Слайд 2Megaloblastik Anemiler
Morfolojik olarak makrositik anemiler grubunda,
Etyopatogenetik olarak DNA sentez bozukluğuna
bağlı anemiler grubunda
yer alırlar.
Слайд 3 Makrositik anemilerin % 30 - 50’sinde folik asit , B12
Vitamini ya da bunların kombine eksikliği söz konusudur.
Слайд 4Megaloblastik Anemi Nedenleri
Folat Eksikliği
B12 Eksikliği
Diğer nedenler
Слайд 5B12 Vitamini Eksikliği
I-Alım eksikliği
( vejeteryan diyetle beslenme )
II-Emilim eksikliği
Gastrik
nedenler
( Pernisiyöz anemi, gastrektomi , kostik hasar, Zollinger-Ellison )
İntestinal nedenler
( İleal rezeksiyon,Crohn , bakteri çoğalması,Diph.Latum, sprue)
Pankreas hastalıkları
Ailevi selektif B12 Vitamini emilim bozukluğu,
İlaca bağlı emilim eksikliği
( PAS, kolşisin, neomisin, omeprazol,potasyum klorid ,etanol )
III-Diğer nedenler
Слайд 6Folat Eksikliği
Alım eksikliği
Gereksinim artışı
İlaca bağlı folat eksikliği
Слайд 7Folat eksikliği
A)Alım eksikliği
1-Yetersiz beslenme
Yaşlılık,
Alkolizm
Hiperalimentasyon
Hemodiyaliz
Prematüre yeni doğan
Sentetik diyetle
beslenme
Keçi sütü ile beslenme
2- Emilim kusuru
Nontropikal sprue
Tropikal sprue
Barsak rezeksiyonu
Diğer ince barsak hastalıkları
Слайд 8Folat eksikliği
B) Gereksinim artışı
Gebelik
Kronik hemolitik anemi
Myeloproliferatif hastalıklar
Eksfolyatif dermatit
Hipertiroidi
C) İlaca bağlı
folat eksikliği
Oral kontraseptifler
Bazı antikonvülsan ilaçlar
Triamteren
Kolestiramin
Слайд 9Diğer Megaloblastik Anemi Nedenleri(1)
I- Kombine Folat ve B12 vitamini eksikliği:
Tropikal
sprue
Gluten enteropatisi
II- Akut megaloblastik anemi:
Nitroz oksit anestezisi
Diyaliz
Ağır hastalık ve
zayıf antifolat alımı (ör:trimetoprim)
Total parenteral beslenme
Слайд 10Diğer Megaloblastik Anemi Nedenleri(2)
III- Megaloblastik anemi nedeni olan ilaçlar:
Dihidrofolat redüktaz
inhibitörleri (ör:MTX,trimetoprim)
Purin antagonistleri (ör: 6 MP, azathioprin)
Pirimidin antagonistleri ( ör:
ARA-C)
Alkilleyiciler (ör: siklofosfamid )
Zidovudin
Слайд 11Diğer Megaloblastik Anemi Nedenleri(3)
IV- Kalıtsal metabolik bozukluklar:
Orotik asidüri
Lesch-Nyhan sendromu
Tiamin’e yanıtlı
megaloblastik anemi
Transkobalamin II eksikliği
Homosistinüri , metil malonik asidüri
Folat metabolizması enzim
eksiklikleri
Metil tetrahidrofolat transferaz
Formimino transferaz
Dihidrofolat redüktaz
V- Diğer:
Eritrolösemi
Слайд 12B12 Vitamini ve Folik Asit Metabolizması
Слайд 13B12 Vitamini
Organizmada aktif olan kobalaminler :
Metil kobalamin ve adenosil kobalamindir.
Hidroksokobalamin
ise bu ikisine dönüşebilmektedir.
Ticari şekiller ;
Genellikle bu grupta bulunan bileşikler
içinde en dayanıklı form olan siyanokobalamin içerir.
Слайд 14B12 Vitamini
Doğal olarak ;
Bazı bakteri ve küf mantarları tarafından üretilir.
Bitkisel
sentezi söz konusu değildir.
İnsan kolon bakterileri tarafından da üretilirse de
bunun emilimi olmaz.
