Слайд 1А.М. Аксёнаў
Беларусь у міжваенны перыяд
Слайд 2Міжваенны перыяд –
час паміж І і ІІ сусветнымі войнамі
(канец 1918
г. –
1 верасня 1939 г.)
Слайд 3 Пытанні плана:
1. Тэндэнцыі развіцця свету ў міжваенны перыяд.
2. Беларусь і беларускі
народ у 20-30-я гады ХХ ст.:
2.1. стварэннее Саюза ССР
і станаўленне таталітарнага рэжыму;
2.2.НЭП і палітыка “беларусізацыі” (1921-!928 гг.);
2.3. Палітыка пабудовы сацыялізму ў БССР і яе складаючыя: індустрыялізацыя, прымусовая калектывізацыя, “культурная рэвалюцыя” (канец 20-х -30-я гады);
2.4. палітычныя рэпрэсіі 20-50-х гг.;
2.5. Заходняя Беларусь у складзе Польшчы (1921- 1939 гг.).
Слайд 4Літаратура:
Гісторыя Беларусі ў 2-х частках (пад рэд. Новіка і Марцуля).
Ч. 2.
Гісторыя Беларусі: Дапаможнік для студэнтаў завочнай формы навучання /Аксёнаў
А. М. І інш.-Гомель, БГЭУ.
История Беларуси: Пособие для студентов заочной формы обучения всех специальностей/ Аксёнов А. Н. и др.- Гомель, БТЭУ.
Абавязковая і дадатковая літаратура па тэме (гл. Практыкум па курсу «Гісторыя Беларусі»).
Слайд 5Асноўныя тэндэнцыіі развіцця
Еўропы і свету ў міжваенны перыяд
Падзенне Германскай
манархіі, распад Аўстра-Венгерскай імперыі і перамога бальшавісцкай рэвалюцыі ў Расіі
ў выніку І сусветнай вайны. Новая палітычная мапа Еўропы.
Спробы ўтварэння новых дзяржаў-нацый і праблемы з нацыянальнымі меншасцямі ў Польшчы, Чэхаславакіі, Румыніі, Югаславіі, Венгрыіі, Літве і інш. краінах.
Эканамічныя праблемы Еўропы як вынік сусветнай вайны і эканамічнага крызісу ў ЗША (рэпарацыі краінам-перможцам, марудныя тэмпы росту эканомікі, беспрацоўе, інфляцыя).
Слайд 6Асноўныя тэндэнцыіі развіцця
Еўропы і свету ў міжваенны перыяд
(працяг)
Усталяванне ў
Еўропе новага парадку, гарантам якога павінна была стаць створаная міжнародная
арганізацыя Ліга Нацый (1919-1946);
Станаўленне дыктатур у еўрапейскіх краінах:
- фашызм у Італіі (1922 г., Б. Мусаліні), Германіі (1933 г., А. Гітлер);
- таталітарныя рэжымы ў СССР, Партугаліі, Румыніі, Венгрыі, Іспаніі (грамадзянская вайна 1936-1939 гг., Б. Франка);
- аўтарытарныя рэжымы ў Балгарыі, Югаславіі, Аўстрыі, Польшчы.
Супрацьборства непрымірымых таталітрных ідэалогій – савецкага камунізму, які падтрымліваўся кампартыямі Захаду, і фашызму Германіі, Італіі, інш. краін.
Захаванне ў Еўропе дэмакратычных краін-астраўкоў Велікабрытаніі і Францыі.
Слайд 7Галоўная палітычная падзея ва Ўсходняй Еўропе – стварэнне 30 снежня
1922 г.
СССР - Саюза Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік
Слайд 8Заснавальнікамі СССР былі
РСФСР
УССР
БССР
ЗСФСР
Слайд 9Дэкларацыя аб утварэнні СССР і Саюзны дагавор
былі зацверджаны
І
з’ездам Саветаў
Саюза ССР
(30 снежня 1922 г., г. Масква)
Слайд 10КАНСТЫТУЦЫЮ СССР
увяла ў дзеянне ІІ сесія ЦВК СССР 6 ліпеня
1923 г.
