Слайд 1М.ғ.к., доцент Батырбаева Д.Ж.
КЛИНИКАЛЫҚ МИКРОБИОЛОГИЯ ПӘНІ,
Мақсаты және міндеттері. Эпидемиялық емес микробтық
аурулар. Этиологиялық диагноз қою. Ауруханашылық инфекциялар, диагностикасы, алдын алуы
С.Д. Асфендияров атындағы Казақ ұлттық медицина университеті
Микробиология, вирусология және иммунология кафедрасы
Слайд 2ДӘРІС ЖОСПАРЫ
Клиникалық микробиологияның мақсаты, міндеттері
Микробиологиялық зерттеуге материал алу ережелері
Материал
зерттеудің микробиологиялық әдістері
Патогенді және шартты патогенді коктар
Патогенді анаэробтар
Слайд 4КЛИНИКАЛЫҚ МИКРОБИОЛОГИЯ (КМ)
бұл жұқпалы емес (соматикалық) бөлімшелерде микробтар қоздыратын аурулардың
этиологиясын,
патогенезін,
иммунитетін,
зертханалық диагноз қою әдістерін,
емдеу және алдын
алу негіздерін
зерттейтін медициналық микробиологияның тарауы
Слайд 5КМ ЗЕРТТЕУ МАҚСАТЫ
Клиникалық материалды зерделеу
ШПИ қоздырғышын бөліп алу, сәйкестендіру,
биологиялық сипаттамасының ерекшеліктерін анықтау
Бөлініп алынған ШПМ этиологиялық маңыздылығын анықтау
ШПИ қоздырғыштарының
антибиотиктерге, дезинфектанттарға сезімталдығын анықтау
Слайд 6КМ ЗЕРТТЕУ МАҚСАТЫ
Зертханалық зерттеу әдістерін жетілдіру
Дисбактериоздың микробиологиялық және медициналық
мәселелерін зерделеу
Ауруханаішілік инфекцияларды дәлелдеу
Ауруханаларда микробиологиялық мониторинг жүргізу
Слайд 7ШАРТТЫ ПАТОГЕНДІ ИНФЕКЦИЯ
ШПМ шартты патогенді инфекцияны (ШПИ) қоздырады
ШПИ:
Мыс.: отит, сепсис,
пиодермия, мастит, өкпе қабынуы, абсцесс, остеомиелит, нефрит, холецистит, аппендицит, перитонит,
периодонтит, периостит, стоматит, гингивит, хейлит ж.т.б.
Слайд 8ЗЕРТТЕУ ЗАТТАРЫН АЛУ ШАРТТАРЫ
Ауыру бастала салысымен, АБ қолданбай тұрып алу
немесе емдеуді тоқтатқаннан 24 сағат кейін алу.
Инфекциялық процесс сипатына
сәйкес ошақтан алу.
Асептика ережені қатаң сақтап алу
Биологиялық қауіпсіздік техникасын мұқият сақтап алу (арнайы жұмыс киім, аспаптар, құрал саймандар)
Зерттеу мұқият жүргізу үшін заттарды жеткілікті мөлшерде (көлемде) алу
Слайд 9ЖОЛДАМА ПАРАҚ
Пациенттің аты жөні
Жасы
бөлімшенің (емхананың) аталуы;
алғашқы болжамдау диагнозы
Зерттеуге алынған материалдың
түрі
Зерттеу мақсаты
Материал жіберуші мекеме, дәрігер
Материал алынған күні, уақыты (сағ., мин)
Слайд 11МАТЕРИАЛДЫ ТАСЫМАЛДАУ
Герметикалық арнайы ыдыста (контейнер, пенал, бикс), оны материал зертханаға
жеткілзілгеннен кейін дезинфекциялау
Температураның тұрақты деңгейінде
1-2 сағ асырмау
Слайд 12ЗЕРТТЕУ ЗАТТАРЫН АЛУ ТӘСІЛДЕРІ
Сұйық заттарды – тиісті көлемде стерилді шприцпен
алады.
Жабық қуыстардан – терінің тиісті жерін антисептикпен өңдеп, 1-2 мин
кейін тиісті аспаппен сорып алады.
Жыланкөз(свищи) және фистулалардан – алдымен бөлінділерінен тазартып, ошақтың тереңдеу жерінен анжымен (түтікшемен) алады.
Дренаж бөлінділерінен – шприцпен алады, немесе сұйықтан шығарылған дренаждық түтікшенің шетін пайдаланады.