Diyetteki kobalaminler adenosilkobalamin ve hidroksokobalamin şeklindedir
Слайд 15B12 Vitamininden zengin gıdalar
Karaciğer,
Böbrek,
Kas,
Yumurta,
Peynir,
Süt ve
Deniz ürünleri
gibi hayvansal besinlerdir.
Слайд 16Bitkiler B12 vitamini kaynağı değildir !!!
Слайд 17B12 Vitamini
Günlük gereksinim
0 - 1 yaş 0.3 – 0.5 g,
1
– 10 yaş 0.7 – 1.5 g
Erişkinde 2g .
Gebelik süresince ilave ihtiyaç (2g + );
ikinci trimestrde 0.5g/gün,
üçüncü trimestrde 1g /gün
Laktasyonda 2.5 – 3 g
Слайд 18B12 Vitamini
Ortalama batı diyeti 5 – 30 g /gün B12
vitamini içerir.
İnsan organizmasında bulunan B12 vitamini miktarı 2 –
5 mg arasında tahmin edilmektedir.
Bunun önemli kısmı karaciğerde bulunur.
Depo şekli çoğunlukla adenosilkobalamin’den oluşur.
Слайд 19Mide
Enterohepatik dolaşım
İleum hücresi
Pankreas enzimleri
Paryetal hücre
Duodenum ve jejunum
Diyetteki B12
R-Binder
R -
B12
R- B12
B12
B12
İF
B12
İF - B12
TC II
B12
İleum
İF
Слайд 20B12 Vitamini
Plazmada TC II’ ye bağlı olarak dolaşır.
Genellikle metilkobalamin şeklindedir.
TCII
eksikliği megaloblastik anemi nedenidir.
TC I ve TC III depo proteinleridir.
TC
I’in fizyolojik önemi TCIII’den fazladır.
Слайд 21B12 Vitamini
Plazma B12 Vitamini düzeyi
Yöntem: 1- Mikrobiyolojik
2- Radyoizotop dilusyon
Düzey: 200
- 900 ng/ L
Слайд 22B12 Vitamininin fonksiyonu
1-Metilmalonil ko-enzim A’dan süksinil ko-enzim A oluşumu:
Metilmalonil
ko - A mutaze
Metilmalonil ko - A
süksinil ko - A
5-deoksiadenosil B12
Слайд 23B12 Vitamininin fonksiyonu
2- Homosisteinden metyonin oluşumu :
Metil FH4 FH4
Homosistein Metyonin SAM
B12
Слайд 24Folik Asit
Terminoloji :
Pteroyl glutamik asit ve benzer etkili bileşikler folik
asit
olarak adlandırılır.
Doğadaki formu :
Poliglutamat
Metabolik reaksiyonlarda etkili şekli :
Dihidro veya tetrahidro
folat
Слайд 25Folik Asit
Folik asit kaynakları :
Bitkiler ve bazı mikroorganizmalar tarafından üretilirler.
Folat değeri yüksek besinler ;
yeşil yapraklı sebzeler,
karaciğer ve böbrek
gibi parenkimatöz organlar ve
mayalardır.
Слайд 26Folik Asit
Günlük gereksinim
0 - 10 yaş 3.6g /kg /gün
>
10 yaş 3g /kg /gün
Gebelerde
500 g /gün
Laktasyonda +100 g /gün
Günlük ortalama bir diyet yaklaşık 100 - 500 g folat içermektedir.
Слайд 27Folat emilimi
Folat emilim yeri esas olarak jejunumdur.
Emilim monoglutamat şeklindedir.
Serumda metiltetrahidrofolat monoglutamat halindedir.
Слайд 28Serum ve eritrosit folat düzeyi:
Normalde
Serum folatı: 6 – 21 g/L
(eritrosit hacmi)
Eritrosit folatı: 160 – 640 g/L (eritrosit hacmi)
Folat eksikliğinde
Serum folatı < 4g /L
Eritrosit folatı < 140g /L
Слайд 29Folat deposu
Total vücut folatı: 5 – 20 mg
Depo yeri
: Karaciğer
Depo şekli: Metil FH4 poliglutamat
Слайд 30Folik asit fonksiyonları:
1-DNA sentezi için timidilat elde edilmesi (deoksiuridilat’ın
metilasyonu)
2-Formiminoglutamik asidin tetrahidrofolat varlığında glutamat haline dönüşmesi
Слайд 31Dihidrofolat
THFA
Metilen
THFA
Deoksiuridilat
Timidilat
DNA-timin
Metil THFA
Homosistein
Metyonin
B12
Dihidrofolat redüktaz
Слайд 32Megaloblastik Hematopoez
Anemi yanında lökopeni ve trombositopeni de oluşabilir.
