TÜRKMENISTANYŇ BILIM MINISTRLIGI TÜRKMENISTANYŇ MILLI BILIM

INSTITUTY
INFORMATIKA 7
Türkmenistanyň orta mekdepleriniň VII synplary üçin

interaktiw-multimedia elektron gollanmasy

AŞGABAT 2014

çykarmak (netije almak).

buýruklaryň biridir.

Program salam_1; {Programmanyň sözbaşysy}
Begin {Programmanyň başlangyjy}
Write

('Salam! Men, ähli zady başarýan kompýuter!'); {Ýazgyny ekrana çykarmak}
End. {Programmanyň soňy}

geçirilýär.

Program salam; {Programmanyň sözbaşysy}
Begin

{Programmanyň başlangyjy}
Writeln ('Salam!'); {Ýazgyny ekrana çykarmak}
Writeln ('Men ähli zady başarýan kompýuter!'); {Ýazgyny ekrana çykarmak}
End. {Programmanyň soňy}
teksti iki setirde çykarýar:
Salam!
Men ähli zady başarýan kompýuter!

{Programmanyň başlangyjy}
Write (2+3);

{Jemi hasaplamak we netijäni ekrana çykarmak}
End. {Programmanyň soňy}

Jem programmasy ýerine ýetirilenden soň, ekranda 5 san çap ediler. Eger arifmetiki aňlatma ýaýlarda apostrofyň içinde ýazylan bolsa, onda Write ('2+3') buýrugyň netijesi '2+3' tekst görnüşinde çap ediler.

Bu buýrukda hem ýaýlaryň içinde üýtgeýänleriň atlary oturlar arkaly berilýär.

Ol çykarmak buýrugyna meňzeş ýazylýar, meselem:
Read(a,b);
Readln(a1,a2,...,aN).

{bitin görnüşli a üýtgeýäni beýan etmek}
Begin

{Programmanyň başlangyjy}
Write ('Bitin san giriziň '); {Ýazgyny ekrana çykarmak}
Readln (a); {Girizilýän san a üýtgeýäniň adyna geçirilýär}
Write ('Siziň sanyňyz: ', a); {Ýazgyny we üýtgeýäniň san bahasyny ekrana çykarmak}
End. {Programmanyň soňy}

a=5 bolanda, programma ýerine ýetirilenden soň, ekrana şeýle ýazgy çykar:
Bitin san giriziň 5
Siziň sanyňyz 5

{Programmanyň sözbaşysy}
Var x: integer; {bitin

görnüşli x üýtgeýäni beýan etmek}
Begin {Programmanyň başlangyjy}
Write ('San giriziň '); {Ýazgyny ekrana çykarmak}
Readln (x); {Girizilýän san x üýtgeýäniň adyna geçirilýär}
Write ('Bu sany ikä köpeltseňiz, şu netije alnar ', 2*x); {Ýazgyny we hasaplamanyň san bahasyny ekrana çykarmak}
End. {Programmanyň soňy}

x=25 bolanda, programma ýerine ýetirilenden soň, ekrana şeýle ýazgy çykar:
San giriziň 25
Bu sany ikä köpeltseňiz, şu netijede 50 alnar