Биоптатынан – тік учаскесін кесіп алады
Жарадан - жараны физ ерітіндімен мұқият өңдеп, бөліндісін анжымен алады
АЛУ ТӘСІЛДЕРІ
Қан алатын жердің терісін спиртпен
өңдеп, кепкеннен кейін көктамырдан
10-15 мл (2-3 мл) көлемде алып 1: 10 қатынасында тиісті екі сұйық ортаға (аэробтар және анаэробтар үшін) себеді
Термостатта 37С бір жеті бойы инкубациялап, әр күні қарап тексеріп отырады
Өсінді жоқ болса 14 күннен кейін
қайталап зерттеу жүргізеді
Слайд 14ЖҰЛЫН СҰЙЫҚТЫҒЫН
АЛУ ТӘСІЛДЕРІ
теріні антисептикпен мұқият
өңдеп, шприцпен
пункция
жасап, өзінше аққан сұйықтың
2-5мл-дейін жылы стерильді 2-3
пробиркаларға құйып алады, жылы күйінде зертханаға жеткізіледі (20 мин)
Егер ЖС мөлдір болса – тұнбасынан, ал лайланса – сұйықтықтың өзінен жағынды дайындап, бояп, микроскопта зерттейді; тиісті қоректік орталарға себеді
Слайд 15НЕСЕП АЛУ ТӘСІЛДЕРІ
Сыртқы жыныс органдарын мұқият өңдеп, таңертеңгі дәреттің «ортаңғы»
үлесінен 5-10 мл алады
Центрифугалайды,
Тұнбасын зерттейді
Слайд 16АУЫЗ ҚУЫСЫНАН АЛУ ТӘСІЛДЕРІ
Зерттеу затты тән ертен тісті тазаламай, ауызды
шаймай тұрып алады,
Ұрттың, қызылиектің, тілдің шырыштарынан, сілекей бездерінің тесігінен –
стерилді мақта тампонымен; қызыл иек және тіс қалталарынан – арнайы турундалармен, мақта және қағаздан дайындалған орамшалармен алады.
1мл сілекейіндегі микробтар санын анықтау үшін ауызды қайнаған сумен шайып тастап, сілекейді стерильді ыдысқа жинап, сериялық сұйылту тәсілімен микробтардың жалпы санын анықтайды
Слайд 17ЖОҒАРЫ ТЫНЫС АЛУ ЖОЛДАРЫНАН АЛУ ТӘСІЛДЕРІ
Ауыз жұтқыншақтан, мұрын жұтқыншақтан -
стерилді тампонмен алады
Мұрын құысынан - әрбір қуысының шырышты қабатынан мақталы
тампонды тереңірек кіргізіп барып алады
Слайд 18ҚАҚЫРЫҚ АЛУ ТӘСІЛДЕРІ
тісті мұқият тазалап, ауызды қайнатылған сумен шайып тастағаннан
кейін, таң ертеңгі үлесін стерилді ыдысқа жинайды;
қоректік орталарға бірден
себеді.
Зерттеу нәтижесі неғұрлым дәл болуы үшін мүмкіндігінше қақырықты бронхоскоппен алған жөн
Слайд 19ӨТ АЛУ ТӘСІЛДЕРІ
Дуоденалды зондпен алып үш үлесінен (алдынғы, ортанғы, соңғы)
себеді, әрбір үлесін жеке жеке зерттейді
Слайд 20АСҚАЗАННАҢ АЛУ ТӘСІЛДЕРІ
Шайынды су колемі аз болса бірден қоректік ортаға
себеді, көлемі жеткілікті болса – центрифугалап, тұнбасына микробиологиялық зерттеу жүргізеді
Слайд 21НӘЖІС АЛУ ТӘСІЛДЕРІ
Жоғарғы үлесінен ағаш таяқшамен немесе темір қасықпен 1
г алып қайнатылған пенициллиндік флаконға салып жабады
Іріңдік, қан құрамды бөлшектерді
алып зерттейді
Слайд 22ЖЫНЫС ЖОЛДАРЫНАН АЛУ ТӘСІЛДЕРІ
Қынаптың артқы күмбезінен, мойынша каналынан, жатырдан арнайы
зондпен не Фолькман қасығымен
Слайд 23БАСҚА БИОЛОГИЯЛЫҚ ЗАТТАРДАН
стерилді анжымен
Слайд 24ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕРІ
Микроскопиялық –морфологиялық қасиеттері бойынша алғашқы-болжамдау диагноз қойылады.
Бактериологиялық – зерттелетін
заттан микробтың таза дақылын бөліп алып, идентификациялау, этиологиялық маңыздылығын анықтап,
антибиотиктерге сезімталдығын анықтау, бұл-ең негізгі,шешуші әдіс.
Серологиялық – бұл қосымша әдіс,себебі ШПМ-ге иммундық жауап жоғарғы дәрежеде болмайды,ауру барысы кезінде Ад-нің титрінің көбеюі барлық адамдарда бола бермейді
Слайд 25Аурухана ішілік инфекциялар
Медициналық жәрдем көрсетумен
байланысты киникалық көріністері айқындалған микробтармен қоздырылған аурулар аурухана ішілік инфекция
(АІИ) деп аталады.
АІИ науқастарда және
медицина қызметкерлерде
дамыйды.
