Слайд 2Анықтамасы
Туляремия – жедел, зоонозды, табиғи-ошақты, лимфа түйіндерді, теріні, көзді,
аңқаны, өкпені зақымдаумен ж/е улану симптомдарымен сипатталатын инфекциялық ауру.
Слайд 3Этиология
қоздырғышы – Francisella tularensis,
Қошаған ортада ұзақ уақыт сақталады,
кептіргенде,
Күн сәулесі әсерінен,
Дезинфектанттарда,
Қыздырғанда төзімсіз, тез өледі.
Слайд 4Эпидемиология
Инфекция таралуының негізгі көзі – кеміргіштер, сонымен қатар басқа
да үй ж/е жабайы жануарлар.
Слайд 5Эпидемиология
Берілу жолдары:
Трансмиссивті – қан сорғыш жәндіктер шаққанда (маса, кене, шожала);
Ауру
жануармен контакт болғанда;
алиментарлы – инфицирленген тағамдарды жеу кезінде;
аэрогенді
– инфицирленген шаңмен дем алғанда.
Слайд 7Эпидемиология
Жиі ауылдық аймақта тұратын адамдар ауырады.
Адамдар өте сезімтал.
Аурудан кейінгі иммунитет – тұрақты.
Слайд 8Патогенезі:
1. Жұқтыру сатысы
Қоздырғыш организмге тері арқылы, көз, тыныс алу
жолдарының шырышты қабаты арқылы енеді. Қоздырғыштың ену жолы, патогенділігі, мөлшері
ж/е макроорганизмнің қорғаныс жүйесіне б/ты аурудың клиникалық түрін анықтайды. Осы жерде біріншілік афеект пайда болу мүмкін – дақ, папула, көпіршік, пустула, жара.
2. Лимфогенді таралу
Микроб аймақтық лимфа түйіндеріне еніп, сол жерде көбейіп, қабыну процессі дамиды. Бактериялар ыдырағанда эндотоксин бөлініп , жергілікті патологиялық процесс дамиды. Біріншілік бубон пайда болады.
3. Бактериемия сатысы
Лимфа түйінінің қорғаныс механизмі төмендегенде , қоздырғыш қанға түсіп, жайылмалы түрде дамып, токсико-аллергиялық көріністер пайда болады.
4. Гематогенді диссеминация
Қоздырғыш паренхиматозды ағзаларға – бауыр, көкбауыр, өкпеде ошақтанады. Гранулемалар п.б. Ортасында некроз ошағы эпителиальды клеткалармен, лейкоциттермен, лимфоциттермен қоршалған. Соңынан некроздалып, дәнекер тінге айналады.
Слайд 9Классификация
Біріншілік-ошақты:
· жаралық ;
· Бубонды;
· Ангинозды;
· Коньюнктивальды;
· Өкпелік
· Абдоминальды;
· Аралас.
Жайылған
форма:
· Біріншілік-жайылған;
· Екіншілік-жайылған.
Екіншілік-ошақты форма
· Ангинозды;
· Бубонды;
· Пневмониялық;
· Абдоминальды
· Менингоэнцефалититтік
· Аралас;
·
Екішілік-септикалық.
Слайд 10Клиника
Инкубациялық мерзімі 3 - 7 күн,
2-3 аптаға дейін
өсуі мүмкін.
Ауру жедел, қалтырау, дене қызуының жоғарылауы, әлсіздік, бас ауруы,
бұлшықет ауруынан басталады.
Слайд 11
Болжама диагноз;
Мүмкін диагноз ;
Нақты диагноз.
Слайд 12Бубонды түрі
лимфа түйінінің ұлғаюы ;
− аздаған ауру сезімі;
− консистенциясы жұмсақ-эластикалы;
−
пальпация кезінде қозғалмалы.
Слайд 13 көздің-бубонды форма
туляремия ошағы анықталған аймақта тұру н/е сол аймақта
3 апта бұрын уақытта бару.
· аурудың жедел басталуы, дене
қызуының жоғарылауы, жалпы интоксикация, конъюктивада біріншілік аффекттің пайда болуы (папула – пустула – жара түрінде), конъюнктивиттің айқын болуы, беттің бір жақты ісінуі, периорбитальді ісіну, региональды мойын лимфа түйінінің ісінуі.
Слайд 14Ангинозно-бубонная форма
Бадамшаның бір жақты ұлғаюы (бетінде ойық жара пайда
болады) ж/е жақ астында бубон пайда болады.
Слайд 15Басқа клиникалық формалары:
Өкпелік түрі ошақты пневмония түрінде өтеді, ауырлығына ж/е
ағымының ұзақтығына б/ты ерекшеленеді.
Абдоминальды түрі – мезентериальды лимфа түйіндерінің
зақымдануы кезінде байқалады, іш ауыру, диарея түрінде өтеді.
Слайд 16Мүмкін диагноз:
мүмкін туляремия қоздырғышы бар жануарлардың шикі етін жеу;
· ағып жатқан өзен,
көл, құдықтардан су ішу;
· ауыл шаруашылық жұмыстарды орындау, шөппен байланысты;
· кенелердің
шағуы;
· туляремия қоздырғыштары бар жабайы аңдарды аулау ж/е үй жануарларының етін бөлшектеу;
· туляремия қоздырғыштары бар жануарлармен тікелей контакт
· F. Tularensis-ке қан сарусуында антиденен титрінің 4 есе ұлғаюы;
· вакцинацияланбаған науқастарда аллергиялық пробаның оң болуы.
Слайд 17Нақты диагноз:
Francisella tularensis-тің теріден алынған аффекттен , лимфа түйіндерінен, қақырықтан,
конъюктива жағындысынан, қаннан бактериологиялық зерттеу нәтижесінде табылуы;
· ПЦР оң нәтижелі болуы;
· ИФА-да IgM н/е IgG
титрінің жоғарылауы F. Tularensis-ке ;
· қан сарысуынының агглютинациялық тестінде F. Tularensis антиденелеріне қарсы титрдің төрт есе жоғарылауы;
Слайд 18Лабораторная диагностика
Терішілік аллергиялық реакция, туляринмен сынама (0,1 мл тулярина в/к).
24-48 сағ соң нәтижені бағалау.
Айқын ісіну , инфильтрация-
бұр ерте спецификалық тест болып табылады.
Слайд 19Емі
Науқас аса қауіпті инфекцияларға арналған арнайы боксқа жатқызылады.
Медикаментозды емес
ем:
· төсектік режим;
Медикаментозное лечение
Этиотропная терапия [30, 31] (УД – А):
· Амикацин по
5 мг/кг каждые 8 ч или по 7.5 мг/кг каждые 12 ч в течение 10 дней;
· Гентамицин по 5 мг/кг веса тела в/м 2 раза в день 10 дней;
· Стрептомицин по 500-1000 мг в/м 2 раза в день 10 дней;
Препараты второго ряда:
· Ципрофлоксацин по 500 мг 2 раза в день перлорально 10 дней, при тяжелом течении можно вводить внутривенно по 400 мг 2 раза в день.
· Другие фторхинолоны: Пефлоксацин, Офлоксацин и другие;
· Доксициклин по 100 мг 2 раза в день 2-3 недели;
· Хлорамфеникол по 15 мг/кг веса тела 4 раза в день 2-3 недели;
· Цефтриаксон 1-2г 1р/сут парентерально.
Лечение антибиотиками продолжается до 3-5 дня нормальной температуры
Беременные женщины:
Перечень основных лекарственных средств:
· Цефтриаксон 1-2г 1р/сут парентерально;
· Гентамицин по 5 мг/кг веса тела в/м 1 раз в день;
· Стрептомицин по 500 мг в/м 2 раза в день.
Препараты второго ряда (с учетом результатов антибиотикочувствительности, по жизненным показаниям):
· Доксициклин по 100 мг 2 раза в день;
· Ципрофлоксацин по 500 мг 2 раза в день.