Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы Гигиена -1 және

жұмыс орнындағы газдану мен шаңдануға ауа сынамаларын алу тәртібі және

бағалауы. Шу және діріл деңгейін өлшеу.



Орындаған: Әлшериева А.Т.
Тобы: 508 «А» ҚДС Қабылдаған:Сағындықова Э.С.

сынамасын алу әдістері және сынаманы талдау.
Дірілді өлшеу әдістемесі.
Жұмыс орындарындағы

шуды өлшеу.
Физикалық факторларды өлшеуге арналған бірқатар құралдардың негізгі сипаттамалары.
Қорытынды.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі. 

олармен күрес жүргізу – бұл қоршаған ортаны қорғаудың өзекті мәселелерінің

бірі. Шу көптеген өнеркәсіп салалары мен ауыл шаруашылығында зиянды фоктор болып саналады.
Гигиеналық тұрғыдан алғанда шу деп жағымсыз дыбыс немесе адам денсаулығына қолайсыз әсер ететін, оның жұмысы мен демалысына кедергі келтіретін дыбыстар жинтығы.

ионизациясы нәтижесінен пайда болатын иондық құрылым үдерісі. Аэроионизацияның физикалық тұжырымы

әртүрлі сыртқы факторлардың ауадағы газ молекулаларына әсерімен негізделеді; нәтижесінде молекуладан электрон бөлініп, оң зарядталған ионға айналады, ал бөлінген бос электрон нейтралды молекулаға қосылып, оған теріс заряд туралы хабар береді. Ионизацияланған факторларға: атмосферада электрлік қысым әсер ететін ұзын талдардағы және таулардағы электрлік зарядтар; тау өзендері мен сарқырамадағы судың булануы мен атқылауы жатады

атом бетіне де қонуы мүмкін электронды жоғалтады. Нәтижесінде бір-бірімен қарапайым

заряды бар – терісжәне оң, екі ион пайда болады.

ғана түзілетін серпімді ортаның механикалық тербелісі болып табылады. Механикалық тербелістердің

адамғаберілу жолы бойынша дірілді келесі түрлерге бөледі:
жалпы діріл - отырған немесе тұрған адам денесінің тірек бөліктері арқылы берілетін діріл.
жергілікті діріл, адамның қолы арқылы берілетін діріл.

Өндірісте ең жоғарғы сатыда тұрған зиянды заттардың бір түрі –

шаң болып табылады. Қарағанда көзге көрінбейтін, ал адам өміріне зияндылығы өте жоғары болғандықтан жұмысшыларды кәсіби ауру түріне шалдықтырары мүмкін. Себебі тыныс алу жолдарымен және де тері арқылы ішкі құрылыста вирустар, бактериялар басым болады. Ас қорыту жүйесіне бірнеше қабаттанып жиналады. Мұның барлығы адамды үлкен ауруға шалдықтырады.

шаңмен күресудің тиімді әдісін анықтау болып табылады.
Қоршаған ортадағы

шаң факторын оқудағы бірінші кезеңі болып тексерілетін өндіріс аймағы мен жалпы танысу болып табылады. Бұл берілген өнеркәсіптегі жұмыс орнындағы ауа ортасының шаңдануын оқуда сандық және сапалық жоспар құруға, нақты зерттеу әдісін таңдауға, сонымен қатар жұмыскер ағзасына шаң бөлшектерінің әсерін анықтауға мүмкіндік береді.

нақты әсерінің мәліметтеріне сай жүргізілу керек. Ауа сынамасы жұмыскердің тыныс

алу аймағында жұмыс орнында жүргізілуі керек. Егер белгеленген жұмыс орны болмаса, ауа сынамасы жұмыскердің жиі кезеңді орын ауыстыратын орында алынады. Ауа ортасына шаң бөлшектері біркелкі емес түскен кезде ұзақ мерзімді хранометражды бақылау жүргізу керек, бұл жағдай шаң түзуді жоспарлы зерттеу кезінде ескеру қажет.

бөлшектерінің азғаға әсерінің сипаттамасын анықтайды. Шаңның сапасын сипаттайтын көрсеткіштерге аэрозольдың

қатты фазасының дисперстілік құрамы жатады, ол өлшенген жағдайда ауа ортасында ұзақ уақыт сақталатын және тыныс алу жолдарына терең өтетін жоғары дисперсті бөлшектер болып табылады.

және санына байланысты болады. Ауа ортасының шаңдануының есептеу әдісімен зерттеу

соңғы жылдары тәжірбиеде қолданылмайды.

көлемінде шаң құрамын өлшеп анықтау.
Шаң бөлшектерінің дисперстілік құрамын анықтау.
Шаң бөлшектерінің

химиялық құрамын анықтау.
Шаң бақылау құралдарын шартты түрде шаң жинағыш және шаң өлшегіштер болып бөлінеді.