Sitopeni nedenleri
:
1-Hücre DNA sentezinde eksiklik
2-Etkin olmayan (inefektif) hematopoez
3-Eritrosit yaşam süresinde
kısalma
Слайд 33Folik asit veya B12 Vitamini eksikliğinin diğer dokulara etkileri:
Gastrointestinal
sistem , deri ve kadın genital sistem mukoza epiteline etkileri
Nöral
tüp defekti vd konjenital bozukluklar
Nörolojik bozukluklar(B12 Vitamini eksikliğinde)
Periferik nöropati
Medulla spinalisin subakut kombine dejenerasyonu
Mental değişiklikler
Hiperhomosisteinemi ve tıkayıcı damar hastalıkları
Слайд 34Megaloblastik Anemi Nedenleri
B12 Vitamini Eksikliği
Folat Eksikliği
Diğer nedenler
Слайд 35Megaloblastik Anemide Klinik Tablo
Anemi Atrofik glossit Nörolojik değişiklikler
Folik asit
eksikliği
B12 Vitamini eksikliği
Слайд 36Periferik Kan Bulguları
Kan sayımı :
Anemi Lökopeni Trombositopeni
Слайд 38Periferik yayma(1) :
Eritrositler
Oval makrositoz ,
Anizositoz, poikilositoz ,
Bazofilik noktalanma
,
Howell-Jolly cisimcikleri ve Cabot halkaları,
Seyrek olarak çekirdekli eritrositler
görülebilir.
Слайд 39Periferik yayma(2) :
Nötrofiller
Nötrofil hipersegmentasyonu
(Bu bulgu megaloblastik hematopoezin ilk periferik
kan bulgusu olabilecek kadar erken bir bulgudur.)
Слайд 40Megaloblastik Anemide Kemik İliği Bulguları
Слайд 41Megaloblastik Kemik İliği
Kemik iliği hücreden zengindir ve eritroid dizi ön
plandadır.
Eritroid seri
Megaloblast olarak adlandırılan ve normoblastlara göre daha iri
olan eritroblastlar görülür.
Genç şekillerde artma gözlenir.
Çekirdek olgunlaşması sitoplazma olgunlaşmasının gerisindedir.
Çekirdek kromatini gevşek (elek) görünümlüdür.
Mitoz sayısında artma ve anormal mitotik figürler görülebilir.
Слайд 42Megaloblastik Kemik İliği
Granülositlerde de normale göre daha iri formlar ortaya
çıkar ve çekirdek olgunlaşması gecikir.
Dev çomak ve metamyelositler görülür.
Megakaryositler de normalden daha iri, kromatini anormal ve sitoplazma granülasyonları eksiktir.
Kemik iliği demir skoru normalden fazladır.
Слайд 43Megaloblastik Anemide Biyokimyasal Bulgular
LDH ( LDH -1> LDH - 2)
Bilirubin(indirekt)
Ferritin
ve serum demiri
Haptoglobin
Слайд 44Megaloblastik Anemi Tanısında Özel Laboratuar Testleri
1- B12 Vitamini Eksikliği
Serum
B12 Vitamini düzeyi
Metilmalonik asit atılımı***
Formiminoglutamat (FIGlu) atılımı(%50 olguda )
Radyoaktif B12
Vitamini emilim testi
Deoksiuridin supresyon testi
Hiperhomosisteinemi
2-Folat eksikliği
Serum folat düzeyi
(yakın zamanda folat alımı yanıltır)
Eritrosit folat düzeyi
(B12 Vitamini eksikliğinde yanıltır)
Formiminoglutamat (FIGlu) atılımı
Deoksiuridin supresyon testi
Hiperhomosisteinemi
Слайд 45Tedavi
Nedene yönelik tedavi
Replasman tedavisi
1- B12 Vitamini Eksikliği
Kobalamin replasmanı
İlk
iki hafta : 1000 g / gün İM
Daha sonra :
Hemoglobin normal olana dek 1000 g / hafta
Ardından ömür boyu 1000 g / ay
Kobalamin eksikliğinde tek başına folik asit verilmesi kontrendikedir.
