Разделы презентаций
- Разное
- Английский язык
- Астрономия
- Алгебра
- Биология
- География
- Геометрия
- Детские презентации
- Информатика
- История
- Литература
- Математика
- Медицина
- Менеджмент
- Музыка
- МХК
- Немецкий язык
- ОБЖ
- Обществознание
- Окружающий мир
- Педагогика
- Русский язык
- Технология
- Физика
- Философия
- Химия
- Шаблоны, картинки для презентаций
- Экология
- Экономика
- Юриспруденция
Дәріс №1 Қазіргі оториноларингологияның дәлелді медицина тұрғысынан өзекті
Содержание
- 1. Дәріс №1 Қазіргі оториноларингологияның дәлелді медицина тұрғысынан өзекті
- 2. Оториноларингология - грек сөздерінен құралған: OTOS
- 3. ОториноларингологияБұл клиникалық пән ЛОР мүшелерінің құрылысын және
- 4. ЛОР ағзаларың зерртеп емдейтін дәрігерді оториноларинголог немесе ЛОР-дәрігері деп атайды.
- 5. ЛОР мүшелері бір-бірімен анатомиялық байланыста болады. Өйткені олардың шырышты қабықтары бір-бірімен жалғасып жатады.
- 6. Сонымен қатар
- 7. ЛОР ағзаларына жатады:Мұрын;Мұрынның қосалқы қуыстары;Жұтқыншақ;Көмей;Құлақ
- 8. ЛОР ағзалары бас пен мойыннын ортасында орналасқан.
- 9. Анатомиялық ерекшеліктеріЛОР-ағзалары есту, тепе-тендік сақтау, иіс сезу
- 10. Осы анатомиялық ерекшеліктеріне байланысты ЛОР-дәрігер невролог, нейрохирург,
- 11. Сыртқы мұрыңда 2 бөлім бар: 1. Сүйекті 2. Шеміршекті
- 12. AnatomyLateral View of Sinuses
- 13. Слайд 13
- 14. Мұрын қуысы жоғарғы жағынан алдыңғы бас сүйек
- 15. Латеральды қабырғасыЖоғарғы мұрын жолы – торлы қуыстың
- 16. Алдыңғы риноскопиядағы көрініс
- 17. Мұрынның канмен кантамасыз ететің ерекшеліктері 1. Киссельбах
- 18. Слайд 18
- 19. Мұрын қосалқы қуыстарыҮстінгі жақ қуысы (гаймор)- гайморитМаңдай қуысы- фронтитТорлы қуыс (алдыңғы, ортаңғы,артқы клеткалары)- этмоидитНегізгі қуыс- сфеноидит
- 20. Мүрын қосалқы қуыстарыParanasal Sinuses
- 21. Слайд 21
- 22. Риногенді көзішілік асқынуларМұрын және мұрын қосалқықуыстары көзіші-лік
- 23. Риногенді асқынулардың дамитын жолдары1.Контактілі2.Гематогенді3. Лимфогенді
- 24. ЛОР ағзалары мойын мен ми сауытының ортаңғы
- 25. Слайд 25
- 26. Жұтқыншақ анатомиясы
- 27. ЖұтқыншақЖұтқыншақ –жоғарғы тыныс және тағам өткізуші фиброзды-бұлшықетті
- 28. Жұтқыншақтың қызметі:Тыныс алуҚорғанысТағам өткізуДауыс және сөз түзеу
- 29. Жұтқыншақтың қабаттары.Жұтқыншақтың 4 қабаты бар:Шырышты ФиброздыБұлшықеттікАдвентициялық
- 30. Пирогов- Вальдеер сақинасы:1 мұрынжұтқыншақ бадамша безі;2 тандай бадамша безі;2 түктік бадамша безі;1 тілдік бадамша безі
- 31. Слайд 31
- 32. Слайд 32
- 33. Бадамша қорғаныс барьерлері (Воячек В.И.) 1барьер -
- 34. Таңдай бадамша безінің анатомиялық ерекшеліктері1. Капсуланың болуы2.
- 35. Слайд 35
- 36. Жұтқыншақта 3 кеңістік бар:Паратонзиллярлы (таңдай бадамша безінің
- 37. Көмей (larynx) - тыныс алу түтікшесінің кеңейген
- 38. Слайд 38
- 39. Тақ шеміршектер:Сақина тәрізді Қалқанша тәрізді Көмей үсті 123
- 40. Жұп шеміршектер: - ожау тәрізді
- 41. Көмей қуысы 3 бөлінеді:КіреберісДауыс қатпарлар бөлігіҚатпар асты
- 42. Дауыс қатпарларыЖалғанШынайыШынайы дауыс қатпарлары – 2 ақ-сұр
- 43. Көмейдің физиологиясы:Тыныс алуФонацияҚорғаныс
- 44. “Ақпа құлаққа сөз айтсаң ағып кетеді,Құйма құлаққа
- 45. Слайд 45
- 46. ҚҰЛАҚТЫҢ АНАТОМИЯСЫІшкі құлақОртаңғы құлақсыСыртқы құлақСыртқы есту түтігіДабыл жарғағыЕсту түтігіКіреберісҰлуVIII бассүйек жүйкесіЖартылай иілімді каналдарҮзеңгіТөсБалғашаҚұлақ қалқаны
- 47. ЕВСТАХИЙ (ЕСТУ) ТҮТІГІЕвстахий түтігіБаладаҮлкен адамда
- 48. Емізік тәрізді өсіндінің түрлері:ПневматикалықДиплоэтикалықСклеротикалық
- 49. ІШКІ ҚҰЛАҚ артқылатеральдыалдыңғыЖартылай иілімді каналдарампулаларкіреберісұлуОртақ сүйекті аяқшакіреберіс
- 50. Бас-сүйек ішілік отогенді аскынуларОтогенді менингитСамай бөлігінің абсцессіМишықтың абсцессіСигма тәрізді синустың тромбозыОтогенді сепсисОтогенді арахноидит
- 51. Соңғы кезде отология, ринология және ларингология неге
- 52. Біріншіден, бұл ағзалар анатомиясы жағынан алғанда бір-бірімен
- 53. Екіншіден, бұл ағзалар өзара физиологиялық және функционалдық
- 54. Үшіншіден, жоғарыда айтылған құлақ, тамақ және мұрын
- 55. Оториноларингология өз алдына жеке сала болып қалыптасқанға
- 56. Оториноларингология даму кезеңдері:1. 1841 - 1892 ж.
- 57. Қазақстанда 7 медициналық университеттерінде және 1 дәрігерлердің
- 58. Негізгі лор ағзаларын тексеруге арналған құрал-жабдықтары: рефлектор,
- 59. Оториноларингологтың жұмыс орны.
- 60. . Маңдай рефлекторы
- 61. Жарық түсіргіш және оптикалық құралдар: рефлектор, отоскоп, Зигля воронкасы.
- 62. Автономды жарықтандыру құралдар жиынтығы.
- 63. Эндоскоп
- 64. Трансиллюминация өткізетін аппарат
- 65. Гаймор қуысының траниллюминациясы
- 66. Маңдай қуысының траниллюминациясы
- 67. Слайд 67
- 68. Слайд 68
- 69. Сабақтың барысында тәжірибелік дағдыларды меңгеру
- 70. Слайд 70
- 71. Слайд 71
- 72. Слайд 72
- 73. Слайд 73
- 74. Слайд 74
- 75. Тренинг орталығында тәжірибелік дағдыларды игеру
- 76. УКЦ студенттермен бірге отоскопия өткізу
- 77. Отоскопия
- 78. Слайд 78
- 79. Слайд 79
- 80. Слайд 80
- 81. Слайд 81
- 82. Катетер Ямик
- 83. Дәлелді медицина мен кәзіргі оториноларингологияДәлелді медици́на (аглш.
- 84. Дәлелді медицинаның қағидалары Негізінде дәлелді медицинаны эффективті
- 85. Дәлелді медицина — бұл жаңа әдіс, жиынның
- 86. Дәлелді медицинаның денсаулық сақтау тәжиребесіне негізгі мақсаты принциптерді еңгізу- қауіпсіздік жағынан медициналық көмек көрсетудің сапасын жақсарту
- 87. Термин тарихыБұл терминді «evidence-based medicine» бірінші рет
- 88. Дәлелденді ме әлде жоқ
- 89. Денсаулық сақтау бағалау әдістемесі Швед кеңесі бойынша
- 90. КОКРАНОВты бірлестікКокрановты бірлестік - қазіргі дәлелді медицинаның
- 91. Скачать презентанцию
Оториноларингология - грек сөздерінен құралған: OTOS - құлақ, RHINOS - мұрын, LARYNGOS - көмей, LOGOS – ілім, ғылым
Слайды и текст этой презентации
Слайд 3Оториноларингология
Бұл клиникалық пән ЛОР мүшелерінің құрылысын және морфофизиологиялық ерекшеліктерін, атқаратын
қызметін, олардың ауруларын, емдеу жолдарын зерттейді және ол аурулардың асқынуларының
алдын-алу жолдарымен шұғылданады
Слайд 5ЛОР мүшелері бір-бірімен анатомиялық байланыста болады. Өйткені олардың шырышты қабықтары
бір-бірімен жалғасып жатады.
