Астана Медицина Университеті

аурулардың құрамы. Госпитализация ережелері. Жұқпалы аурулар ауруханасының күн тәртібі.Жұқпалы аурулардың

диагностика принциптері. Емдеу принциптері және әдістері.. Жұқпалы аурулардың алдын алу.

Инфекциялық аурулар және эпидемиология кафедрасының доценті, м.ғ.к, Тусупова Қ.Н.

аурулардың жіктелуі
Инфекциялық үрдістің даму негіздері
Инфекциялық үрдістің түрлері
Жұқпалы аурулардың ерекшеліктері
Жұқпалы аурулардың

даму циклі
Жұқпалы аурулардың негізгі синдромдары
Жұқпалы аурулардың қазіргі күндегі шешілмеген мәселелері
Жұқпалы аурулардың диагностикасының принциптері
Жұқпалы аурулардың емдеу прициптері
Жұқпалы аурулардың қызметінің структурасы
Жұқпалы ауруларды алдын алу

қоздырғыштармен шақырылатын; жоғары жұғуымен, цикл түрінде өтуімен сипатталатын, арнайы иммунитет

құратын, кең таралған аурулар.

деңгейі
Өлім көрсеткіші деңгейі
Адам патологиясының ішінде үлес салмағы 60-70 % (

ДДҰ жүрек тамыр және онкологиялық аурулардан кейін 3 орында). Жұқпалы аурулардың нозологиялары мыңнан астам.

(оба, нағыз шешек, холера, бөртпе сүзегі, іш сүзегі, грипп т.б

– адам өліміне басты себебі.
Қазіргі күнде- көптеген инфекциялармен сырқаттану біршама төмендеуде.
Бұрын төмендеген инфекциялар өршіп, қайтадан бас көтеруде ( туберкулез, дифтерия, безгек, холера)
Кейбір табиғи инфекциялардың белсенділігі жоғарлауда ( оба, кене энцефалит, геморрагиялық қызбалар, лептоспироз)
Зоонозды инфекциялардың таралуы кеңейген ( сібір жарасы, туляремия, құтырма)
Жана аурулар пайда болып жатыр ( АИТВ, ротовирусты синдром, Лайм ауруы, вирусты геморрагиялық қызбалар, боррелиоз, легионеллез,холера бенгал)
Баяу дамитын нерв жүйесінің зақымдауымен өтетін аурулар көбеюде
Қазіргі күнде жұқпалы аурулардың құрамында көбінесе вирустармен шартты патогенді микробтар шақыратын инфекциялардың үлес салмағы жоғарлауда.

Қоздырғыш организмде қорғаныс факторларын (капсула, L - түрлері) түзіп, өзіне

тіршілік етуіне әрекет жасайды (соның ішінде антибиотиктерге төзімділік құрастыру).
2 Жұқпалы ауруларға жұғыстық тән, әр науқас – ауру көзі ретінде қауіпті.
3 Жұқпалы аурулар кең таралып, «лап етіп » өршу, эпидемия немесе пандемия түрінде өтеді.
4 Жұқпалы аурулар көбінесе циклдік түрде өтеді (соматикалық, хирургиялық аурулардан басты айырмашылығы)
5 Бірталай жұқпалы аурулардан кейін тұрақты, ұзақ иммунитет қалыптасады ( қызылша, дифтерия, скарлатина, желшешек т.б), кейбір аурулардан кейін типіне байланысты қысқа мерзімді иммунитет ( ішек инфециялары), кейбір инфекциялардан кейін иммунитет қалыптаспайды.

сальмонеллез, ботулизм, АИТВ, ВГА)
-менингококкты инфекция
-балалар инфекциясы (қызылша, шел шешек, эпидпаротит

ж.т.б.)
-бруцеллез
-сібір жарасы
-лептоспироз
-листериоз
-көктемгі-жазғы энцефалит
-ҚҚГҚ
-оба
-тілме
-құтырма

т.б
Таралу ортасына байланысты
-антропоноздар
-зооноздар
-зооантропоноздар
-сапроноздар

инфекциялары
қан инфекциялары
тері және шырышты қабат инфекциялары
туа біткен аурулар
Жұқпалы аурулардың жіктелуі

(макроорганизмге) еніп, сыртқы ортаның жағдайына байланысты қарым қатынасқа түсіп, нәтижесінде

инфекциялық процесстің бір түріне апаратын жағдай.
Инфекциялық процесс - қоздырғыштың патогенді әсерінен адам организмінде туатын қорғаныс физиологиялық және патологиялық реакциялардың жиынтығы.