Слайд 46Tedavi
2- Folat Eksikliği
Nedene yönelik tedavi
Folik asit replasmanı:
Doz : 1 mg
/ gün ( 2 - 3 hafta )
İdame : 0.25
- 0.50 mg / gün
Gebelerde : 1 mg / gün
Слайд 47Pernisiyöz Anemi
( Addison - Biermer hastalığı )
İntrensek faktör eksikliği ve
buna bağlı
Megaloblastik anemi
Atrofik glossit
Nörolojik değişiklikler
Слайд 48Pernisiyöz anemi tipleri:
Erişkin tip: Ortalama 60 yaş
Juvenil tip: 10 -
20 yaş arasında
Konjenital tip : < 2 yaş
Слайд 49Pernisiyöz anemi
Patogenez:
Erişkin Tip
Atrofik gastrit:
Korpusu tutar
Tüm sekresyonlar azalır ( total
,refrakter aşili)
Esas hücreler ve paryetal hücrelerde kayıp ve
intestinal metaplazi saptanır.
Konjenital Tip
Selektif İF yokluğu ( otozomal resesif )
Слайд 50Pernisiyöz Anemide Atrofik Gastrit Patogenezi
Kalıtım:
Hastaların akrabalarında
paryetal hücreye karşı
antikorlar ve
pernisiyöz anemi topluma göre daha sık görülür.
HLA-B7, DW2, DW5,
DR2 ile ilişkili
Otoimmünite:
Paryetal hücreye karşı antikor: % 85
İF’e karşı antikor : % 55 - 70
Antitiroid antikorlar
Diğer otoimmün hastalıklarla birliktelik
ve Hücresel immünite
Слайд 51Pernisiyöz anemi
Klinik Belirti ve Bulgular(1)
Anemi:
Anemi semptomları + Solukluk + Subikter
Glossit
:
Dilde yanma, ağrı , tad duyusu bozukluğu, ağrılı yutma
Dil
papillalarında atrofi, parlak kırmızı görünüm
Слайд 53Pernisiyöz anemi
Klinik Belirti ve Bulgular(2)
Nörolojik değişiklikler:
El ve ayaklarda paresteziler
Güçsüzlük ,
pozisyon duyusu bozukluğu
Reflekslerde azalma
Kas güçsüzlüğü
Vibrasyon his kusuru ( arka kordon
)
Spastisite, refleks bozuklukları, ekstansör plantar yanıt
(yan kordon )
Mental değişiklikler: Bellek kusuru, konfüzyon, somnolans , demans, hallusinasyon
Слайд 54Pernisiyöz anemi
Klinik Belirti ve Bulgular(3)
Diğer belirti ve bulgular:
Vitiligo
Hiperpigmentasyon
Kilo kaybı
Ateş
Diyare
Konstipasyon
Meteorismus
Splenomegali
Görme bozukluğu
Слайд 55Pernisiyöz anemi
Laboratuar Bulguları
B12 Vitamini eksikliğinin tipik periferik kan , biyokimyasal
vd bulgularına ek olarak ;
Serum anti-İF antikorları***
Serum anti-PH antikorları
Aşili ve
serum gastrin düzeyinde artış
Gastroskopi ve biyopside atrofik gastrit***
Radyoaktif B12 Vitamini emilim testinde İF verilmesi ile düzelen emilim yanıtı
Слайд 56Pernisiyöz anemi
Tedavi
Kobalamin replasmanı
İlk iki hafta : 1000 g
/ gün İM
Daha sonra :
Hemoglobin normal olana dek 1000
g / hafta
Ardından ömür boyu 1000 g / ay
Kobalamin eksikliğinde tek başına folik asit verilmesi kontrendikedir.
Слайд 57Pernisiyöz anemi
Tedaviye Yanıt
İlk birkaç günde hastanın subjektif iyileşme hissi oluşur.
Kemik
iliği bulguları 1 - 3 günde geriler.
Retikülositoz : 5 -
8. Günlerde maksimum yanıt
Hipersegmentasyon 2 haftada ortadan kalkar.
Hb 5 - 6 haftada düzelir.
MCV 10 haftada düzelir.
Hipopotasemi ve demir ihtiyacı ortaya çıkabilir.
Komplikasyon
Mide Ca: Topluma göre 2 - 5 kat fazla