канчаткова зцвердзіў ІІ з’езд Саветаў СССР 31 студзеня 1924
г.
Слайд 11Тэндэцыіі грамадска-палітычнага жыцця
Беларусі 20-30 гг.
Зліквідаванне
шматпартыйнасці
і
палітычнай
апазіцыі
Устанаўленне
дыктатуры
пралетарыяту
ў форме Саветаў,
палітычная, экана-
мічная, духоўная
дыскрымінацыя
непралетарскіх
слаёў грамадства
Дыктатура
партыі
бальшавікоў
ад імя
пралетарыяту
Усталяванне
бальшавіцкай
таталітарнай
сістэмы
Слайд 12Фактары (аб’ектыўныя і суб’ектыўныя), спрыяўшыя ўсталяванню бальшавіцкай
таталітарнай сістэмы
Пераход краіны ад
капіталізму да невыразнага сацыялізму
Замена прыватнай уласнасці дзяржаўна-кааператыўнай
Аўтарытарнае праўленне (дыктатура пралетарыяту)
Аднапартыйнасць
Культ
асобы
кіраўніка
Адзіная
ідэалогія
Адсутнасць
сталых
дэмакратычных
традыцый
Падаўленне
іншадумства
Нізкі
адукацыйна-
культурны
ўзровень
насельніцтва
Адсутнасць
сярэдняга
сацыяльнага слоя
грамадства
Рэпрэсіі
Слайд 13Асаблівасць перыяда 20-30 гг. ХХ ст. для беларускага народа –
падзел (разарванасць) яго этнічнай тэрыторыі на 3 часткі.
Усходняя Беларусь (Смаленшчына,
Зах. Браншчына, Невельшчына, Віцебшчына (да 1924 г.), Магілёўшчына (да 1924 г.), Гомельшчына (да 1926 г.) – у складзе Расійскай Федэрацыі.
Заходняя Беларусь (Віленшчына, Гродзеншчына, Беласточчына, Брэстчына, часткі Міншчыны і Віцебшчыны) з насельніцтвам 4,5 млн.
з 1921 па 1939 гг. у складзе Польшчы (рэжым “санацыі”, каланіяльная палітыка).
Цэнтральная Беларусь з 1 студзеня 1919 г. – тэрыторыя БССР.
Слайд 14БССР у 20 гг. ХХ ст.
Новая эканамічная
палітыка
(НЭП)
сакавік 1921г.-
1928/1929 г.
Палітыка
“беларусізацыі”
І этап – 1921-1924 гг.
ІІ этап- 15 ліпеня
1924 г.-
канец 20-х гг.
Слайд 15БССР у 30-я гады ХХ ст.
Палітыка “пабудовы сацыялізму”
Індустрыялізацыя
(пяцігадовыя планы)
Прымусовая
калектывізацыя
сельскай
гаспадаркі
“Культурная
рэвалюцыя”
Слайд 16Заходняя Беларусь у складзе Польшчы (сакавік 1921 г.- верасень 1939
г.)
- Новы адміністрацыйны падзел – 4 ваяводствы з 29
паветамі, якія дзяліліся на гміны.
Плошча беларускай тэрыторыі складала 113 тыс. кв.км (24% Польшчы) з насельніцтвам 4,6 млн.(13% насельніцтва Польшчы). Беларусы – 70%.
- Акаталічванне насельніцтва.
- Нацыянальны прыгнет.
- Аграрна-сыравінны прыдатак Польшчы (“усходнія крэсы”). Зарплата ў 2,5 разы меншая, чым у палякаў.
- Камасацыя (= хутарызацыя). Ліквідацыя сервітутаў.
- Асадніцтва (4434 асаднікі з надзеламі 10-45 га зямлі да 1930 г.)