Бактерия тасымалдаушы:
1) сау адамдар арасында болатын, сонын ішінде транзиторлы
2) аурудан

кейін дамитын
жедел (3 айға дейін)
созылмалы түрде (3 айдан кейін, оның ішінде өмір бойы)
Латенттік ( жасырын, иннапарантты)
Баяу дамитын инфекциялар ( құтыру ауруы, герпес инфекциясы)

дәрежесі.
Байқалу көріністері
1. клиникалық
2. патоморфологиялық
3. биохимиялық
4. иммунологиялық

нағыз клиникалық көріністер
Реконвалесценция кезеңі
Аурудың соңы
- сауығуы
- созылмалы түрінде өту
-

өлім

клиникалық

эпидемиологиялық
лабораторлы
мәліметтермен қойылады.

диагноздың негіздеуімен лабараторлы зерттеу нәтижелері
Қорытынды диагноз: клиникалық диагноздың негіздеуі, динамикада

бақылау мәліметтер

көріністер

кейде сағат сайын анықтау
Сырқаттың алғашқы белгілерінің пайда болу уақыты
Сырқаттың

басталу түрі ( кенеттен, біртіндеп)
Продромалды кезең белгілері
Клиникалық белгілердің пайда болуы мен реттілігі.
Қолданылған дәрі-дәрімектер.

сырт келбеті
тері және шырыш қабаттары
перифериялылық лимфа түйіндері
тірек

қимыл аппараты
жүрек тамыр жүйесі
тыныс алу жүйесі
ас қорыту жүйесі (тіл, бауыр, көк бауыр)
несеп жыныс жүйесі
нерв жүйесі

спецификалық белгілер – бұл тек қана осы сырқатқа тән көріністер.

Осы көріністер болған кезде – диагноз анық дәлелденеді, болмаған жағдайда осы сырқат деуге мүмкіншілік бермейді.
Факультативті немесе сүйеніш белгілері. Бұл көрініс осы ауруға негізгі болғанымен, басқа ауруларда да көрінуі мүмкін (мысалы – қан және шырыш араласқан нәжіс бөртпелер,брадикардия,қызба т.б).

3. Жәрдемші ( ой салатын) белгілер – бұл көріністер бірқатар ауруларда кездесуі себебімен диагноз қоюға мүмкіншілік бермейді. Бірақ сырқаттың негізгі белгілерімен қоса клиникалық көріністерінің спецификалық жиынтығын құрастыруға мүмкіншілік береді.

сарғаю синдромы
лимфаденопатия синдромы
менингиальды
гепатолиенальды синдромдар.
Жұқпалы аурулар жиі кездесетін

синдромдары:

пайда болған аурудың көзін,

тарау жолын
факторларын анықтау.

мәліметтер анықталмаған жағдайда диагноз
қоюға кедергі болмау керек
-эпидмиологиялық анамнезді жинаған

кезде жоспарлы және эпид. көрсеткіштер бойынша жасагған егулер жөнінде мәліметтеранықталады.

тексеру,
RW, АИВ ауруларға тексеру.

Арнайы әдістер
Қоздырдырғышты анықтауға

бағытталған
Бактериологиялық
Вирусологиялық
Паразитологиялық
ПТР
Қоздырғыш антигендерін анықтайтын серологиялық
реакциялар ( ИФА, РАГА)
Антиденелерді анықтау
Серологиялық
Аллергиялық
Инстументальды

сібір жарасы т.б).
Клиникалық көріністер бойынша (клиникалық асқынулар, ауыр ағымы).
Эпидемиологиялық

көріністер бойынша ( эпидемиологиялық ошақтарды залалсыздандыру шаралары)

(ересектерге
және балалар бөлімшесімен).
Емханалар құрамында жұқпалы аурулар
кабинеттері.
Жұқпалы аурулардың ғылыми зерттеу

институттары.

қарастыратын (ауруханаішілік инфекцияларды жоққа шығару үшін) эпидемияға қарсы тәртіп сақталу

керек (жай инфекциялар кезінде):
Бокс түрінде диагностикалық палаталар немесе бөлімдердің болуы;
Инфекциялық ауруларды нозологиялық форма бойынша госпитализациялау;
Күнделікті дезинфекцияны және науқасты шығарған кезде қорытынды дезинфекцияны жүргізу;
Аса қауіпті инфекциялар кезінде төмендегілерді ескеретін, қатаң эпидемияға қарсы тәртіп қолданылады:
Стационарды «таза» және «кір» бөліктерге бөлу;
Қорғаныс киімде жұмыс істеу (түрлі типті обаға қарсы костюм).

қажет
Әр науқасқа жеке ерекшеленген ем қолдану керек
«Комплексті ем » ұғымына

кіретін жағдайлар:
рациональды күн тәртібі
дұрыс тамақтану да ем болады
этиотропты ем
патогенетикалық ем
спецификалық ем
симптоматикалық ем
физиопроцедуралар
санаторлы - курортты ем

вакциналар
- сары сулар
- анатоксиндар