СӨЖ 1. Биофизиканың ғылым ретінде қалыптасу тарихы

13-03 тобы
Тексерген: Орынбаев М.
Алматы 2015

ғ. бастап қалыптаса бастады. Көптеген физиолог ғалымдар қазіргі кездегі биофизикалық

зерттеу объектілерімен сол кездің өзінде – ақ айналыса бастады. Мысалы, белгілі физиолог И.М. Сеченовтың осы бағыттағы зеріттеудің пионері деп айтуға болады. Ол тыныс алу процесінің динамикасын зерттей отырып, биологиялық ертінділердегі газдардың еру заңдылықтарын анықтады. Белгілі физик Гельмогольц термодинамика проблемалардын зерттеуде тірі жүйелер энергетикасын түсінуге жол ашты. Ол көру мүшелерінің жұмысы мен нерв бойымен қозудың жылжу жылдамдығын зерттеді.

қалаушы. Ол табиғаттанудың негізгі қағидаларын ғылыми тұрғыдан зерттеп, оның психологиялық

ішкі мәнін ашты. Мәскеу университетін бітірген соң (1856), медициналық-хирургиялық академияға проффессор болып тағайындалды (1860), академияда Ресейдегі тұңғыш физиология лабораториясын ұйымдастырды.

дамуына байланысты биофизиканың зерттеу шеңбері кеңейе түсті. Осы позиция тұрғысынан

сыртқы әсерлерге тірі организмдер реакцияларының механизмдерін түсінуге талпыныстар жасалынды. Биофизиканың дамуында Лебаның мектебі үлкен роль атқарды. Ол партогенез бен ұрықтану құбылыстарының физикалық – химиялық негіздерін бақылаған. Иондар антагонизмі құбылысының физикалық – химиялық қасиеттері де интерпретацияға ұшырады. Осы проблемалармен байланыста. Лебаның «Тірі заттар динамикасы» атты кітабы көптеген тілдерде шығарылды. 1906 жылы бұл кітаптың аудармасы Россияда жарық көрді. Кейінірек қабыну паталогиясындағы иондық және коллоидтық процестердің ролі жөніндегі Шаденің жұысы пайда болды. 1921 ж. Оның «физическая химия во внутренней медицине» деген іргелі еңбегі орыс тілінде шығарылды.

П.П. Лазерев басқарды. Бұл институтта С.И. Вавилов адам көзінің сезгіштігінің,

П.А. Ребиндер мен В.В. Ефимов өткізгіштіктің физикалық – химиялық механизмдерін және өткізгіштік пен беттік керілу арасындағы байланыстың, С.В. Кравков түстерді ажыратудың физикалық – хииялық негіздерін зерттеді. Совет одағындағы биофизиканың дамуына Н.К. Кольцованың мектебі үлкен үлес қосты. Сыртқы ортаның физикалық – химиялық әсерлерінің клеткалар мен олардың құрылымдарына тигізетін әсерлері жөніндегі мәселелермен оның оқушылары айналысты. Н.К. Кольцованың инициативасымен МГУ-да физикалық – химиялық биология кафедрасы ашылды, оны С.Н. Скадовский басқарды.

– фотобиофизиканың негізін қалады. Тіршілік әрекетімен байланысты әлсіз хемимлюминеценциялау, (митогенетические

лучи А.Г. Гуревича), фотоактивтік құбылыстар (Радионов С.Ф. Франц ) ашылды. Электронды парамагниттік резонанс әдісі (Эавойский Е.К.) фотобиология шеңберіндегі жұмыстар (А.Н. Теренин, В.М. Инюшин) т.б. бұл аталғандар биофизикалық әдістеулердің кейбір мысалдары ғана;
ХХ ғасырда 50 жылдардың басында СССР ҒА. Биофизика институты мен М. Ломоносов атындағы МГУ-дің биология – топырақ тану факультетінде биофизика кафедрасы ашылды. Кейінірек биофизика кафедралары А. Жданов атындағы ЛГУ мен басқада университеттер мен медициналық институттарда да ашыла бастады.

мектебінің негізін қалаушы. Ғылыми жұмыстарының негізгі бағыты өсімдік физиологиясына арналған.

Тимирязев негізінен фотосинтез процесін зерттеді; спектрлік анализді қолдана отырып, фотосинтездің белсенділігі түсетін жарықтың қарқындылығына байланысты болатынын, ол үшін жарық спектрінің қызыл және көк сәулелерінің маңызды рөл атқаратынын бірінші болып дәлелдеді.

организмдерге тән физикалық және физико – химиялық параметрлерді зерттеу. Тірі

клеткаларға тән қасиеттердің бірі – сыртқы орта мен клеткадағы потенциалдар айырмашылығы; калий мен натрий иондары бойынша клетканың іші мен сартындағы иондық градиентті ұстап тұру қабілеті мен электр өсін поляризациялау мүмкіндігі.
Биофизика иондық сәулеленудің биологиялық әсері мен фотосинтез механизмін және сол сияқты энергияның миграциясы мен оның механизмін зерттейді.
Бұл пәннің келесі бір маңызды міндеттерінің қатарына клетка мен тканьдердің өткізгіштік қасиеті мен биоэлектрлік потенциалдардың пайда болып, дамуы, олардың пайда болу көздерін анықтау мен тұқым қуалау қасиеттерінің берілу механизмдерінің физикалық және химиялық мәселелерін талдау процестері жатады.

субстраттағы жүріп жатқан физикалық және химиялық процестер туралы ақпараттар жөнінде

толық мағлұматтар болуы қажет, бұл биофизиканың маңызды міндеттерінің біріне жатады.

РАХМЕТ!!!