Слайд 6 Сонымен қатар ЛОР: - өңеш, - кеңірдек тармақтарының бірқатар аурулары
- және ЛОР мүшелердің аурулары салдарынан пайда болатын көз ұясындағы,
бас сүйегінің ішіндегі әртүрлі асқынуларды қамтиды.
Слайд 8ЛОР ағзалары бас пен мойыннын ортасында орналасқан. Олар ми шұнқырларымен,
орбитамен, омыртқамен, қөкірек қуысымен, тіс-жақ аппаратымен, үлкен қан тамырлармен тығыз
байланыста. ЛОР-ағзаларында дамыған патологиялық процесстер осы аймақтарға асқынып өтуі мүмкін.
Слайд 9Анатомиялық ерекшеліктері
ЛОР-ағзалары есту, тепе-тендік сақтау, иіс сезу және дәм анализаторларымен
тығыз байланыста.
Жоғарғы тыныс жолдарының шырыштысында әртүрлі рецепторлар орналасқан: механо-, баро-,
термо-, хеморецепторлар
Слайд 10Осы анатомиялық ерекшеліктеріне байланысты ЛОР-дәрігер невролог, нейрохирург, офтальмолог, бет-жақ хирург,
терапевт, инфекционист, дерматолог, аллерголог, иммунологтармен бірге тығыз қарым-қатынаста жұмыс істейді
Слайд 14Мұрын қуысы жоғарғы жағынан алдыңғы бас сүйек ойығымен, төменгі жағынан
ауыз қуысымен, сырт жағынан көз ұяларымен жалғасады және оны мұрынның
қосалқы қуыстары қоршап тұрады. Алдыңғы жағы мұрынның кіреберіс тесігімен; артқы қуысы хоана арқылы жұтқыншақпен байланысады.
Слайд 15Латеральды қабырғасы
Жоғарғы мұрын жолы – торлы қуыстың артқы клеткасы, сына
тәрізді қуыс
Ортаңғы мұрын жолы – гаймор, маңдай және торлы қуыстың
алдыңғы, артқы клеткаларыТөменгі мұрын жолы – жас шығаратын мұрын каналы
Слайд 17Мұрынның канмен кантамасыз ететің ерекшеліктері
1. Киссельбах аймағының болуы
2. Ортаңғы
және төменгі желбезектерде кавернозды денешелердің болуы
3. Мұрын және мұрын аймағындағы
веналар клапансыз
Слайд 19Мұрын қосалқы қуыстары
Үстінгі жақ қуысы (гаймор)- гайморит
Маңдай қуысы- фронтит
Торлы қуыс
(алдыңғы, ортаңғы,артқы клеткалары)- этмоидит
Негізгі қуыс- сфеноидит
Слайд 22Риногенді көзішілік асқынулар
Мұрын және
мұрын қосалқы
қуыстары көзіші-
лік асқынуға
әкеледі:
Қабақтардың реактивті ісінуі;
Периостит;
Субпериостальды
абсцесс;
Қабақтын абсцессі;
Ретробульбарды абсцесс;
Орбита флегмонасы;
Орбита веналарының тромбозы
Слайд 24ЛОР ағзалары мойын мен ми сауытының ортаңғы бөлігінде орналасқан, сондықтан
асқынулар ми сауытына өтіп, ми ішілік асқынулар тудырады.
Слайд 27Жұтқыншақ
Жұтқыншақ –жоғарғы тыныс және тағам өткізуші фиброзды-бұлшықетті түтүкше. Ол бас
негізінен басталып 6 мойын омыртқасына дейін созылады да төменгі бөлігінде
өңешке жалғасады.Жұтқыншақ 3 бөлімнен тұрады:
Мұрын-жұтқыншақ
Ауыз-жұтқыншақ
Көмей-жұтқыншақ.
Слайд 30Пирогов- Вальдеер сақинасы:
1 мұрынжұтқыншақ бадамша безі;
2 тандай бадамша безі;
2 түктік
бадамша безі;
1 тілдік бадамша безі
Слайд 33Бадамша қорғаныс барьерлері (Воячек В.И.)
1барьер - шырыщты қабат, зақымдалса
баспа дамиды
2 барьер – гисто-гематикалық, зақымдалса метотонзиллярлы аурулар дамиды
3 барьер
– бадамшаның капсуласы, зақымдалса паратонзиллит немесе паратонзилярлы абсцесс дамиды4 барьер – аймақты мойын лимфобездері, зақымдалса лимфоаденит дамиды
Слайд 34Таңдай бадамша безінің анатомиялық ерекшеліктері
1. Капсуланың болуы
2. Крипталардын болуы
3. Эпителиіне
тән ретикуляцияның болуы
4. Алып кететін лимфа қантамырларының ғана болуы
Слайд 36Жұтқыншақта 3 кеңістік бар:
Паратонзиллярлы (таңдай бадамша безінің маңыңдағы кеңістік) –
ол таңдай бадамша безбен доғашалардың аралығында орналасқан, іші болбыр клетчатқаға
толы.2. Ретрофарингеальды (жұтқыншақтың артыңдағы кеңістік) – жұтқыншақтын артқы қабырғасымен омыртқа алды фасциясының аралығында орналасқан,ол бас негізінен басталып 6 мойын омыртқасына дейін созылады да төменгі бөлігінде өңеш маңындағы қуысына, содан артқы көкірекке жалғасады. Бұл кеңістік 2 бөлікке бөлінеді; онда балаларда 3-4 жасқа дейін лимфа түйіндері бар, кейін олар атрофияға ұшырайды.
3. Парафарингеальды кеністік – пирамидаға ұқсас, ол бас негізінен басталып 6 мойын омыртқасына дейін созылады да төменгі бөлігінде өңеш маңындағы қуысына, содан артқы көкірекке жалғасады. 2 бөлімге бөлінеді: сыртқы және ішкі. Сыртқы бөлігінде ұйқы артериясы, мойындырық венасы, 4 бас нервілері және мойын симпатикалық
Слайд 37Көмей (larynx) - тыныс алу түтікшесінің кеңейген алдыңғы бөлігі болып
саналады.
Жоғарғы бөлігі жұтқыншаққа, төменгі бөлігі кеңірдекке ашылып жалғасады.
Ол мойынның
алдыңғы жағындағы қуыс ағза, тіласты сүйегі мен кеңірдектің бірінші жарты сақинасы арасына орналасқан.Көмейдің негізі-жұп және тақ шеміршекті қаңқадан тұрады.
Слайд 42Дауыс қатпарлары
Жалған
Шынайы
Шынайы дауыс қатпарлары – 2 ақ-сұр түсті қатпар, 2
дауыс байламы бар, сыртынан жалпақ эпителиймен қапталған.
Жалған дауыс қатпарлары –
2 вестибулярлы байламы бар.Көмейдін басқа бөлімдері жыпылықтаған эпителиймен капталған.
Слайд 44“Ақпа құлаққа сөз айтсаң ағып кетеді,
Құйма құлаққа сөз айтсаң құйып
алады”.
“Құлақтыға сөз айтсаң құлағының астында,
Құлақсызға сөз айтсаң құлағы қыр астында”.
Слайд 46ҚҰЛАҚТЫҢ АНАТОМИЯСЫ
Ішкі құлақ
Ортаңғы құлақ
сы
Сыртқы құлақ
Сыртқы есту түтігі
Дабыл жарғағы
Есту түтігі
Кіреберіс
Ұлу
VIII бассүйек
жүйкесі
Жартылай иілімді каналдар
Үзеңгі
Төс
Балғаша
Құлақ қалқаны
Слайд 49ІШКІ ҚҰЛАҚ
артқы
латеральды
алдыңғы
Жартылай иілімді каналдар
ампулалар
кіреберіс
ұлу
Ортақ сүйекті аяқша
кіреберіс терезесі
ұлу терезесі
ұлудың негізгі
иірімі
артқы
латеральды
алдыңғы
Жартылай иілімді каналдар
кіреберіс
ұлу терезесі
Сүйекті спиральды пластинка
Кіреберіс суқұйғышының ішкі ашылу нүктесі
ілмек
Кіреберіс
сатысыДабылды саты
Элипсті ниша
Домалақ ниша
Ұлу нишасы
Слайд 50Бас-сүйек ішілік отогенді аскынулар
Отогенді менингит
Самай бөлігінің абсцессі
Мишықтың абсцессі
Сигма тәрізді синустың
тромбозы
Отогенді сепсис
Отогенді арахноидит
Слайд 51Соңғы кезде отология, ринология және ларингология неге бір мамандыққа біріктірілген
деген орынды сұрақ туындайды. Бұл біріктірудің себебі құлақ, тамақ және
мұрын қуыстары бір-бірімен өзара өте тығыз қарым-қатынаста болуымен түсіндіріледі.
