Жүйке жүйесі мен тері жабындыларының туа біткен ақаулары

Топ:  ЖМ
Қабылдаған: Кульмаганбетова Н.М

«Астана медицина университеті» АҚ «Молекулярлы биология және

медициналық генетика» кафедрасы

СӨЖ

Тақырыбы:

әдебиеттер.

тұқым қуалаушылық аурулары мен туа біткен ауруларды ажыратады. Тұқым қуалаушылық

аурулары хромосомалық және гендік құрылымдардың өзгеруінен дамиды, олар бала туа салысымен немесе белгілі бір жас мерзіміне келгенде ғана білінуі мүмкін. Ал туа біткен (пренаталдық) аурулар туылғанға дейінгі, жатырішілік кезеңдегі ұрық дамуының барысында болған бұзылыстар нәтижесінде дамиды және көбінесе бала туыла салысымен-ақ білінеді. Пренаталдық патология негізінен эмбриопатия мен фетопатияға бөлінеді.

бүкіл организм мүшелері мен тіндерінің, соның ішінде орталық жүйке жүйесінің

және тері туындыларының бастапқы негізі қаланады. Әсіресе ұрықтанған жұмыртқа жасушасының имплантациясы, яғни жатыр қабырғасының шырышты қабатына бекітілу, кезеңі мен оның дамуының алғашқы екі айы сын кезеңдері болып саналады. Өйткені осы мерзімде екпінді түрде мүшелердің дамуы (органогенез) және тіндердің жетілуі (дифференциациясы) жүріп жатады. Зиянды ықпалдардың әсер ету мезгілі кезеңдерін ескере отырып, пренаталдық бұзылыстарды 4 топқа бөледі:

гаметопатиялар – ұрықтануға дейінгі ата-анасының жыныстық жасушаларындағы бұзылыстар;
бластопатиялар – бластогенез кезеңінде, яғни ұрықтанған жұмыртқа жасушасының ерте жетілу кезеңінде (ұрықтанудан кейінгі бірінші үш апта) пайда болған бұзылыстар;
эмбриопатиялар – ұрықтың органогенез кезеңінде (жүктіліктің 3-ші аптасының соңынан 4-ші айының соңына дейін) болған зақымданулар;
фетопатиялар – жүктіліктің 5-ші айынан кейін, мүшелер мен жүйелердің морфологиялық (құрылымдық) және функционалдық (қызметтік) пісіп жетілу кезеңінде пайда болатын ұрық зақымданулары.

тыс дамуы;
Гипоплазия ( гипогенезия ) – толық жетілмеуі
Аплазия ( агнезия,

атрезия ) – ағзаның саңылауының болмауы.
Гетеротопиялар – ағзаның басқа орында дамуы
Стеноздар – қуыс мүшенің тарылуы
Атрезиялар- каналдың не тесіктің болмауы.

Туа біткен ақаулықтар

байланысты ми көлемінің ұлғаюы.

Анэнцефалия-ми бөліктерінің болмауы.

Агирия-ми қыртыстарының болмауы.

қорабы көлемінің азаюымен бір уақытта бас сүйегінің қалыңдауымен үйелеседі; осы

ақаудың түрлі ауыр сатылары болуы мүмкін

кеңістіктегі (сыртқы гидроцефалия) бас сүйек үлкеюімен және беттің оған сәйкессіздігімен

айқындалады, бет кішкентай, шеке үлкен болып көрінеді. Бас сүйектің жұқаруы мен алшақтауы байқалады, еңбектің ісінуі. 

туа болатын кемістік

қарыншалар, шыққан эпендимомалар. Нақты порэнцефалидің жалған түрін айыруға болады, мұнда

кисталар ми сұйықтығы ағынының жолдарымен берілмейді және бас миының бұрынғы ткандардің жұмсаруынан пайда болады.

және дене қатты өзгереді.

