С.Ж.АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ КАЗАХСКИЙ

С.Д.АСФЕНДИЯРОВА
Орындаған:Базарбаева Мадина
Тексерген: Рсалдина Ганижамал Толеуовна

Факультет: Стоматология
Топ: 3-01
Курс: 2

Саясаттану ғылым ретінде

парадигмалары

3 Саясаттану ғылымының маңыздылығы

саясат туралы ғылым деген мағынаны білдіреді.

пәні ретінде қалыптасты. 1948 ж. ЮНЕСКО бастауымен Саяси ғылымның халықаралық бірлестігі құрылды.
Саяси ғылымның

зерттеу объектілері:
саяси теория;
саяси институттар;
саяси партиялар, топтар, қоғамдық пікір;
халықаралық қатынастар.

ашып береді, анықтамалардың әртүрлілігі саясаттың көпқырлылығын және күрделі құбылыс екндігін

білдіреді.

«Саясат мемлекет ішілік немесе мемлекет аралық билікті үлестіруге ықпал ету немесе билікке қатысуға ұмтылысты білдіреді»
(М. Вебер)

«Саясат – қоғам ішіндегі құндылықтарды билік арқылы реттеу»
(Д. Истон)

«Саясат принциптер күресін жамылған мүдделер күресі. Жеке бастың пайдасы үшін қоғамдық істерді басқару» (А. Бирс)

«Саясат – жоғары мәнде өмір, ал өмір саясат» (О. Шпенглер)

«Саясатты зерттеу – ықпал мен ықпал етушіні зерттеу, басқаша айтқанда, кім не пайда табады, қашан және қалай» (Г. Лассуэл)

«Саясат онымен айналысқан адамдардан ақыл шеберлігін талап етеді; ол тәртіпке мәңгі берілген өзгермейтіндерді білмейді» (Г. Плеханов)

пайда болуы мен дамуын, саяси жүйе, саяси қатынастар мен үрдістер, саяси

сана мен саяси мәдениет, халықаралық саяси үрдісті зерттейді.

Саясаттану екі сипатта қарастырылады:

қарастырады. Саясатты бұл деңгейде жекелеген индивидтер жүргізеді, алайда жекелеген мәселелер

жергілікті ассоциациялар арқылы шешіледі.

Аймақтық деңгей мемлекеттің араласуын талап етеді. Өз аймағындағы экономикалық дамуға мүдделі топтар мен ассоциациялар саясатты белсене жүргізеді.

Ұлттық деңгей саясат теориясында орталық орынға ие болған, бұл мемлекетті ресурстарды үлестірудегі негізгі институт екендігін анықтайды.

Халықаралық деңгей, мұнда саяси іс-қимылдың негізгі субъектілері ретінде егемен мемлекеттер қатысады.

ғасырларға келеді.

Саяси ғылым қазіргі кездегі мәнін ХІХ ғ. екінші жартысында

иеленеді, ол жеке білім саласы ретінде бөлініп шықты.
Лондон университетінде ХІХ ғ аяғында Лондонның экономика және саясат ғылымдарының мектебі ашылды. 1857 жылы Колумбия университетінде Америка тарихында алғаш саяси ғылымдар кафедрасы ашылды.

Саясаттанудың пәні, қызметі, әдістері және парадигмалары

1948 ж Парижде ЮНЕСКО басшылығымен өткен саяси ғылымның сұрақтары жөніндегі

халықаралық коллоквиум себеп болды. Онда саясаттанудың негізгі мәселелерін, мәнін ашатын құжаттар қабылданды. Құжатқа сая саясаттанудың зерттеу және оқыту мәселелері анықталды.

жергілікті өкіметтік органдар, мемлекет билік тармақтары, саяси және қоғамдық ұйымдар

мен бірлестіктер);

Саяси мәдениет және сана;

Саяси даму және модернизация;

Саясат субъектілері;

Халықаралық қатынастар.

Қазақстандағы саяси ғылымның негізгі пәніне бұдан басқа, құқықтық мемлекет және азаматтық қоғам, геосаясат, ұлттық мүдде және ұлттық қауіпсіздік мәселелері кіреді.

және биліктік қатынастар туралы жүйелі түсінік қалыптастыру және дамудың тенденциялары

мен заңдылықтарын анықтайды.