екі топқа біріктіруге болады:
Тікелей әдістері-шаңның сынамаларын алу құрамында дисперстік фазаны

бөліп алу, соңынан шаңның массасын өлшеу әдістері;
Жанама әдістері-шаңның массалық концентрациясын анықтауға мүмкіндік береді. Жанама бақылауда мына әдістер қолданылады: радиациялық-оптикалық; радиоизотоптық, электрлік немесе электрондық; депреометрлік, пьезометрлік және т.б.

алу негізінен 2 әдіспен – аспирационды және бір кезеңді шектелген

сыйымдылықты ыдыстарға алумен іске асырылады. Бірінші әдіс, ауаның салыстырмалы аз көлемдегі зерттейтін заттарды анықтаудың жоғары сезімталдықты әдіс болмаған жағдайда қолданылады. Екіншісі, жоғары әсер болған жағдайда, сонымен қатар қысқа мезгілді технологиялық процесстер кезінде қолданылады.

сүзгіш материалдарға алынады.
Ауа сынамасын алуға арналған құралдар мен

аппараттар келесі аспирациялық қондырғылар болып табылады: электрлі аспираторлар, шаңсорғыштар және басқа шығн көзі және шығын өлшегіш қондырғылары бар қондырғылар.

беретін барлық діріл көздері кіргізілуі керек. Өлшеу нүктелері, яғни дірілбергіштерді

орналастыру орындары, дірілдеуші беткейде, оператордың денесімен жанасу үшін арналған орындарда орналастырылуы тиіс:
Отырғышта, жұмыс алаңында, аяқ қойғыш және оператормен қызмет көрсетуші персоналдың жұмыс аумағы еденінде;
Жұмысшының қолының тұтқаларымен, басқару тетіктерімен және т.б. жанасу орындарында.

қалыптастырылған.
Тұрақсыз, уақыт бойынша тербелмелі, үзілісті дірілдер үшін дірілмен

қатынас ауысымның жарты уақытын алса, баға беруді, келесі шамалардың негізінде есептелетін діріл жылдамдығы немесе діріл тездігінің түзетілген эквивалентті деңгейлері бойынша жүргізіледі.

процесі кезіндегі әр түрлі құрал – жабдықтардың қосылма шыққан дыбыстары.

Ол адамдардың жұмыс істеу қабілетін төмендететіні анық. Әр жабдықтың өзіне тән шу шығарылуы да ГОСТ стандарт бойынша бекітіледі. Ол қандай категориялы екені және дыбыстың көп ноталы ма әлде дара немесе таза дыбыс екені жабдықтың құжатында көрсетіледі. Өндірістегі шудың әсері адамдарғы есту органы арқылы қабылданады. Шу кезінде тіке есту қаблеті төмендейді де, тек қана адамның құлағында бірнеше қоспалы дыбыстар тұрады.

кездерде-жұмысшының ең жиі болатын нүктелерінде жүргізген дұрыс.
Егер

жұмыс отырып атқарылатын болса микрофонды еденнен 1,5метр биіктікте немесе басқа қалыптарда бас деңгейінде орналастыру керек; ол шу көзіне бағытталуы тиіс және өлшеу жүргізуші оператордан 0,5 метр кем емес қашықтықта тұруы керек. Зерттеуді жүргізер алдында құралдың электрлік түзетілуін жүргізуі керек.

айту керек.
Тұрақсыз шуды өлшеуде уақыттық сипаттама тетігін

«баяу» қалпына, жиіліктік тетігін-«А» қалпына қою керек; максимальды дыбыс деңгейін анықтауда- «баяу» тетігін қояды, бірақ дыбыс деңгейі мәндерін тілшіктің максимальды ауытқу сәтінде түсіріп алады. Өлшеу нәтижелері хаттама түрінде берілуі керек.

б) шаң сүзгіш құрылғылары; в)биологиялық профилактика (ультракүлгін шағылысу); г) жеке

қорғаныс тәсілі (респиратор, арнайы киім, шаңға қарсы көзілдірік). Діріл мен шуылдан қорғанудың шаралары және құралдары. Қалқаларды, қыртыстарын, кабиналарды және т.б. экран түрінде дыбысты оқшаулайтын және дыбысты жұтатын қондырғыларды орнату арқылы шуылды төмендетудің тәсілдері кең таралым алды. Шуылдан жеке қорғанудың құралдары құлақ жапсырмалары, құлаққаптар және шлемофондар болып табылады. ЖҚҚ тиімділігі пайдаланылатын материалдардың құрылымынан, тығыздық күшінен, дұрыс тағып ұстағаннан байланысты болады.

саласындағы санитариялық сараптама жөніндегі нұсқаулық. Қарағанды 2014жыл. 73, 92, 156,

184 беттер.
Еңбек гигиенасы қазақ тіліне аударған Г.Қ. Амантаева. ГЭОТАР – Медиа, 2016. -480 бет.
Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К. – Алматы. 2010, 28б
Интернет желісі: google.kz