Валюталық жүйе және валюта бағамы

шаруашылықтағы валюталардың қызмет етуі барысында қалыптасатын қоғамдық қатынастар жиынтығы.

пайда болған.
Келесі даму кезеңіне Лиондағы және Батыс Еуропа елдерінің басқа да сауда

орталықтарында орта ғасырлық вексель жәрмеңкелері жатады. Мұнда аудармалы вексель (тратта) бойынша есеп айырысулар жүргізілген.
Феодализм қарсаңында және өңдірістің капиталистік тәсілінің құрылуымен байланысты банктер арқылы халықаралық есеп айырысулар жүйелері дами түсті.

валюталык, қатынастарды ұйымдастыру және реттеу нысаны.

үш түрге бөлінеді:

қажетті валюталық ресурсты құрайтын және оны пайдалануға көмектесетін экономикалық қатынастар

жиынтығы

мен жағдайына байланысты анықталады.

жүйе XIX ғасырдың ортасына таман құрылған.

құралдардың қызмет етуін қамтамасыз ететін халықаралық келісімшарттар мен мемлекетаралық құқықтық

нормалар кешенін қамтыды.

құрылымдылық кағидаларының сәйкес келуі дәрежесіне және алдыңғы қатарлы елдердің мүдделеріне

байланысты болып келеді.

құрылады. Мысалы, Еуропалық валюталық жүйе (ЕВЖ) — бұл Еуропалық қоғамдастыққа

мүше елдердің валюта аумағында ұйымдастырылу — экономикалық нысанындағы қатынастарды білдіреді.

екі валюта арасындагы шекті қатынасы.

құқығы) белгіленеді.

бірлігіне негізделсе, ал дүниежүзілік валюталық жүйе — бір немесе бірнеше

резервтік валюталарға немесе халықаралық есептеу бірліктеріне негізделеді.

валюталық багшды анықтауда негіз ретінде қызмет ететін және валюталар бағамын

реттеу мақсатында валюталық интервенция жүргізуде пайдаланылатын халықаралық төлем және резерв құралы қызметін атқаратын, әлемнің алдыңғы қатарлы елдерінің еркін ауыстырылатын ұлттық валюталары.

ақша белгілері; үшіншіден, халықаралық есептесу бірліктері және төлем құралы (СДР,

еуро.).

бірлігіне қатысты бейнеленетін бағасы.
Валюта бағамы әр түрлі елдер ақша бірліктерінің арақатынасы.

валюталарды айырбастайды. Импортер ұлттық валютасын шетелден тауар алғаны үшін шетел

валютасына ауыстырады.
дүниежүзілік және ұлттық нарықтағы бағаларды, сол сияқты әр елдің құндык көрсеткіштерін салыстыруға;
фирмалардың және банктердің шетел валютасындағы шоттарын үздіксіз қайта бағалап отыруға;

Валюталық бағамның қажеттігі:

болады. Ақшаның инфляциялық құнсыздануы, ол ел валютасының төлем қабілеттігін және

басқа елдің валютасына қатысты бағамын төмендетеді.
Төлем балансының жағдайы. Егер де төлем балансынының жағдайы активті болса, онда шетелдік борышқорлар жақтан ұлттық валютаға сүраныс өсіп, үлттық валютаның курсын жоғарылатуға
мүмкіндік береді, ал пассивтік болса, борышкорлар оларды өздерінің сыртқы міндеттемелерін етеу үшін шетел валютасына сатып, ұлттық валюта бағамын темендетеді.

Валюталық бағамға әсер ететін факторлар ықпал етеді:

мерзімді қозғалысына әсер етеді. Шын мәнісінде пайыз мөлшерлемесінің өсуі, шетел

капиталының ішке ағылуын ынталандырып, ал оның төмендеуі ұлттық капиталдың шетелге шығуына жол береді;
пайыз мөлшерлемесі валюталық нарықтағы операцияларға және ссуданың капиталдар нарығына әсер етеді, яғни, шетелден арзан несие алып, оны ішкі нарықка орналастырады.

Әр елдегі пайыз мөлшерлемесіндегі айырма. Бұл фактордың валюталық бағамға әсері екі жағдаймен болады:

валюта бағамы түсетін болса, оны банктер тез арада тұрақты валютаға

сатуға тырысады.
Белгілі бір валютаның Еуронарықта және халықаралық есеп айырысуда пайдалану дәрежесі. Мысалға: Еуробанктер 60—70% операцияларын АҚШ ($) долларында жасағандықтан, оған деген сұраныс пен ұсыныс ауқымы анықталады.
Халықаралық төлемдердің жеделдетілуі немесе кешіктірілуі де валюталар бағамына әсер етеді.
Валютага деген ұлттық және халықаралық нарықтагы сенімділік дәрежесі.
Валюталық саясат. Нарықтың және мемлекеттік реттеудің шекті қатынасы оның динамикасына әсер етеді.