Практикалық қызмет, саяси теориялар мен тұжырымдар негізінде, мақсатқа жетуге байланысты нақты әдіс-тәсілдерді ұсынады.

Саяси өмірді рационализациялау қызметі, мемлекеттің шешімдері мен жүргізіп жатқан реформаларын қарапайым халыққа түсіндіру.

Әлеуметтендіру қызметі, азаматтық, патриоттық сезімді қалыптастыру және саяси мәденитетті көтеруге байланысты қызмет.

Болжам жасау қызметі, саяси үрдістің даму тенденциялары мен жетістіктерін анықтайды

metodos – зерттеу жолы). Әдістер – бұл, теорияға баға беру

жәнетексерудің тәсілдері, сараптау құралы.

Институционалды әдіс

Салыстырмалы әдіс

Әлеуметтенулық әдіс

Антропологиялық әдіс

Психологиялық әдіс

Бихевиористік әдіс

Коммуникативті әдіс

арқылы тұтас дамудың мәнін ашады.
Институционалды әдіс
ежелден таныс, саяси объектілерді

салыстыра отырып, олардың ұқсастығы мен айырмашылығын білу.

Салыстырмалы әдіс

қатынасын білуге болады.
Әлеуметтенулық әдіс
адам табиғаты ерекшелігінен туындайды. Бұл әдіс

адам типі мен саясат байланысы, ұлттық сипаттың саяси дамуға әсер етуі немесе керісінше, саяси дамудың ұлт сипатына әсер ету мәселелерін шешуге көмектеседі.

Антропологиялық әдіс

бірге психологиялық мотивацияның механизмдерін зерттеуге бағытталған.

арқылы анықталады деген тұжырымға негізделген.
Бихевиористік әдіс
саяси үрдістің кибернетикалық модельдерін қалыптастырады.
Коммуникативті

әдіс

береді.
Саясаттанудың негізгі парадигмалары:

ғасырдың басындағы қоғамда болған ірі-ірі өзгерістер халық зиялыларының елдің саяси

болашағы жайлы толғануларына әсер етті. Олар өз еңбектерінде саяси тағдыр, революция, мемлекет, билік мәселелері жайлы ойлар жазды.
Кеңес Одағы кезінде саясаттану ғылымымен айналысуға тиым салды. Тек ХХ ғасырдың 90-жылдарынан бастап, Қазақстанда саясаттану пән ретінде оқытыла бастады.

білімдер жинағын лап қана қоймай, сонымен бірге жаңа білім алуға

дағды қалыптастырады. Қоғамның әлеуметтік, мәдени, саяси және құқықтық құндылықтарды меңгереді. Бұл болашақ қоғамның субъектісіне толық тұлға болып қалыптасу үшін мүмкіндік береді. Ал сол жоғары оқуды гуманизациялау мемлекеттік бағдарламада негізгі жолға қойылған.

адам қазіргі қоғамда өзіндік пікір қалыптастырып, таңдау жасай алмайды. Көптеген

идеялық ұстанымдарға сене беруі мүмкін. Ал саясаттан хабары бар, оның заңдылықтары мен тенденцияларын, қыр-сырын білетін және меңгерген адам демократиялық принциптер мен құндылықтарды жете меңгеріп, оның маңыздылығын түсіне алады және соны орнатуда белсенді іс-әрекет ету жолдарын анықтай алады.

сөз, түсінік, ілім] - саясат, саяси үрдіс, саяси билік туралы

ғылым.

Политология — наука о политике, о закономерностях возникновения политических явлений (институтов, отношений, процессов), о способах и формах их функционирования и развития, о методах управления политическими процессами, о политическом сознании, культуре и т. д.

Political science is a social science discipline that deals with systems of government, and the analysis of political activity and political behaviour

А. Теориялық саясаттану. А., 2005

4.Мағзұмов М. Т. Саясаттану негіздері. Дәріс

курсы. Өскемен, 2002

5.Рахметов Қ. Саясаттану. А., 2005

6.Абдильдина Х.С. Саясаттану. Оқу құралы. Астана, 2007

7.Антропология мировой политической мысли, в 5-и томах

Әдебиеттер тізімі: