Слайд 1Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
Химия және химиялық технолгия факультеті
Орындағандар:
«ХИ-218К» тобының студенттері
Тобжанова Арай
Уәли Айзада
Төлеген Назерке
Практика жетекшісі:Спанова Г
Ғылыми жарияланымдар мен
дәйексөз алу ақпараттық - аналитикалық мәліметтер базасына шолу (Scopus, Web of knowledge)
Слайд 2«Ғылымы жоқ елдің болашағы бұлыңғыр» Әбу Насыр Әл-Фараби
Слайд 3
«Қазақстан ХХІ ғасырда дамыған елдермен теңестіріп, өркениетті әлемнен мәртебелі орын
алуына ықпал етер бірден-бір құдірет-білім, білімді ұрпақ»
Н.Назарбаев
Слайд 4Жоспар:
Ғылымиметрикалық көрсеткіштер
Ғылыми жарияланымдар
Scopus деректер базасы туралы мәліметтер
және артықшылықтары.
Web Of Science Core Collection ғылыми базасы туралы
мәліметтер және ерекшеліктері
Қазақстандық ғалымдардың ғылыми мақала жариялаудағы қазіргі деңгейі
Слайд 5Ғылымиметрикалық көрсеткіштер - ғылыми жұмыс нәтижелілігінің индекстері ұйымдар мен зерттеуші авторлардың
объективті бағалау жұмысы үшін пайдаланылады. Оларға мыналар жатады:
жалпы жарияланымдар
саны,
цитаталық жарияланым индексі,
импакт-факторы,
Хирш индексі,
нақты маманның жарияланымдарының саны негізінде есептелетін және басқа да ғалымдардың жарияланымдардағы оларға сілтеме саны.
Мұндай библиометрикалық индикаторлар міндетті түрде, кешендегі басқа метрикалармен жан-жақты бағалау үшін, авторлар мен ғылыми ұжымдардың пайдаланылуы қажет.
Слайд 6Авторлар мен ғылыми мақалалардың дәйексөзін бақылау үшін библиометрикалық деректер базасы
пайдаланылады немесе ғылыми дәйексөз деп аталатын деректер базасы сияқты: Web
Of Science Core Collection, Scopus. Ресейде Ресейлік ғылыми дәйексөз индексі (РҒДИ)- дерек қоры құрылып және дамып келеді.
Слайд 7Импакт-фактор – ғылыми журналдың маңыздылығының сандық көрсеткіші. Ол 1960 жылдан жыл
сайын Web of Science журналында есептеледі және Journal Citation Report,
деректер базасында көрсетіледі, 60 елдерден 8400-ден астам журналдар талдайды. Бүгінде импакт-фактор маңызды критерийлердің бірі болып табылады, ол бойынша жақын білім салаларындағы ғылыми зерттеулердің деңгейін салыстыруға болады.
Импакт-факторлы журналдарда, ғылыми зерттеулердің нәтижелері жариялануы, осы нәтижелер бағалауға елеулі әсер етеді.
Слайд 8Хирш индексі – 2005 жылы физик Хорх Хирш ұсынған ғылымиметрикалық көрсеткіші.
Хирш индексі осы жарияланымдардың дәйексөз мәтін санына негізделген ғалымдардың, ғалымдар
тобының, ғылыми ұйымның немесе жалпы елдің өнімділік сандық сипаттамасы болып табылады.
Кітаптардың электронды көшірмесіне сілтеме: Ғылымиметрика бойынша жетекшілік: технология және ғылымның даму индикаторы.
Слайд 9Scopus - рецензияланатын әдебиеттердің ең ірі рефераттық және анықтамалық деректер базасы:
ғылыми журналдар, кітаптар және материалдар конференциялар. Гуманитарлық ғылымдар және өнер,
әлеуметтік ғылымдар, медицина, техника, ғылым, әлемдегі зерттеу нәтижелерін жан-жақты шолуды ұсынады. Scopus іздеу, талдау және визуализациялау зерттеулер үшін интеллектуалдық құралдарға ие.
