17.Аурулықты зерттеудің негізгі әдістері,олардың медициналық мекемелердің

жолы бар:
1.Тұрғындардың дәрігерлік қаралуға өздігінен келу нәтижесі бойынша халықтың денсаулығын

зерттеу
2.Профилактикалық дәрігерлік тексуру мәліметтері бойынша зерттеу
3.Өлім туралы мәліметтер бойынша зерттеу
Аурулық көрсеткіштері амбулаторлық-емханалық мекемелерге өз еркімен келіп қаралуы мен ауруханаларда емделген тұрғындардың анықталған аурулар жөніндегімәліметтер бойынша есептелінеді

типтес ЕПМ де біріңғай тіркеу құжаттары бар ,олар ДСМ мен

бекітіледі барлық күнделікті пайдаланатын медициналық құжаттар мынадай топтарға бөлінеді:
1.күнделікті тікелей қолданатын құжаттар/емханадағы ,ауруханадағы емдеу картасы/
2.күнделікті тікелей пайдаланылатын тіркеу құжаттары /дәрігерге қабылдану талоны,еңбекке жарамсыздық парағы,жобалы ауру туралы хабарлау,диспансерлік бақылау картасы,тамақтан улану/
3.дәрігерлердің жұмысының нәтижесін тіркеу құжаттары/дәрігер күнделігі,диспансерлік бақылаудағы аурулар туралы мәлімет жинағы
4.есеп құжаттары /ЕПМ жылдық есебі/
5.қалалық емханадағы арнайы статистика кабинеті бар онда алғашқы тіркеу жұмысы жүргізіледі,статистикалық құжаттардың дұрыс толтырылуы текскеріледі,есеп құжаттары толтырылады

мәліметтері ауырып барып қайтыс болу жағдайлары есепке алынады.тіркеу формасы №106/т

арқылы зерттеуге болады.
ҚР өлім себептері бойынша ең жиі кездесетін аурулар:
-жүрек және қан айналым
-жарақаттану және улану
-қатерлі ісіктер
-тыныс алу
*ересектер 100 000 ересек адамға шаққанда есептелетін көрсеткіш:
-тыныс алу
-қан айналым
-зәр шығару және жыныс
-ас қорыту
-психикалық және мінез құлқының бұзылыстары

шелі
-жұқпалы және паразитарлы
-Көз және оның қосымшалары
*жас өспірімдерге 100 000 шаққанда
-тыныс

алу
-ас қорыту
-көз
-тері және тері асты шелі
-зәр шығару және жыныс
-психикалық және мәнгез құлқының бұзылыстары

жастағылардың ішінде өлгендер саны*1000/барлық сол жастағылар саны
Белгілі бір аурудан өлгендер

саны*100000/халықтың орташа саны
Сәбилер өлімі:жыл бойы 1 жасқа толмай өлгендер саны*1000/биыл туғандардың 2/3+былтыр туғандардың 1/3
Перинатальдық өлім көрсеткіші:өлі туғандар саны+жаңа туғандардың бір аптада өлгендер саны*1000/өлі және тірі туылған сандардың қосындысы

және ЖЖА шұғыл тіркелуі статистикалық талонда белгіленеді.ЖА,тамақтан улануды шұғыл кәсіби

улануларды және егуден кейінгі реакция болған жағдайларды №58/т”шұғыл хабарлау” құжат түрі арқылы есепке алынады.
Мед қызметкер дерттің басталуы мен нақты түрін анықтап шұғыл хабарлау қағазын СЭС ке жібереді ең қауіпті жұқ.аур.шешек,тырысқақ,оба ауруларын дәрігерлер ерекше тіркеуге алып телефон,телеграф арқылы ден.сақ.органдарына ДСМ ге хабарлайды
Емхана жағдайында мысалы обыр ауруының асқынған жағдайының пайызы:обыр ауруының асқынған жағдайының саны*100/барлық анықталған обыр ауруының 1 жылдағы саны

кемтарлығына байланысты өзінің атқаратын қызметін істей алмайды және істемеуі керек

себебі басқа адамдарға зиян келтіруі мүмкін сондықтан оған арнайы жағдай жасалуы тиіс.егер науқас адам емделу тәртібін бұзбай өзінің денсаулығына өндіріске зиян келтірмей толық көлемде болмаса дажеңілденген жағдайда жұмыс істесе ,онда ондай адамды жартылай еңбекке жарамсыз деп есептеледі.Еңбекке жарамсыздықтың ұзақтығына сәйкес уақытша және тұрақты түрде еңбекке жарамсыз деп бөлінеді.УЕЖ ты ЕПМ дәрігері жүргізеді

өтпелі түрде болады.ЕПМ жұмысқа жарамдылықты сараптауды алдымен емдеуші дәрігер содан

соң бөлім меңгерушісі және УЕЖ жөніндегі бас дәрігердің орынбасары жүргізеді.
УЕЖ куәләндыратын негізгі құжат –УЕЖ парағы /жұмысқа шықпаған кезде / кейде бекітілген анықтама/оқушыларға,Студенттерге тіркеу және талдауда пайдаланылады/.
Амбулаторлық және үй жағдайында емделгенде емдеуші дәрігер УЕЖ парағын науқас адамға бір өзі 3 күнге,ал аурудың бір түрі немесе жарақаттануы бойынша жалпы бұрынғы күндерді қосқанда 6 күннен артық бере алмайды,одан әрі қарай УЕЖ парағын беру үшін емдеуші дәрігердің,бөлім меңгерушісінің,УЕЖ жөнәндегі бас дәрігердің орынбасарының қолы к.к,яғни ДКК рұқсатымен беріледі.ДКК УЕЖ парағын бір мезгілге 10 күннен артық бермейді ,жалпы ДКК УЕЖ парағын 4 айға ал ұзаққа созылып ауырса 5 айға дейін ұзартуға болады ,егер белгілі бір аурудың түрімен үзбей ауырса.Содан кейін ұзақ ауырғандарды МӘСК ке жібереді

тобына тұрақты не ұзақ уақыт еңбекке жарамдылықтан айырылғандар және басқа

адамның күтуіне,бақылауына мұқтаждар жатады./қатерлі ісік,жүрек қан тамыр т.б аурулардың ең соңғы қайтымсыз түрлеріне сәйкес жағдайларда болады,соқыр ,анатомиялық ақаулары бар,психикалық аурулары бар /
2 тобына ағзалардың аса күрделі бұзылыстарға ұшыраған науқастар және толық еңбекке жарамсыздар,бірақ өздерін өзі күте алатындар,басқа адам көмегін,бақылауын тілемейтіндер жатады /кәсіби жұмысын орындай алмайтындар,созылмалы ауруы асқынып ,пауқастанғандардың арнайы жұмыс жағдайларын ұйымдастыруды тілейтіндер
3 тобына:бұрынғы өзінің кәсіби жұмысын атқара алмайтындар ,кәсіби жұмысын шектеулі түрде орындай алатындар ,төмен дәрежедегі жұмысшылар,бойында айқын анатомиялық ақаулары бар адамдар.
Бірінші топқа 2 жыл,2-3 топқа мүгедектік белгіленеді