толық жабылмай қалуын айтады Жұлын және оның қабықтары мен түбіршіктері

кеміс жерден шығып, жұлындық жарық пайда болады.
Ең ауыр формасы – омыртқаның толық бітіспеуі, көбінесе, басқа да ақаулықтармен қабаттасып дамиды. Балалардың өмір сүруге қабілеті болмайды.
Жұлын-ми жарығына, шығыңғылық тән, ол домалақ пішінді, эластикалық консистенциялы болады. Әдетте, бел аймағында орналасады. Оның үстіндегі тері жамылғысы жұқарған болады, флюктуация белгісі жиі анықталады. Егер жарықтың ішіне жұлын немесе оның нервтерінің түбіршіктері шықса, кіші жамбас астауының ағзалары мен аяқтардың қызметі бұзылады. Омыртқаның бітіспеген доғаларының аймағында әртүрлі патологиялық түзілістер дамуы мүмкін – қатты фиброзды жіпшелер, липомалар, фибромалар, гипертрихоз, терінің гиперпигментациясы, ангиомалар, дермоидтар. Диагностикасында рентгенографиялық зерттеулер жүргізіледі.

және жүре пайда болған тері және оның қосалқыларының дерттік жағдайларын

айтады.
Бұл түсінік терінің дистрофиялық, қабынулық, инфекциялық, тұқым қуалайтын және басқа бүліністерін біріктіреді.
Дерматоз атау сөзі тері ауруларының жекелеген түрлеріне және олардың топтастырылған (мәселен, «дерма-титтер», «микоздар», «дерматозооноздар» т.б.) түрлеріне бірдей қолда-нылады.
Кейбір жұқпалы аурулар (бөртпе сүзек, жәншау, қызылша, гепатит т.б.) кездерінде теріде байқалатын бөртпелер дерматоздарға жатпайды.

қуалайтын аллергиялық ауруларға шалдыққан балаларда туындайды.

тұқым қуалайтын белгі. Бұл ген гомозигота кезінде меланин, хлорофилл пигменттері

синтезін тежейді. Адамдар мен жануарлардың түрге тән сыртқы пигментациясы іштен туа қалыпты аспай көзі, қасы, шашы, түгі, терісі т.б. өзгелерден ерекше түске боялады.

Mарфан, француз педиатры зерттеп, бірінші 1896 жылы сипатталған болатын. Марфана

ауруы дәнекер тінінің мұраланған ақауынан туындаған және тірек-қимыл жүйесінің зақымдануымен сипатталады.
«Құс» бет (тар бас сүйегі), көз жанарының алға қарай шығуы, бұлшық етінінің нашар дамуы, теріасты гипоплазиясы, сондай-ақ саусақ буынының ойналмалдылығы, қол аралық және аяқ өсуінің сәйкессіздігі, қолы мен аяғы ұзын, жіңішке, «өрмекші тәріздес», вегетативті-тамырлы бұзылулар, тіпті кенеттен тершеңдік, әлсіздік, суық қолды, тері мәрмәр үлгіде болуы.

болуымен сипатталатын аутосомды-доминатты тұқым қуалайтын ауру.

қатерлі кезеңдерді, эмбрионға тератогендік факторлардың зиянды әсерін, туа пайда болатын

ақаулықтардың даму механизмдерін түсінуге мүмкіндік береді.
Сондықтан жүктілікті алдын- ала болжап, ата-анасының денсаулығының диагностикасын жүргізу, жүктілік кезінде қажетті анализдерді тапсыру, ұрыққа зиян келтіретін факторлардан алшақ болу- туа біткен ақаулықтардың көрсеткішін төмендетеді.
Қазіргі таңда әлемдік медицинадағы ең өзекті мәселелердің бірі дені сау балалардың санын көбейту және ана мен бала денсаулығын жіті қадағалау.

ҚОРЫТЫНДЫ

Қуандықов Е.Ө., Аманжолова Л.Е., “Молекулалық биология негіздері”Алматы: “Эверо”баспасы, 2008ж.,

С.А.Әбілов. Молекулалық биология және генетика: Оқулық. 2-ші, түзет. Ж. Толық, 2010.- 388 б.
Б.С.Мамбетпаева «Медициналық генетика мәселелері» 2017 ж
Эмбриология негіздері. Т.Ж.Умбетов. Т.Ж.Бірімов Ақтөбе 1996 ж.
http://www.derma.kz, http://bellaestetica.ru