Слайд 52Біріншіден, бұл ағзалар анатомиясы жағынан алғанда бір-бірімен жақын орналасқан. Құлақтың,
тамақтың және мұрынның қуыстары кілегейлі қабықпен қапталған. Бұл қуыстардың кілегейлі
қабықтары бірінен екіншісіне өтеді және бір-бірімен жалғасып жатады.
Слайд 53Екіншіден, бұл ағзалар өзара физиологиялық және функционалдық жағынан да байланысты.
Мысалы, көмей тыныс алу және дыбыс шығару ағзасы болып саналғанымен
оған дыбыс шығару және тыныс алу үшін керек ауа мұрын арқылы барады. Сол сияқты, құлақтың да қалыпты деңгейде өз функциясын атқару үшін де дабыл қуысы жүйелі түрде атмосфера ауасымен байланыста болуы керек, әйтпесе есту қызметі күрт нашарлайды. Ал оған ауа мұрын және есту түтігі арқылы барады.
Слайд 54Үшіншіден, жоғарыда айтылған құлақ, тамақ және мұрын анатомиялық-физиологиялық құрылысы өзара
тығыз байланыста болғандықтан, бұл ағзалардың бірінде дамитын патологиялық жағдайлар екіншісінде
де ауру дамуына себепші болады.
Слайд 55Оториноларингология өз алдына жеке сала болып қалыптасқанға дейін, жоғары тыныс
жолдары ауруларын - терапевтер, ал құлақ ауруларын - хирургтар емдеген.
Слайд 56Оториноларингология даму кезеңдері:
1. 1841 - 1892 ж. ЛОР-ағзаларының функциясын анықтау,
клиника мәселелеріне байланысты мәліметтер жинақтау, анатомиялық және топографиялық-анатомиялық көп ізденістер
жүргізілген кезең.2. 1893 - 1917 ж. негізгі даму кезеңі.
3.1917- 2010ж. негізгі өркендеу кезеңі.
Слайд 57Қазақстанда 7 медициналық университеттерінде және 1 дәрігерлердің білімін жетілдіру институттарында
маман оториноларинголог мамандар дайындайтын 8 кафедра бар. Оның ішінде 10
ғылым докторы мен 60-тан астам ғылыми кандидат, бір мыңға жақын ЛОР дәрігерлері жұмыс істейді. Қазақстанда ең алғаш ЛОР клиникасы 1928 жылы Алматыда, 1951 жылы Қарағандыда, ал Семейде 1923 жылы Тихомиров С.А. бірінші ЛОР-кабинеті ашылған.1983 жылы Қазақ Республикамызда оториноларингологтардың І-ші съезі өтті.
2011 жылы 9-11 маусымда Қазақстанда оториноларингологтардың І-ші съезі өтті
Слайд 58Негізгі лор ағзаларын тексеруге арналған құрал-жабдықтары: рефлектор, жарық түсіргіш және оптикалық
құралдар, автономды жарықтандыру құралдары, мұрын кеңейткіш, мұрын-жұтқыншақ айнасы, шпатель, көмей
айнасы.
Слайд 83Дәлелді медицина мен кәзіргі оториноларингология
Дәлелді медици́на (аглш. Evidence-based medicine —дәлелдерге
негізделген медицина) — медициналық тәжірибеге жақындай отырып, профилактикалық, диагностикалық және
емдік шаралар келтірілген дәлелдемелер нәтижесінде, эффективті және қауіпсіз, осындай дәлелдемелер ізденістерге тап болады, салыстырлып, жалпыланып және кең таралып науқастардың жағдайын жақсарту үшін қолданылады. (Evidence Based Medicine Working Group).
Слайд 84Дәлелді медицинаның қағидалары
Негізінде дәлелді медицинаны эффективті және қауіпсіздік әдістемелі
диагностикасын тексеруде, профилактиканың және емдеу кезінде клиникалық зерттеуінде.
