Саяси ой-пікірдің даму тарихы

уақыт заманыныдағы саяси ойлардың дамуы.

қоғам шығыс елдер мен салыстырғанда онда көп жағдайда қарама-қарсы өрістеді.Саяси

ұйым түрін жеке мемлекет болып қалған калалар құрды. Патшалық өкіметтің орнына аристократиялық және құл иеленушілік демократиялық орын алды.

көп. Олардың ішінде ең көрнекті Платон мен Аристотель.
Платон
Аристотель

болды. Ол қаза болғаннан кейін қатты қайғырып, біраз елдерді аралады.

Кейін Афиныға келіп өз мектебін-академияны ашты. Платонның 200-ден астам еңбектері бар.Олардың ішінде біздің ғылымымызға тікелей қатысы бар шығармалар “Мемлекет”, “Саясатшы”, “Заңдар”, “Парменид”.

саралап, танып-білуге қабілетті, икемді болуы керек.
Қорғаушылар- олар әкімдердің ой, ниеттерін

іске асырады, мемлекетті қорғайды.
Өндірушілер- өмірге керекті қаржыларды тауып, мемлекетті материалдық жағынан қамтамасыз етеді. Олар билеу ісіне араласпайды.

ең жақсысына аристократиялық мемлекетті жатқызды. Онда ақыл-естілік, парасаттылық билейді, оның

прициптері-адамгершілік ар-намыс деп санады.

жеткізген ұлы ойшыл Аристотель.
Аристотель

саяси ғылымды пән ретінде кіргізіп, өзі сабақ берді. Аристотельді саясаттанудың

әкесі дейтіні осыдан.
Саясаттануға қатысты “Саясат”, “Афиналық полития”, “Этика” деген еңбектері бар.

Онда әсіресе атақты шешен, мемлекет қайраткері және ойшыл Марк Туллий

Цицерон өмір сүрді.

болады деп түсіндірді.
Цицерон мүліктік идеясына қарсы болды, қоғамдық-саяси қатынастарда

әлеуметтік жіктелу мен теңсіздікті әділеттілік деп санады.

Еуропада феодализм мың жылдан артыққа созылды.
Бұл заманда христиан дініне

көп еңбек сіңірген Аврелий Августин еді. Ол христиан фәлсафасының негізгі қағидаларын зерттеп, жетілдірді. Оның саяси көзқарастары “Құдай қаласы туралы” деген еңбегінде баяндалған.

А.Августин

Фома Аквинский болды.Оның саяси көзқарастары “Билеушілердің басқаруы туралы”, “Тиологияның жиынтығы”

деген еңбектерінде қаралды. Аквинский өз шығармаларында Аристотельді көзқараcтарын католик дінінің қағидаларына бейімдегісі келді. Фоманың ойынша, билік құдайдың құдіретімен орнайды. Сондықтан патшалық билік жоғары діни билікке бағынуы керек. Оның түсіндіруінше, аспанда құдай, жерде рим папасы билеуі тиіс.

Никколо Макиавелли болды. Оның атақты шығармалары “Патша”, “Флоренцияның тарихы”. Макиавелли

діни көзқарасқа қарсы болды. Шындықтың белгісі сенім емес, тәжірбие деп білді. Ол мемлекет деген атауды ғылымға, әдебиетке бірінші болып кіргізді.

Ол феодолизмге күйрете соққы беріп, капиталистік қатынастардың дамуына жол ашты.

Бұл дәуірінің көрнекті өкілдерінің бірі ағылшын ойшылы Томас Гоббс еді. Оның ойынша, мемлекет қоғамдық келісімнің негізінде жалпыға бірдей бейбіт өмір мен қауіпсіздік пайда болды.

әр халықтың адамгершілік бейнесі, оның заңдарының айырмашылығын, қоғамның дамуын географиялық

ортаға байланыстырды. Бостандық-заң неге ерік берсе, соны істеу. Саяси бостандық экономиканың, өндірістің, сауданың дамуына әсер етеді. Ол сөз, баспа сөз, ұждан бостандығын жақтады. Ммлекет азаматтарды өмірге қажетті қаражаттар мен қамтамасыз етуге міндетті. Бостандықты баянды ету мақсатында және төңкерістерге жол бермеу үшін билікті заң шығаратын, атқарушы және сот билігі етіп бөлу керек деді.

метрополиялардан толық тәуелді болатын.1775-1783 жылдары Америка халқының ағылшындарға қарсы тәуелсіздік

үшін азаматтық соғысы басталды. Бұл соғыс демократиялық идеялардың дамуына қуатты түрткі болды. ХХ ғасырда феодализм ыдырады, капитлизм орнады.

Гульнур

Фк-13 топ