Слайд 26Этиологиясы: АІИ дың қоздырғыштарының спектрі өте кең: вирустар, бактериялар, саңырауқұлақтар,
қарапайымдар.
Қоздырғыштардың патогенділігіне байланысты:
Патогенді – 15
% (В, С, Д гепатит, АИВ, желшешек, қызылша,грипп, сифилис, туберкулез ж.т.б.)
ШПМ – 85 % (іріңді септикалық аурулар)
Негізгі ШПМ: стафилококктар, пневмококктар, энтеробактериялар, псевдомонадалар, анаэробтар, кандида.
АІИдың берілу механизмдері: фекалды–оральді, ауа–тамшылы, қатынастық, артифициалды
Слайд 28
Аурухана ішілік инфекциялардың негізгі көздері
Слайд 29Аурухана ішілік инфекциялардың дамуына қолайлы әсер ететін негізгі факторлар
Слайд 30Аурухана ішілік инфекциялардың дамуын болжайтын жағдайлар және негізгі қоздырғыштар
Слайд 31АІИ диагностикасы
Инфекция аурухана ішілік болып табылады, егер ол медициналық көмектен
кейін инкубациялық кезеңнен кем емес уақыт аралығында дамыса. ШПИ үшін
ол 2-4 күнге, облигатты патогенділер шақырған зақымдалу үшін ол әртүрлі және инфекциялардың сипатына тәуелді болады. АІИ дамуының жанама белгісі – дене температурасының бірден жоғарылауы.
Слайд 32АІИ алдын алу
АІИ ресми тіркеу
АІИ қоздырғыштарына мониторинг жүргізу
АІИ күресу шараларды
жетілдіру
Медицина қызметкерлерін уақытылы медициналық тексеруден өткізу;
Медицина қызметкерлеріне жүйелі түрде тренингтерді
жүргізу (көрсетіп үйрету)
Слайд 33АІИ алдын алу
Ауруханаларда, емханаларда дезинфекциялау, стерилдеу ережелерді қадағалау
Слайд 34Гигиена рук и применение СИЗ с учетом оценки риска
Слайд 35Последовательность надевания СИЗ
халат
защита лица
хирургическая маска или респиратор
защита
глаз
перчатки
*последовательность зависит от комбинации СИЗ – будьте практичны
Слайд 36Придать респиратору надлежащую форму и разместить в руке «носовой» частью
к кончикам пальцев так, чтобы тесемки свободно свисали под рукой
Шаг
1
Прижать респиратор к подбородку «носовой» частью вверх
Шаг 2
Тест на герметичность
Инструкция по подгонке респиратора N-95 / FFP2
Слайд 37Натянуть верхнюю тесемку за голову и зафиксировать ее сзади головы
в ее верхней части. Натянуть нижнюю тесемку за голову и
зафиксировать ее вокруг шеи под ушами
Шаг 3
Пальцами обеих рук нажать на металлическую пластину в «носовой» части и придать ей форму носа. Попытка придания формы носовой пластине одной рукой может сказаться на меньшей эффективности респиратора
Шаг 4
Тест на герметичность
Инструкция по подгонке респиратора N-95 / FFP2
Слайд 38 Закрыть осторожно респиратор обеими руками, не нарушая его положения
Шаг 5
Положительный
тест на герметичность
Быстро выдохнуть. Внутри респиратора создается положительное давление.
В случае пропускания, поправьте положение респиратора и/или натяжение тесемок. Повторите проверку еще раз.
Повторяйте, пока респиратор не будет сидеть герметично.
Отрицательный тест на герметичность
Сделать глубокий вдох. Если респиратор не пропускает, отрицательное давление прижмет его к лицу.
Пропускание ведет к снижению отрицательного давления внутри респиратора за счет попадания воздуха через неплотности.
Тест на герметичность
Инструкция по подгонке респиратора N-95 / FFP2
Слайд 39Москва 22-24 апреля 2008
Техника обработки рук
Слайд 40Как правильно снимать перчатки?
1. Ухватить перчатку около манжеты и стянуть ее
частично, вывернув наизнанку. Не снимайте ее до конца, пока не
снимите ею вторую перчатку, чтобы не прикасаться голой рукой к внешней стороне перчатки.
2. Удерживая первую перчатку на пальцах, ухватить вторую перчатку около манжеты и также стянуть ее частично. Не снимайте ее до конца.
Снимите обе перчатки одновременно, ни в коем случае не прикасаясь к внешней стороне голыми руками, и избегая брызгов вокруг.
Использованные перчатки нужно сразу же убрать в предназначенный для этого контейнер. Необходимо сразу же после снятия перчаток обработать руки.
1.
2.
3.
4.
Слайд 41Москва 22-24 апреля 2008
Внимание,
Пользоваться только бумажными полотенцами!
Пеленки не брать
Слайд 43Контейнер для безопасного хранения отходов («безопасный контейнер»)