Слайд 10АРТЫҚШЫЛЫҚТАРЫ:
Бүкіл әлемнен 5000-нан астам ғылыми басылым
22 мыңнан астам мерзімді басылым
70
миллионнан астам ғылыми мақала
Scopus ғылыми мақалалар мен дәйексөздердің дерекқорлары арасында
№1
Сіздің ғылыми жұмысыңызды жақсартуға көмектесетін ғылыми материалдар мен зерттеулер нәтижелерінің талдау қоры
Халықаралық ғылыми әлемде сыртқы сарапшылар мен әлеуетті қосымша авторларды табуға көмектесетін дерекқор
Қаржыландыру жөнінде өтініш беруге немесе ұйымыңыздың зерттеу сұраныстарына қолдау көрсетуге болады
Слайд 13Тіркелген қолданушыларға арналған функциялар:
Сізді қызықтыратын тақырыптар бойынша жаңалықтардан хабардар болып
отыру үшін электронды пошта хабарландыруларын орната аласыз.
Сіздің іздеген сұраныс нәтижелеріне
сәйкес келетін жаңа құжаттардың пайда болуы туралы хабарландырулар
Автордан дәйексөз келтіру туралы хабарлама
Құжаттан дәйексөз келтіру туралы хабарлама
Менің тізімімді тексеру (Check My list)
Сіз мақалаларды уақытша немесе сақталған тізімде тексере аласыз.
Жеке баптауларды/құпия сөзді өзгерту
Баптаулар (Settings) мәзірінен электрондық пошта мекен-жайын, құпия сөзді, RefWorks логин/паролін, т.б. өзгертуге болады.
Тіркелген пайдаланушылар Scopus-тағы сыртқы көріністі және іздеу баптауларын дербестендіре алады.
Слайд 14Тұңғыш рет Қазақстанда Нұр-Сұлтан қаласында информациялық-аналитикалық ELSЕVІER компаниясының SCOPUS платформасында
ғылым және медицина салалары бойынша жарияланған үздік тоғыз автор арнайы
номинациялармен марапатталды.
Слайд 15«Үздік жас ғалым» атағын ҚазҰУ-лық мақтанышымыз Қарлығаш Жұмағұлова иеленді.
High
Performance award номинациясын Әл-Фараби атындағы КазҰУ иеленді;
Outstanding Research Impact
Award – С.Ж.Асфендияров атындағы КазҰМУ;
Journal Excellence Award – Л.Н.Гумилев атындағы ЕҰУ;
Growth of the Year – С.Сейфуллин атындағы КазАТУ;
Breakthrough of the Year - Yessenov University;
Library of the Year - Назарбаев Университеті.
Слайд 16Web of Science (ағылш. Web of Science (WoS) - "ғылым
желісі", бұрынғы атауы ағылш. Web of Knowledge) -ғылыми журналдар мен
патенттердегі жарияланымдардың реферативтік деректер қорын, оның ішінде жарияланымдардың өзара дәйексөздеуін ескеретін базаларды біріктіретін іздеу интернет-платформасы. Web of Science жаратылыстану, техникалық, қоғамдық, гуманитарлық ғылымдар мен өнер бойынша материалдарды қамтиды. Платформа библиографиялық ақпаратты іздеу, талдау және басқарудың кіріктірілген мүмкіндіктеріне ие.
Слайд 17Web of Science – Thomson Reuters компаниясы ұсынатын халықаралық деңгейде
танылған ғылыми дәйексөз базасы. Web of Science сізді қызықтыратын мәселелер
бойынша ең өзекті деректерді алуға мүмкіндік беретін жаратылыстану, қоғамдық, гуманитарлық ғылымдар және өнер саласындағы 12 000-нан астам журнал мен 148 000 конференция материалдарын іздеуге мүмкіндік береді.
