Слайд 1АҚ «Астана медицина университеті»
Қалыпты физиология кафедрасы СӨЖ
Тақырыбы: Эмоционалды стресс
Орындаған: Өмірзақ Жанель
Тобы: ЖМ 135
Қабылдаған:Жашкеева А.М
Слайд 2Эмоция
Ағылшынның күйзеліс,қысым,сығым деген созінен шыққан.
Слайд 3Күйзеліс бұл не ?
Күйзеліс дегеніміз - бұл күшті
әсерден адамда пайда болатын зорланған көңіл күй.
Күйзеліс – бұл
қоршаған ортаның жағымсыз өзгерістеріне жауап ретінде организмнің ерекшеленбеген қорғаушы реакциясы.
Слайд 4Күйзеліс түрлері
Кәсіби күйзеліс ( жұмыста болған күйзеліс)
Сезім әрекетіне бой
алдырған күйзеліс
Жарымжандық күйзеліс
Рухани қалып күйі күйзелісі
операциялық күйзеліс (
хирургиялық операцияға организмнің реакциясы )
Жарақаттау қызметін басынан кешіруден пайда болған күйзеліс және т.б.
Слайд 5Күйзеліске нелер түрткі болуы мүмкін?
1.Физикалық түрткілер: ыстық , суық ,
шу , от, жол қозғалысы , зорлық – зомбылық ,
аурулар , жұмыс жағдайларының нашарлығы және т.б.
2.Әлеуметтік түрткілер: қоғамдық , эконоикалық және саясаттық ; отбасылық ; жұмыспен , мансаптылықпен байланыстылар ; жеке адамдар аралық .
3.Отбасылық түрткілер: міндеттерді бөлу , қызғаншықтық , құндылықтар жүйесіндегі өзгешелік , аурулар (отбасындағы өлім – жітім және т.б.)..
Слайд 7Бірінші
( үрейлену сатысы ).
Мұндай кезеңде жүрек жиірек соғады
, ас қорыту уақытша тойтарылады. Адам бұндай күйде ұзақ бола
алмайды , өйткені шаршайды.
Слайд 8Екінші
( қарсыласу сатысы ).
Ол күйзеліс жағдайының даму және жалғасуына
қарай басталады. Бұл сатыда адам жағдайларға бейімделе отырып , қолайлы
ережеде әрекеттенеді. Бұл саты біршама ұзаққа созылуы мүмкін.
Слайд 9Үшінші ( әлсіреу сатысы ).
Әлсіреу сатысы ,
егер күйзеліс тым күшті немесе ұзақ болғанда басталады. Оның белгілері
; сезім әрекетіне бой алдырған ( үрейлену , енжарлық , кейігіштік , психикалық шаршағандық ) , мінез – құлықтық ( жауаптылықтан және өзара қатынастан бойды аулақ салу , ойда болмайтын мінез көрсету , өзіне көңіл қоймау ) және соматикалық ( денсаулықтың нашарлауы , жүдеу , тым көптеп дәрі – дәрмек қолдану ) салаларында басталады. Қарсыласу мүмкіншілігін жоғалту ауруларға , психологиялық жарақат алуға , әкеліп соғады.
Слайд 10Кейбір батыс сарапшыларының бағалаулары бойынша аурудың 70% сезім әрекетіне бой
алдырған күйзелістермен байланысты болған.Еуропада жыл сайын миллиондаған адамдар күйзеліске байланысты
жүрек-қантамыр жүйесінің қызметтерінің бұзылысынан өлген.
Слайд 11Күйзелістің екі түрі
« Жағымды » күйзеліс ұзақтайын көтеріңкі
көңіл күйде болуға әкеледі , оның өзі организмге жақсы әсер
етеді : иммунитет артады , аурулардың беті қайтады , адам қуаныш толысуын сезінеді , өте жақсы көрінеді және тамаша сезінеді.
« Жағымсыз » күйзеліс дағдылы қалыптан ұзақ уақытқа шығарып тастайды және денсаулығына елеулі зиян келтіреді.
Слайд 12Негізгі белгілері .
- ұмытшақтық,
- көтеріңкі қозғыштық,
-
тұрақты шаршағандық,
- әзіл – оспақты түсіне білуден айырылу,
- Кенет
тартылатын сигарет санының көбейуімен бірге бір мезгілде алкогольдік ішімдікке құмарту ,
- ұйқы мен асқа деген зауықтылықтың жоғалуы,
- ақыл – естің төмендеуі,
- Кейде , бас , арқа , асқазан тұстарында былай айтылатын «психосоматикалық» ауру дегеннің кездесуі мүмкін.
Слайд 13Күйзеліс индикаторы
Алдымен оқыңыз , ал содан кейін суретке
қараңыз.
Кәртішкеде судан қарғып шығып жатқан екі дельфин бейнеленген.
Мысалда: Тәжірибе тобынан анықталғандай , дельфиндердің мүлде ұқсастық дерегіне қарамастан , күйзеліс күйіндегі адам олардың айырмашылығы табады.
Егер адам айырмашылықтарды көптеп табатын болса , демек ол өте күшті күйзелісті басынан кешіріп отырған болады.
Суретке қарап отырыңыз.
Егер сіз дельфиндерден екіден көп айырмашылықтар тапсаңыз , онда сізге жедел демалысқа кетуіңіз керек.
Слайд 14Күйзелісті жеңіп шығу қолыңыздан келе ме?
0-3 ұпай. Сіз өзіңізді ұстай
аласыз және мүмкін әбден бақытысыз.
4-7 ұпай. Сіздің күйзелісті жеңіп шығу
қабілеттігіңіз әлдеқайда орта деңгейде. Сізге күйзелісті жеңіп шығуға көмектесетін бірсыпыра әдістерді құралдануға алу пайдалы болады .
8 және адамда көп ұпай. Сізге әзірше өмір қиыншылықтарымен күресу қиынға соғады. Егер сіз өзіңіздің шын жүрегіңіз бен дене күшіңізді сақтағыңыз келсе , онда сізге күйзеліспен күресудің тым тиімді әдістемелерін қолдануды үйренуіңіз керек .
Слайд 15Назар аударғандарыңызға үлкен рахмет!