Дәлелді медицина
негізіңде диагностика әдістемесінің тиімділігін тексеру және қауіпсіздігі, алдын-алу және клиникалық зертеулерде еміДәрігердің күнделікті клиникалық тексеру жұмысын пайдалануда тәжірибелік дәлелді медицинаны түсінеді.
Дәлелді медицина тәжирибесі деп дәрігердің күнделікті клиникалық жұмысында клиникалық зертеулерден алынған мәліметтерді пайдалану.
Слайд 85
Дәлелді медицина — бұл жаңа әдіс, жиынның бағыты немесе технологиясы,
ғылыми ақпараттың анализы, анықтамасы. Дәлелді медицина әрбір науқасты емдеуде неғұрлым
тиімді нәтижелерге қол жеткізу үшін қарастырылған. (Sackett D.L. et al., 1996)..
Слайд 86Дәлелді медицинаның денсаулық сақтау тәжиребесіне негізгі мақсаты принциптерді еңгізу- қауіпсіздік
жағынан медициналық көмек көрсетудің сапасын жақсарту
Слайд 87Термин тарихы
Бұл терминді «evidence-based medicine» бірінші рет 1990 ж. Торонто
Мак Мастер Университетінің канадалық ғылымдар тобы ұсынды. Термин ағылшын ғылыми
әдебиетінде тез өз орның алады, бірақ ол кезде әлі оның нағыз анықтамасы болған жоқ.Қәзіргі күнде әлі де дәлелді медицинаның бірыңғай анықтамасы жоқ – әдебиетте 10 түрі туралы жазылған.
Слайд 88 Дәлелденді ме әлде жоқ па?
Дәлелді медицина маңызды
аспекті болып алынған ақпараттың шыңайы болуы: жүйелік дәлел ретінде алынған
зертеулердің нәтижелері маңызды орын алады. Оксфорд университетіндегі дәлелді медицина орталығынан алынған ақпараттың нанымды дәрежесі төмендегідей:A. жоғары нанымды —жалпыланған жүйелі, нақты ақпарат нәтижелеу негізінде клиникалық тәуелсіз сынауда (КС) нәтижесі сәйкес келгенде, жалпылама жүйелі аумағы. (КС)
B. әжептәуір нанымды —нәтижелеу негізінде ақпарат аздаған, бірнеше мөлшерде тәуелді, жақынырақ нақтылап клиникалық сынау (КС),
C. шектелген нанымды — ақпарат нәтижелеу негізінде біреуіне клиникалық сынауда КС.
D. Қатаң ғылыми дәлелдемелер жоқ. (КС өткізілген жоқ) — сараптаушылардың ойларын негізінде кейбір бекітулер негізделген.
Слайд 89Денсаулық сақтау бағалау әдістемесі Швед кеңесі бойынша әртүрлі қайнар көздерден
дәлелдемелер дұрыстығы әртүрлі және келесі кезеңдікте азаяды (Li Wan Po,
1998):1) рандомизерлі бақылау (КС);
2) КС бір уақыттылы рандомизерленбеген бақылау;
3) Тарихи бақылаумен рандомизерленбеген КС;
4) когортты зерттеу;
5) «жағдай—бақылау» түріндегі зерттеу;
6) айқаспалы КС;
7) бақылау нәтижелері;
8) жеке жағдайларды сипаттау.
Слайд 90КОКРАНОВты бірлестік
Кокрановты бірлестік - қазіргі дәлелді медицинаның негізі болып саналады—
ол халықаралық ұйым, оның мақсаты - медициналық кірісулер нәтижелері жайлы
дұрыс ақпарат іздеу және жалпылау. (Юрьев К.Л., Логановский К.Н., 2000).Жүйелі аумақты құрастыру — тыйанықтылықты қажет ететін жұмыс, зерртеушілердің бірігіп күш салып істеуін қажет ететін жұмыс.
Кокрановты бірлестік — белсенді атақты ұйым, осы ұйымды құруда 1992 жылы Дж. Чалмерсом (Chalmers J. et al. 1994), нақты уақытта 3000– ұйым – қатысушылары саналған. Кокрановты бірлестік көп мемлекеттерде жұмыс істейді.
Кокрановты бірлестігінің мақсаты— жүйелік обзор құрастыруға қажетті бәр рандомизирленген КИ құрау
1973 г. — ағылшын эпидемиологі Арчи Кокран (Cochrane A.L.) бірінші жүйелік обзор құрастырды.
1992 г. — Оксфордта бірінші Кокран орталығы ашылды.
