трактах и в паренхиме дольки
Очаги некроза гепатоцитов
воспаление желчных протоков и холангиол портальных трактов
Слайд 25Гепатоздар – бұл гепатоциттердің дистрофиясы және некрозымен сипатталатын сырқаттар жиынтығы.
Туа
пайда болған және жүре пайда болған деп бөлінеді
Жедел жүре пайда
болған гепатоз – бауырдың массивті үдемелі некрозы.
Себептері:
экзогенді факторлар - саңырауқұлақтар, тағамдық токсиндер, гепатотропты улар
Эндогенді – жүктілік токсикозы, тиреотоксикоз
Патогенезі: гепатоциттерге улы заттардың және аллергиялық заттардың әсері
Слайд 26Морфологиялық көріністері:
Аурудың 1 аптасында (сары дистрофия сатысы): макроскопиялық өзгерістері: бауыр
үлкейген, сары түсті, болбыр, қыры доғалданған. Кесіндісінде сары түсті.
Микроскопиялық
өзгерістері: бауыр бөлікшесінің ортасында некроз ошақтарымен жүретін гепатоциттердің ірі тамшылы майлы дистрофиясы
3 аптасында (қызыл дистрофия) макроскопиялық өзгерістері: бауыр кішірейген, тығыз, қырлары үшкірленген, кесіндісінде қызыл түсті.
Микроскопиялық өзгерістері: ретикулярлы строманың жалаңаштануы, некроз ошақтары, қан құйылулар, синусоидтар қанға толған
Слайд 27Өлім себебі: бауыр жетіспеушілігі немесе гепатореналді жетіспеушілік
науқас айыққан жағдайда
бауырдың некроздан кейінгі циррозы дамиды.
Слайд 28Майлы гепатоз – гепатоциттерде майда және ірі тамшылы нейтральді майлардың
жиналуымен жүретін созылмалы ауру
Этиологиясы
Улы әсерлер: алкоголь, дәрілік заттар
Зат алмасудың
бұзылыстары: қант диабеті
Тамақтанудың бұзылыстары: майдың жеткіліксіз немесе артық түсуі
Слайд 29Патологиялық анатомиясы
Макроскопиялық өзгерістері: бауыр болбыр, үлкен, сары, беті тегіс.
Кесіндісінде сары түсті.
Микроскопиялық өзгерістері: гепатоциттердің шаң тәрізді, майда және ірі
тамшылы дистрофиясы. Некроз ошақтары, жасушадан тыс майлы кисталар, аймақтық және диффузды семіру.
Майлы гепатоздың сатылары
Гепатоциттердің деструкциясыз жай семіруі
Кейбір гепатоциттердің некрозы және мезенхималық-жасушалық реакциялар
Гепатоциттердің семіруі , некрозы, жасушалық реакция, дәнекер тіннің өсуі.
Слайд 30Бауыр циррозы – бауыр тінінің тыртықты бүрісуі және құрылымдық өзгерістеріне
байланысты бауыр жетіспеушілігімен сипатталатын созылмалы сырқат
Этиологиясы:
Инфекциялар
Улы – аллергиялық
себептер
Биллиарлы
Алиментарлы
Циркулярлы
Криптогенді
Слайд 31Бауыр цирроздарының жіктелуі:
Макроскопиялық сипаты бойынша: септалді, майда түйінді, ірі түйінді
Клинико-морфологиялық
түрі бойынша: некроздан кейінгі, порталді, биллиарлы (біріншілік, екіншілік), аралас
Бауыр циррозы
кезіндегі бауырдан тыс өзгерістері:
Сарғаю
Геморрагиялық синдром
Қақпа венасының склерозы
Спеленомегалия
Каналша эпителиінің некрозы (бауырлық гломерулосклероз)
Әкті метастаздар
Слайд 32Морфогенезі:
Гепатоциттердің дистрофиясы, некрозы
Синусоидтардың капилляризациясы
Бауыр ішілік портокавалді шунттар
Бауыр – жасушалық
жетіспеушілігі
Диффузды фиброз
Коллапстан кейінгі склероз
Септалді склероз
Бауырдан тыс портоковалді анастамоздар
Слайд 33Патологиялық анатомиясы
Гепатоциттердің дистрофиясы мен некрозы
Дұрыс емес регенерация
Диффузды склероз
Ағзаның құрылымдық
өзгерістері
Ағзаның деформациясы
Макроскопиялық өзгерістері: бауырдың көлемі кішірейген, беті тегіс емес,
майда және ірі бұдырлы, қыры үшкірленген, кесіндісінде паренхимасы дінекер тінмен бөліктерге бөлінген.
Слайд 36Некроздан кейінгі цирроз бауырдың паренхимасының массивті некрозынан кейін дамиды (вирусты
гепатит, баыурдың массивті некрозы). Дәнекер тіннің кең фиброзды аймақтар түзе
өсуі. Бауыр триадалары мен орталық веналардың жақындауы. «Жалған бөлікшелердің» пайда болуы. «Жалған бөлікше» - орталық венасынан айырылған бауырдың бөлікшесі
Слайд 37Порталді цирроз (мускатты, зат алмасу бұзылыстары, алкоголді және т.б). Портальді
гипертензияның белгілері ерте көрінеді, бауыр–жасушалық жетіспеушілік кеш байқалады.
Макроскопиялық
көрінісінде майда түйінді цирроз дамиды
Слайд 39Алмасу бұзылысынан дамыған порталді циррозы
Слайд 40Портальный цирроз при гемохроматозе
Слайд 41Биллиарлы цирроз (вирусты гепатиттен кейін, бауырл ішілік өт жолдарының қабынуы,
бауырдан тыс өт жолдарының обструкциясы және т.б)
Макроскопиялық өзгерістері: кесіндісінде жасыл
түсті, холестаз белгілерімен майда түйінді цирроз дамиды
Слайд 42Цирроз кезіндегі бауыр жетіспеушілігін анықтауға арналған клинико-функционалді сипаттама
1) бауыр-жасушалық
жетіспеушілік
2) Порталді гипертензия
3) Қабыну үрдісінің белсенділігі
4) Сыпқаттың ағымының сипаты:
үдемелі, стабилді, регрессиялық
Цирроздың компенсациялық және декомпенсациялық түрлерін ажыратады
Асқынулары: бауырлық кома. Өңештің варикозды кеңейген веналарынан қан кетуі, асцит, перитонит, қақпа венасының тромбозы, рак
Слайд 43Өт қапшығының тастары өт тас ауруына әкеледі (калькулёзді холецистит).
Асқынулары: бауырастылық
сарғаю, өтті перитонитке әкелетін перфорация
Өт қапшығының рагы – калькулёзді холецистит
кезінде дамиды
Орналасуы: мойны және түбінде
Гистологиялық құрылысы: аденокарцинома және оның варианттары
