Тақырыбы : С олтүстік мұзды мұхит

мұхит. Ауданы – 14,75 млн км², суының көлемі – 18,07

млн км3. Орташа тереңдігі – 1225 м, ең терең жері – 5527 м. Солтүстік Мұзды мұхиттың орта тұсында Солтүстік полюс орналасқан. Солтүстік полюс маңы толығымен Солтүстік мұзды мұхит пен оның теңіздері, Еуразия мен Солтүстік Америка құрлығының жағалауын қоса Арктика деп атаймыз. Қыс айларындағы ауа температурасының төмен болуына қарай Солтүстік Мұзды мұхит толығымен мұз құрсауында болады.

Зерттелуі
Солтүстік Мұзды мұхитты кімдер зерттеді?
1553 жылы ағылшын теңізшісі Ричард

Ченслер қазіргі Архангельск орналасқан жерге, ал 1556 жылы Стивен Барроу Жаңа Жерге дейін жетті. Голланд зертеушісі Виллем Баренц 1594–1596 жылдары 3 арктикалық экспедицияға шығып, Жаңа Жерде қайтыс болды. Бұдан кейін де Солтүстік Мұзды мұхит аймағын зерттегісі келген саяхатшылар көп болды. Кейінірек, 1940 жылдардан бастап мұхит ғылыми тұрғыдан зерттеле бастады. Ломоносов және Менделеев жоталары ашылды. Мұхитты зерттеуге Кеңес ғалымдары және америкалық, канадалық ғалымдар үлкен үлес қосты. Қазіргі уақытта Ресейлік Арктика аумағы Орыс географиялық қоғамы бастамасымен зерттелуде және игеру жұмыстары жүргізілуде.

тән. Арктикалық белдеуде орналасуына және тұрақты мұз жамылғысына байланысты. Көбіне

боран мен ызғарлы желдер тұрады. Орташа жылдық температура 0ºС-ден төмен. Жылдық жауын-шашынның 200 мм-ден асуы өте сирек. Қыста мұхиттың орталық бөлігінде қысымы жоғары Арктикалық антициклон қалыптасады. Алты ай бойына осы антициклон басым болады. 

жануарлар дүниесі. Климат жағдайына байланысты бұл аймақтың тіршілік дүниесі ерекше,

эндемиктерден құралған. Арктикталық және атланттық түрлерден тұрады. Балықтың 150 түрі, құстардың 30-ға жуық түрлері (шағала, балшықшы, кайра, ақ қаз, қарашақаз, т.б.), сүтқоректілерден итбалық, сойдақтістілер, кит, поляр дельфині, т.б. кездеседі. Жағалауын ақ түлкі, ақ аю және бұғы мекендейді. Мұхитта аң аулау балық кәсіпшілігі дамуда. Еуразия жағалауы арқылы ресейліктер Солтүстік теңіз жолын пайдалануда. Солтүстік Америкада Канада жағалаулары және топаралдарды бойлап, Солтүстік батыс су жолы игерілген. 

Норвег теңізі

Канада, Норвегия, Ресей және Америка Құрама Штаттарымен шектеседі.  Еуразия жағалауында Тронхейм,

Тромсе, Мурманск, Архангельск, Диксон, Тикси, Певек, ал Солтүстік Америка жағалауында – Черчилл, Барроу портты қалалары орналасқан.

деп аталды. Бұл атау – Гректердің солтүстік жел құдайы-Борей есімі.

Ал, орыс саяхатшылары: «Суық теңіз», «Мұзды теңіз» т.б деп атаған. ХІХ ғасырда қазіргі атауын  адмирал Ф.П. Литке Осы Арктиканы зерттегенде  қойған екен.  Солтүстік деп, географиялық орнына аталса, Ал Мұзды деп, мұхит бетін мұз басып жатқандықтан аталса керек.