Слайд 192016 жылы Қазақстан ғалымдары Thomson Reuters дерекқорында индекстелетін 1624 жұмыс
жариялады, олардың ішінде ҚазҰУ ғалымдары мен оқытушылары 283 ғылыми жұмыс
жариялады, оның ішінде 83-і жоғары рейтингті көрсетті. Ғылыми жұмыстардың 116-сы ынтымақтастық аясында шетелдік ғалымдармен бірлесіп жарияланды.
Слайд 20«Ғылым көшбасшысы -Web of Science Awards»
2018 жылғы 20 қыркүйекте Астанада
Л. Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің қабырғасында Қазақстан Республикасы Білім
және ғылым министрлігі Ғылым комитетінің қамқорлығымен "Ғылым көшбасшысы" сыйлығын марапаттау рәсімі өтті. Салтанатты рәсімге Қазақстан ғалымдарының жетістіктерін атап өту үшін 100-ден астам қонақ шақырылды: 10 зерттеуші және 8 ұйым барлық ғылыми бағыттар бойынша жұмыстарды қамтитын жетекші халықаралық ғылыми деректер базасы Web of Science Core Collection деректер базасында жарияланымдық белсенділікті талдау және ғылыми жұмыстардың дәйексөзділігі қорытындысы бойынша көшбасшы ретінде анықталды. Аталған 10 зерттеушінің ішінде ең жоғары цитаталанатын қазақстандық авторлар ретінде ЕҰУ-нің 3 ғалымы танылды.
Слайд 21Еліміздің жетекші университеті әл-Фараби атындағы ҚазҰУ соңғы 5 жылда "Web
of Science" халықаралық деректер базасында индекстелетін нөлдік емес импакт-факторы бар
рейтингтік басылымдарда жарияланған мақалалар саны бойынша Қазақстанның ғылыми-зерттеу ұйымдары мен жоғары оқу орындарының арасында бірінші орынға ие болды.
Слайд 23Nazarbayev University – Қазақстан Республикасының университеттері арасында соңғы бес жылда
Web of Science Core Collection ғылыми жарияланымдарының дәйексөзділігі бойынша көшбасшы.
Asfendiyarov
National Medical University - Қазақстан Республикасының медициналық университеттері арасында соңғы бес жылда Web of Science Core Collection ғылыми жарияланымдарының саны мен дәйексөзділігі бойынша көшбасшы.
Слайд 24Satbayev University – Қазақстан Республикасының техникалық университеттері арасында соңғы бес
жыл ішінде Web of Science Core Collection жарияланым белсенділігі бойынша
көшбасшы.
Слайд 252019 жылғы 13 қараша әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-де "Ғылым көшбасшысы -
Web of Science Awards - 2019" салтанатты марапаттау рәсімі өтті,
онда Қазақстанның ғалымдары, зерттеу ұйымдары мен ғылыми журналдары Халықаралық деңгейде танылған Web of Science Award ("Ғылым көшбасшысы") халықаралық марапатымен марапатталады, оның иегерлері жыл сайын зерттеушілер мен ұйымдардың саны шектеулі болады.
Слайд 26Қазақстандық ғалымдардың ғылыми мақала жариялаудағы қазіргі деңгейі
Слайд 27Қазақстандық ғалымдардың ғылыми мақала жариялаудағы қазіргі деңгейі, қарқыны қандай?
Қазақстан – Орталық Азия елдерінің ішінде ғылыми жағынан соңғы уақытта
бірден дамып келе жатқан елдердің алғашқысы. Мысалы, қазақстандық ғалымдар әйгілі журналдарда Беларусь зерттеушілерінен екі есе көп ғылыми мақала жариялап жүр. Сондай-ақ «Science direct» платформасындағы қазақстандық авторлардың материалдарына 146 мемлекеттің қолданушылары сілтеме жасаған. Scopus мәліметтер базасының статистикасы бойынша да қазақстандық ғалымдардың ғылыми жұмыстары саннан бұрын сапа жағынан көп өскен. Бұл – жетістік. Бірақ осындай үлкен серпіліс екінші жақта ғылымды қаржыландыру секілді күрделі мәселелерді тудырды. Өйткені ғылыми еңбек әлемдік ғылыми ортада мойындалып, беделді журналда жарияланғанымен, өндіріске енгізілмесе, пайдасы болмайды. Ал бұл қаржылық қолдауға тәуелді. Қазіргі таңда Мемлекет басшысы Қ.Тоқаев пен министрлігіміздің осыған ерекше көңіл бөлгені қуантады.
Слайд 28«Elsevier» қазақстандық ғылымды дамыту және ғалымдарды қолдау бағытында нақты қандай
жұмыстар жүргізіп жатыр?
– Қазақстан ғылымын бәсекеге қабілетті ету – компаниямыздың
басты мақсаты. Бұл үшін ғалымдардың маңызды мақалаларды жариялауына күш салуымыз қажет. Білім және ғылым министрлігі қазақстандық ғалымдар үшін ұлттық жазылым жасап жатыр. Демек, елдегі барлық ЖОО мен ғылыми институттарының қызметкерлері, сондай-ақ кітапхана оқырмандары біздің журналдарды тегін оқи алады. Бұл өте маңызды. Себебі біздің басылымдарда дүние жүзіндегі 196 Нобель лауреатының 195-і мақаласын жариялайды. Яғни, әлемдегі ғылыми жаңалықтың тұсауын кесетін алпауыт алаң деуге болады.
Екіншіден, компаниямыздың Қазақстанға салған инвестициясы зор. Себебі Қазақстан – біз үшін Орталық Азиядағы маңызды нысан. Қазіргі таңда біліктілігі жоғары 8 тренерді жұмысқа алдық. Олар арқылы елдегі әр университетке, оның ішінде өңірлердегі ЖОО-ларға өз аяғымызбен барып, танымдық курстар өткізу жұмысын қарқынды түрде жалғастыруды көздейміз.
Слайд 29Scopus журналдарындағы біздің ғалымдардың рейтингі қандай?
– Қазақстандық ғалымдардың рейтингі сапа
жағынан 4 есе өсті, бірқатар сала бойынша алда келеді. Мәселен,
«Science direct» платформасында Айымгүл Керімрайдың экология саласындағы рейтингі жоғары, ол әлем елдеріне әжептәуір танылып қалған. Ветеринария саласында Қазақстан көрсеткішін алға жетелеп келе жатқан Қайсар Табынов бар. Сонымен қатар әлеуметтік, гуманитарлық ғылым саласында да дүниежүзілік мықты зерттеушілермен иық тіресе алатын авторлар жетерлік. Олардың ішінде Гарвардтың Еуразиялық ғылыми мектебін басқарып жүрген Наргиз Қасенованы ерекше атауға болады. Бұдан бөлек Қазақстан генетика, химия-биология, медицина саласындағы ғалымдардың жетістігімен де мақтана алады.
Дегенмен, мәселе де жоқ емес. Ғалымдарымыз, неге екенін білмеймін, Scopus-қа мақала беру ақылы деп ойлайды және еңбегін жариялату әлдебір компанияның ғана қолынан келеді деп есептейді. Мен өзім университеттерді аралағанда ең алдымен студенттерден «Scopus-қа материал шығарту қанша тұрады?» деп сұраймын. Олар 200-300 доллардан бастайды. Содан соң «Мақаланы қанша мерзімде жазған жөн?» деймін. 1 ай немесе одан да көп уақытты айтады. Негізі мақала жариялау тегін, сондай-ақ автор Scopus сайтына кіріп, араға ешбір компанияны араластырмай, журналдарға өзі өтінім бере алады. Бұған қоса сапалы зерттеу мақаланы 1 айда жазып шығу мүмкін емес. Бұл 3-6 ай ішінде жазылады. 1-2 жылға дейін созып алатындар да бар, онда бұл жаңалық болмай қалады.
Слайд 30Назар қойып тыңдағандарыңызға көп-көп рақмет!!!